ارزش معاملات خرد بورس تهران در روز گذشته به نحو قابل‌ملاحظه‌ای افزایش یافت. در حالی که متوسط ارزش معاملات خرد در یک ماه اخیر به زحمت به ۴۰۰ میلیارد تومان می‌رسد، دیروز ۷۳۰ میلیارد تومان سهم در بین فعالان بورسی دست‌به‌دست شد. در عین حال، بررسی توزیع نقدینگی در بین صنایع مختلف نشان می‌دهد دو صنعت بانکی و خودرویی گوی سبقت را در جذب پول‌ها از رقبا ربوده‌اند. دیروز بیش از نیمی از ارزش معاملات سهام در گروه بانکی گردش پیدا کرد و سپس گروه خودرو بود که کامیاب‌تر از دیگر گروه‌ها ارزش معاملات را به خود اختصاص داد. با وجود رشد میانگین قیمت در این دو گروه، اما شاخص کل تحت‌فشار عرضه در سهام بزرگ کالایی مجددا در دوربرگردان قرار گرفت و ۹۴۲ واحد از ارزش خود را از دست داد.

هجوم بورس‌بازان به گروه بانکی

معاملات دیروز در حالی پایان یافت که بیش از نیمی از جریان نقدینگی در گروه بانکی به گردش در‌آمد. جابه‌جایی ۲ میلیارد و ۵۶۵ میلیون سهمی در نماد بانک‌ها به ارزش حدود ۳۷۵ میلیارد تومان نشان می‌دهد تمرکز خاص بازار طی روز گذشته روی نمادهای این صنعت بوده است. در واقع، بازگشایی نماد بانک پاسارگاد در روز سه‌شنبه موجی جدید از هجوم سهامداران برای خرید سهام بانکی را به دنبال داشت که طی روز گذشته نیز با همان شدت تکرار شد. دیروز نماد بانک پاسارگاد یکه‌تاز جذب نقدینگی و تقاضای پرحجم و صف پرشمار خرید بود. میل شدید تقاضا برای خرید این سهم موجب دست‌به‌دست شدن بیش از یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون سهم بانک پاسارگارد به ارزش حدود ۱۹۴ میلیارد تومان شد. حتی با وجود حجم سنگین معاملات این سهم، عطش تقاضا در نماد «وپاسار» صف خرید ۹۰ میلیون سهمی را در نماد این بانک بر‌جا گذاشت. از دیگر نمادهای بانکی که مورد اقبال سهامداران قرار داشتند می‌توان به نماد بانک صادرات اشاره کرد که در رتبه دوم جدول بیشترین ارزش معاملات قرار گرفت.

علاوه بر جابه‌جایی چشمگیر نقدینگی در نمادهای بانکی، بررسی تغییر مالکیت سهام در کل بازار از حرکت محسوس سرمایه‌های خرد از صنایع کالایی به سمت سهام بانکی حکایت داشت. برآیند تغییر کل مالکیت سهام در روز گذشته، جابه‌جایی ۱۰۰ میلیارد تومان سهم از پرتفوی اشخاص حقوقی به سبد سهام مالکان حقیقی است که بخش عمده‌ای از این جریان پولی حاصل دادوستد در سهام بانکی بود. به بیان دقیق‌تر، سهامداران حقیقی طی روز گذشته حدود ۱۳۰ میلیارد تومان از سهام بانکی را به دارایی‌‌های خود افزودند. اگر به روزهای ماقبل برگردیم در خواهیم یافت که سهامداران خرد طی روزهای اخیر به‌طور فزاینده‌ای وارد سهام بانکی شده‌اند. به‌طور مشخص از اول دی‌ماه تا معاملات دیروز حدود ۳۵۰ میلیارد پول از جانب سهامداران حقیقی به سهام بانکی سرازیر شده است؛ در حالی که سهام کالایی بازار طی این مدت در معرض خروج سرمایه‌های خرد قرار داشته‌اند. البته این روند از هفته‌های قبل با ورود و خروج‌های متناوب در سهام بانکی رخ داده و هر‌چه پیش‌تر آمده‌ایم این روند شدت گرفته است و در معاملات روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه-همزمان با بازگشایی نماد پاسارگاد- به اوج خود رسیده است.

میل شدید خرید سهام بانکی-خاصه سهام بانک پارساگارد- بی‌شباهت به سنت عرضه اولیه‌های بازار نیست که در آن سهامداران عمده با عرضه‌های سنگین سعی در فروخواباندن عطش تقاضای سرمایه‌های خرد دارند. حال پرسش این است که منشا تمایلات شدید برای خرید سهامی که دست‌کم از منظر بنیادی چندان جای رشد ندارند، چیست؟ واقعیت این است که بانک‌ها به دلیل شناسایی دارایی‌های اصطلاحا موهوم طی سال‌های اخیر وضعیت عملیاتی مطلوبی ندارند و زیان انباشته آنها بر اساس برآورد برخی اقتصاددانان از بودجه دولت هم فراتر می‌رود. با این حال، مساله افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها پس از جهش تورمی اخیر مدتهاست که بهانه موج‌های صعودی در سهام بانک‌ها شده و خیل انبوه سرمایه‌های حقیقی را وارد معاملات این گروه بورسی کرده است. در این میان، ریسک‌های پیرامون صنایع رقیب-از محدودیت‌های تحریم‌ها گرفته تا وضعیت ناپایدار بازارهای جهانی- به تشدید این جریان پولی کمک کرده است.

افزایش تب خرید در خودرویی‌ها

چنان که اشاره شد، دومین صنعت بورسی که طی معاملات دیروز توانست بخش قابل توجهی از نقدینگی را جذب کند، گروه خودرو بود. دیروز ۵۸۵ میلیون سهم شرکت‌های خودرویی به ارزش ۱۰۵ میلیارد تومان در بین اهالی بورس دست‌به‌دست شد. خبری که دیروز در بین فعالان بورسی دست به دست می‌شد حکایت از این داشت که افزایش سرمایه‌ ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها برای بنگاه‌های اقتصادی تا ۵ سال معاف از مالیات می‌شود. در واقع، همزمان با انتشار این خبر طی روز گذشته شاهد افزایش یکباره تقاضا در سهام خودرویی و چرخش روند قیمت در نمادهای این گروه بودیم. افزایش مجدد تقاضا در سهام این گروه در حالی رقم خورد که محصولات سواری سه خودروساز بزرگ کشور مطابق آمارهای ماهانه تیراژ محصولات سواری این سه خودروساز در آذرماه کاهش ۴۷ درصدی دارد. با وجود کاهش قابل ملاحظه تولید و زیان‌های انباشته خودروسازان همچنان شاهد موج‌های متناوب در سهام خودرویی به بهانه کسب سود از موج‌های صعودی موقت در این سهام هستیم.

09 (3)