امیر هامونی، با بیان اینکه تغییر دستورالعمل بازار پایه که پیش‌تر قرار بود از خردادماه ۱۳۹۸ اجرایی شود مطالبه بازار بوده است، گفت: به تعویق افتادن اجرای مقررات بازار پایه موجب ایجاد نوسانات بعضا عجیب و چشمگیر در برخی سهم‌های بازار پایه شد که خود این موضوع اعتراضات بعدی درخصوص لزوم اجرای هرچه سریع‌تر قوانین این بازار را در پی داشت و حال با ابلاغ اصلاحات این دستورالعمل در تاریخ چهارم شهریورماه و اجرایی شدن آن در روزهای آتی، انتظار داریم معاملات بازار پایه با شرایط متعادل‌تری نسبت به گذشته انجام شود. مدیرعامل فرابورس با بیان اینکه حدود ۴۱ شرکت از تابلو «ج» که پایین‌ترین تابلوی بازار پایه است به تابلوی زرد ارتقا می‌یابند، این موضوع را متاثر از افزایش شفافیت و رعایت معیارهای آن از سوی ناشران تابلو «ج» بازار پایه دانست.

وی در عین حال از افراد و شرکت‌های فعال در بازار سرمایه نیز دعوت کرد تا برای انجام عملیات بازارگردانی در نمادهای معاملاتی بازار پایه با فرابورس ایران مکاتبه کنند و این موضوع را موجب افزایش نقدشوندگی در این بازار اعلام کرد.

به گفته مدیرعامل فرابورس وجود بازارگردان در بازار پایه که از ظرفیت‌های خوب دستورالعمل جدید این بازار است به افزایش نقدینگی در این بازار کمک می‌کند و نقدشوندگی نمادها را افزایش می‌دهد و به تبع آن هزینه معاملاتی افراد نیز با این اقدام کم خواهد شد. وی در توضیح مزایای حضور بازارگردان در بازار پایه گفت: هنگامی که بازارگردان در بازار پایه فعالیت کند خریداران در سمت مقابل خود، فروشنده می‌بینند و سهمی را که می‌خواهند خریداری کنند خیلی گران نمی‌خرند در صورتی که در غیاب بازارگردان مجبورند سهم را با اُردرهای بالاتری از لحاظ قیمت مچ کنند که هزینه معاملاتی آنها نیز افزایش خواهد یافت. هامونی ادامه داد: همچنین فروشنده‌های سهام بازار پایه نیز در مقابل خود شاهد خریدارانی هستند که نقش آنها را بازارگردان به عهده دارد و این موضوع طبیعتا کمک می‌کند تا خیلی ارزان سهام خود را در معرض فروش نگذارند.

مدیرعامل فرابورس ایران برآیند این نتایج از وجود بازارگردان در بازار پایه را نشانه‌ای از عمیق شدن این بازار و کمک به تعمیق آن اعلام کرد. وی با اعلام اینکه در بازار پایه نوسان‌گیران روزانه‌ای وجود دارند که به نوعی بازارگردان شخصی هستند و از فرصت‌های آربیتراژی استفاده می‌کنند، افزود: این افراد سهم را در نوسانات پایین قیمتی می‌خرند و در نوسانات بالا عرضه می‌کنند که فرابورس ایران ضمن احترام به این نوع از سرمایه‌گذاری و قبول داشتن آن، اما درصدد است تا رکن بازارگردان را نیز در بازار پایه اجرایی کند.

هامونی با یادآوری اینکه انجام فعالیت بازارگردانی در بازار سهام با سود و زیان‌هایی همراه است، خاطرنشان کرد: اما محاسبات و نیز تجربیات گذشته ثابت کرده است زمانی که نحوه انجام معاملات افراد به مدد حضور بازارگردان در سهام صحیح باشد، این کسب‌وکار خیلی سودآور است به خصوص در بازار پایه که بازیگران فعال کمتری دارد و عمده نمادها فاقد بازیگران بزرگ هستند و به همین دلیل نقدشوندگی در این بازار پایین است، بنابراین معتقدیم فعالیت بازارگردانی در بازار پایه برای افراد و شرکت‌های فعال در بازار سرمایه سودآور خواهد بود.

نگاهی دقیق به تغییرات

در همین راستا بهنام محسنی، معاون بازارهای خارج از بورس فرابورس ایران در تشریح جزئیات قوانین جدید گفت: فقط مقررات بازار پایه دچار تغییرات شده است و این تغییرات از ۲۵ شهریور یعنی تقریبا ۲۰ روز دیگر در بازار ایجاد می‌شود. وی ادامه داد: از روز دوشنبه ۲۵ شهریور ماه سال جاری، سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز در بازار پایه فرابورس ایجاد خواهد شد که هر هفته برای هر یک از این تابلوها ‌یک حراج معاملاتی در روز دوشنبه از ساعت ۱۲ تا ۱۲:۳۰ صورت می‌پذیرد. محسنی در این خصوص متذکر شد: دامنه نوسان در حراج پایانی در تابلوی زرد ۶ درصد، تابلوی نارنجی ۴ درصد و ‌تابلوی قرمز ۲ درصد خواهد بود. اما در بقیه روزهای معاملاتی هفته و نیز در روز دوشنبه تا قبل از ساعت ۱۲ دامنه نوسان در ‌تابلوی زرد ۳ درصد، تابلوی نارنجی ۲ درصد و تابلوی قرمز یک درصد خواهد بود و مبنای نوسان‌های اعلام شده قیمت پایانی ‌روزهای دوشنبه هر هفته است.‌ به گفته محسنی این بخش از مصوبه مهم است، زیرا دامنه نوسان در حال حاضر در بازار پایه «ب» هر روز ۱۰ درصد بر مبنای قیمت ‌پایانی روز قبل در هر نماد معاملاتی است.‌ محسنی ادامه داد: در بازار پایه نوسان‌های یک درصد، ۲ درصد و ۳ درصد هر روز برمبنای قیمت پایانی روز دوشنبه قبل ‌خواهد بود؛ یعنی در کل هفته دامنه نوسان برای این تابلوها ثابت است و این موضوع نیز بخش مهم دیگری از مصوبه ابلاغ شده است.‌ وی با اشاره به این تغییرات بیان کرد: اگر قیمت پایانی در روز حراج مثلا ۱۰۵ تومان باشد، در روزهای دیگر ‌برای تابلوی زرد دامنه قیمتی به‌صورت ۳ درصد بر اساس ۱۰۵ تومان و دامنه نوسان کل هفته بر اساس همان دامنه نوسان ۳ ‌درصدی خواهد بود.‌ محسنی درخصوص شبهات پیش آمده برخی از فعالان درخصوص نحوه محاسبات در این بازار گفت: برخی از سهامداران دچار اشتباه محاسباتی درخصوص حد نوسان در این بازار شده‌اند. در کل هفته نوسان یک نماد در تابلوی ‌زرد ۳ درصد است. اگر بر فرض یک نماد حداکثر نوسان را داشته باشد، در کل هفته ۳ درصد دامنه نوسان خواهد داشت که ‌مبنای این نوسان نیز قیمت پایانی روز دوشنبه با حراج ۶ درصدی است. یعنی در کل هفته حداکثر ۹ درصد دامنه نوسان در بازار ‌تابلوی زرد خواهد بود، در حالی که هم اکنون در بازار پایه «ب» روزانه ۱۰ درصد امکان نوسان وجود دارد و الان در بازار پایه «ج» دامنه ‌نوسان نامحدود است.‌