برنامه سکاندار برای بورس 98

همچنین به گفته شاپور محمدی ارتقای چارچوب افشای اطلاعات، تقویت مقررات و نظارت بر بازار پایه فرابورس ایران، ایجاد تغییر و اصلاح در حوزه هیات‌های پذیرش از جمله سهام ممتاز و ادغام‌ها در حوزه ناشران، تدوین دستور‌العمل جامع صندوق‌های سرمایه‌گذاری، نظارت بیشتر بر عملکرد کارگزاری‌های فعال در بازار سرمایه، تشکیل صندوق رویدادهای طبیعی، تقویت سامانه معاملاتی و توسعه سامانه معاملات بومی از جمله دیگر برنامه‌های گنجانده شده در دستور کار سال ۹۸خواهد بود. هر چند سازمان بورس در سال ۹۷ با سیاست‌گذاری‌های مناسب و توسعه ابزارهای جدید در بازارسرمایه، موفق به تقویت و افزایش کارآیی در هر چهار بورس فعال در کشور شد، اما همچنان برخی وعده‌های پیشین سکاندار بورس محقق نشده است. عرضه و معامله نفت خام در بورس انرژی، معاملات آتی زعفران در بورس کالا، ایجاد مقررات جدید در بازار پایه فرابورس و همچنین اصلاح محدودیت‌ها از جمله کاهش زمان توقف نمادها و ورود ابزارهای معاملاتی نوین به‌خصوص قراردادهای آتی سبد سهام از مهم‌ترین‌ اقدامات صورت گرفته در سال گذشته بود. در این میان بررسی برنامه‌های سال گذشته رئیس سازمان بورس نشان از آن دارد که برخی موارد همچنان در حد وعده باقی مانده و به مرحله اجرایی نرسیده است. تقویت سامانه‌های معاملاتی، حذف محدودیت‌ها از جمله حجم مبنا و دامنه نوسان، کاهش زمان فرآیندهای اجرایی از جمله فرآیند تامین مالی بنگاه‌ها از بورس، افزایش سرمایه شرکت‌ها و لزوم آغاز به کار موسسات رتبه‌بندی از جمله مواردی است که قرار بوده در سال ۹۷ عملیاتی شود.  در این راستا «دنیای اقتصاد» در گزارش‌های پیشین خود به دفعات اولویت‌های توسعه‌ای بازار سرمایه را مطرح کرده است؛ رفع محدودیت‌ها از جمله حذف حجم مبنا و تغییر دامنه نوسان به دامنه نوسان پویا، توسعه عرضی بازار سرمایه با افزایش عرضه‌های اولیه، تسریع در فرآیندهای اجرایی برای شرکت‌ها و همچنین بنگاه‌های خواستار تامین مالی از بورس و همچنین بحث اجبار شرکت‌های فعال در بازار به افزایش میزان سهام شناور آزاد که ارتباط مستقیمی با افزایش نقدشوندگی بازار سهام دارد، از جمله مواردی است که باید در برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت سازمان بورس قرار گیرد.

۳۰برنامه عملیاتی در دستور کار است

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در دیدار نوروزی مدیران ارشد بازار سرمایه از طراحی بیش از ۳۰ برنامه عملیاتی در هیات مدیره این سازمان برای سال جاری خبر داد و مهم‌ترین‌ موارد را تشریح کرد. به گزارش «سنا»، شاپور محمدی در این رابطه توضیح داد: امسال با هدف توسعه بازار، برای هر معاونت حداقل پنج برنامه درنظر گرفته‌ایم که به تدریج ابلاغ و اجرایی خواهند شد. شاپور محمدی اظهار کرد: بازار سرمایه در سال ۹۷ شرایط نسبتا خوبی را تجربه کرد؛ به نحوی که حجم معاملات، یک تجربه خوب تاریخی را پشت سر گذاشت و حجم آن از ۲۵۶ هزار میلیارد تومان در سال ۹۶ به ۴۵۰ هزار میلیارد تومان در سال ۹۷ رسید. سخنگوی سازمان بورس با بیان اینکه عملکرد این سازمان در طراحی و به کارگیری ابزارهای نوین از جمله ابزارهای اسلامی، مثال‌زدنی است، افزود: جعبه ابزارهای مالی بورس با نهایی شدن چند ابزار همچون فروش استقراضی تا یکی دو ماه آینده تکمیل خواهد شد. البته در این راستا باید عنوان کرد که در سال گذشته چند مرتبه به ورود ابزارهای جدید به بازار سرمایه از جمله فروش استقراضی و وارانت اشاره شده بود. به‌طوری‌که رئیس سازمان بورس در مراسم رونمایی از ابزار معاملات قراردادهای آتی سبد در آذرماه تاکید کرد: «با توجه به اقدامات صورت گرفته و همکاری‌های مشترک سازمان بورس و دیگر ارکان، تصمیم گرفته شده تا پایان سال جاری (سال ۹۷) دو ابزار جدید راهی بازار سرمایه شوند. ابزار فروش استقراضی و وارانت دو ابزار جدید خواهند بود که در سال جاری راه‌اندازی می‌شوند.» اما ورود این ابزار به سال جدید موکول شده است.

اقدامات مهم در حوزه مقرراتی

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه عملکرد سازمان بورس همواره با توجه به خواسته‌های اصلی بازار بود، اظهار کرد: در همین راستا امسال ارتقای چارچوب افشا را در دستور کار خواهیم داشت؛ اگر چه در سال‌های گذشته نیز فراوانی افشا را افزایش دادیم و هم اکنون ۱۲ بار افشای عملکرد تولید و فروش شرکت‌ها را در کنار ارائه اطلاعات با اهمیت شاهد هستیم. محمدی در ادامه به اقدامات این سازمان در حوزه‌های مقرراتی اشاره و تاکید کرد: در سال جدید تقویت مقررات و نظارت بر بازار پایه انجام و در حوزه هیات‌های پذیرش نیز امسال تغییرات و اصلاحاتی را خواهیم داشت. همچنین موضوع سهام ممتاز و ادغام‌ها در حوزه ناشران دنبال می‌شود.محمدی در ادامه با اشاره به تدوین دستور‌العمل جامع صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز اظهار کرد: هم‌اکنون مقررات خوبی برای صندوق‌ها داریم اما در سال جاری، ضمن بازنگری‌هایی چارچوب جامع‌تری را دنبال خواهیم کرد. به نحوی که در الگوی جدید امکان انعطاف‌پذیری بیشتر را فراهم خواهیم کرد.رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین ادامه داد: با همکاری خوب کانون کارگزاران، نظارت بیشتری بر فعالیت کارگزاری‌ها اعمال می‌کنیم. البته اینها محدودیتی نیست و بیشتر بر شفافیت و امنیت بالاتر تمرکز خواهیم کرد. چرا که معتقدیم نمی‌توان توسعه بازار سرمایه را به بهانه نظارت و افزایش ریسک، متوقف کرد.

توسعه سامانه‌های معاملاتی

سخنگوی سازمان بورس در ادامه سخنان خود به لزوم تنوع‌بخشی به درآمدها و خدمات کارگزاری‌ها به‌طور همزمان اشاره کرد و گفت: رسالت ما این است که به هر شکل ممکن بازار سرمایه را توسعه دهیم. اخیرا سازمان بورس پیشنهادی مبنی بر «تشکیل صندوق رویدادهای طبیعی» دریافت کرده که از آن استقبال می‌کنیم و باید عملیاتی شود، چراکه اقداماتی این‌چنین به هویت هرچه بیشتر بازار سرمایه کمک خواهد کرد. محمدی در ادامه به سامانه‌های فعال معاملاتی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر سازمان بورس به شکل مستقیم و غیر مستقیم بیش از ۳۶ سامانه را نظارت و راهبری می‌کند و در آینده نزدیک، توسعه سامانه معاملات بومی را عملیاتی می‌کنیم. ضمن اینکه سامانه‌های موازی را هم با رفع اشکالات احتمالی تقویت خواهیم کرد. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار استفاده از بستر بلاکچین را اقدامی مناسب عنوان کرد و افزود: در این خصوص در بازارسرمایه ایران هم کارهای زیادی می‌توان انجام داد البته باید به تدوین قوانین در این رابطه هم بپردازیم. البته در این رابطه باید به بروز مشکلات در سامانه معاملاتی اشاره کرد که در مواقعی که حجم معاملات در بازار افزایش می‌یابد، فعالان بازار شاهد ایجاد اختلال و کندی در سرعت مبادلات هستند. امری که بعضا با توقف سامانه معاملات همراه می‌شود. در این رابطه سکاندار بورس سال گذشته وعده‌ای بر مبنای عملیاتی کردن سامانه معاملاتی جدید داده بود که هنوز اجرایی نشده است. دقیقا فروردین‌ماه سال ۹۷ و پیش‌ از برگزاری یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی بورس، بانک و بیمه، رئیس سازمان بورس عنوان کرده بود که «بر مبنای حمایت از شرکت‌های داخلی، سامانه معاملاتی جدید را به کمک دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی عملیاتی خواهیم کرد.» اما متاسفانه پس از گذشت یک‌سال خبری دقیق از پیشرفت این سامانه و زمان بهره‌برداری از آن به گوش نمی‌رسد.