دلایل تعویق در عرضه اولیه سهام

 نقدینگی را چگونه حفظ کنیم؟

باید تاکید داشت که در چنین شرایطی تداوم رونق بورس منوط به بالا ماندن ارزش معاملات است که در این مسیر، توسعه عرضی بازار سهام و افزایش تنوع سرمایه‌گذاری در بورس به طرق مختلف مانند عرضه‌های اولیه، می‌تواند مهم‌ترین راهکار باشد. به‌عبارت دقیق‌تر باید عنوان کرد که آنچه باید بیش از همیشه در شرایط کنونی مورد توجه باشد، تلاش برای رونق پایدار بورس است. اگر از فرصت موجود و نقدینگی بالایی که در بورس در حال گردش است، استفاده کافی نشود، فرصت‌های ارزنده‌ هدر رفته است. از این رو نقش سیاست‌گذار بورسی برای حفظ نقدینگی مزبور بیش از گذشته اهمیت دارد. در واقع چرا سیاست‌‌گذاران بازار سرمایه در شرایط این چنینی و با چنین حجم بالایی از نقدینگی موجود، برنامه‌ریزی دقیق و مشخصی برای بازار ندارند؟ در این راستا بارها «دنیای اقتصاد» در گزارش‌های خود بر این نکته تاکید کرده که برای تسریع در عرضه‌های اولیه باید اقدامی عاجل صورت بگیرد.

  تاخیر از سوی «بورس» نیست؟

حال برای پاسخ به این سوال که چرا در چنین شرایطی همچنان تعلل از سوی سیاست‌گذاران بازار صورت می‌گیرد و روند مناسب طی نمی‌شود، کفه خطای ترازو به سمت شرکت‌ها سنگینی می‌کند. به‌طوری‌که طبق اظهارات معاون ناشران و اعضای شرکت بورس اوراق بهادار تهران، شرکت بورس موضوع عرضه‌های اولیه را یکی از سیاست‌های اصلی خود قرار داده و تعلل بیشتر از سوی شرکت‌هایی است که خواهان ورود به بازار هستند، ولی شرایط مورد نظر را ندارند.بر این اساس مجید نوروزی، معاون ناشران و اعضای شرکت بورس اوراق بهادار تهران در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» تاخیر و تعلل صورت گرفته در عرضه‌های اولیه را بیشتر از جانب تکمیل نبودن مدارک و مستندات عنوان کرد و گفت: عرضه اولیه شرکت‌ها در بازار سهام منوط به تکمیل مدارک و مستندات، احراز شرایط هیات پذیرش، افشای اطلاعات کافی در سامانه کدال، ارائه گزارش ارزش‌گذاری، انعقاد قرارداد بازارگردانی و به‌طور کلی رعایت مفاد دستورالعمل پذیرش شرکت‌ها در بورس بوده و باید در اسرع وقت در اختیار بورس اوراق بهادار قرار گیرد.وی در ادامه با اظهار این مطلب که در غیر این صورت امکان عرضه آنها وجود ندارد، گفت: از طرفی به دلیل وجود ارکان مختلف در فرآیند پذیرش و عرضه شرکت‌ها هیچ‌گاه امکان تعیین زمان دقیق برای عرضه اولیه وجود ندارد.نوروزی تاکید کرد: با وجود این برنامه‌ریزی و راهنمایی‌های لازم برای شرکت‌ها و مشاوران پذیرش و عرضه توسط بورس به منظور تسریع در طی کردن فرآیند پذیرش و عرضه اولیه انجام می‌شود.

  نیاز به شفاف‌سازی‌های بیشتر

معاون ناشران و اعضای شرکت بورس اوراق بهادار تهران در ادامه تشریح کرد: همان‌گونه که بیان شد تعیین زمان دقیق برای پذیرش و عرضه اولیه شرکت‌ها وجود ندارد. دلیل این امر نیز وجود ارکان مختلف در فرآیند پذیرش، متفاوت بودن ویژگی‌ها و ساختار شرکت‌های مختلف، رعایت الزامات و ارائه مدارک و مستندات مورد نیاز بر اساس دستورالعمل و هیات پذیرش، مقطع زمانی پذیرش و عرضه شرکت است.نوروزی یکی دیگر از دلایل را الزام به شفاف‌سازی اطلاعات مالی به شیوه‌ای متفاوت از روال گذشته شرکت دانست و افزود: بر این اساس شرکت نیازمند به‌روزرسانی اطلاعات مالی و عرضه سهام بر اساس آخرین اطلاعات مالی است؛ بنابراین استفاده از واژه تاخیر چندان مناسب نخواهد بود.

 پذیرش به معنای آمادگی برای عرضه نیست

نوروزی در پاسخ به سوال «دنیای اقتصاد» مبنی‌بر اینکه لیست زیادی از شرکت‌های پذیرش شده در شرکت بورس وجود دارد و همگی آماده عرضه هستند، اما باز هم این عرضه‌های اولیه به تاخیر می‌افتد، علت چیست؟ گفت: عرضه در بورس دارای سه مرحله پذیرش، درج و در نهایت عرضه است که هر کدام از این مراحل دارای مدارک و فرآیندهای مختص به خود است.  وی ادامه داد: بنابراین پذیرش یک شرکت به معنای آمادگی عرضه نیست و شرکت باید تمام مراحل خود را به‌طور کامل پشت‌سر بگذارد. بورس در صورتی که شرکتی آماده عرضه باشد به سرعت برنامه‌ریزی آن را انجام خواهد داد.

  چه شرکت‌هایی در فهرست عرضه قرار دارند؟

معاون ناشران و اعضای شرکت بورس اوراق بهادار تهران در ادامه افزود: در این راستا گروه سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) یکی از شرکت‌های بسیار بزرگ در کشور است و فرآیند آماده‌سازی و پذیرش آن به تناسب شرکت خواهد بود و عرضه‌ اولیه سهام مزبور پس از طی مراحل و گزارش‌های لازم انجام خواهد شد. نوروزی توضیح داد: در حال حاضر شستا در حال تکمیل مدارک و مستندات برای طرح در هیات پذیرش است و طبعا مراحل درج و عرضه پس از پذیرش در بورس صورت خواهد پذیرفت.وی درخصوص اخباری که پیرامون عرضه اولیه سهام شرکت‌های آریا ساسول، پتروشیمی ایلام و پتروشیمی ارومیه نیز به گوش می‌رسد، عنوان کرد: این شرکت‌ها هنوز درخواستی برای پذیرش در بورس ارائه نداده‌اند. در مقابل بورس تهران این آمادگی را دارد که در صورت درخواست این شرکت‌ها، فرآیند پذیرش آنها را در بورس آغاز کند.

  کشش بورس برای جذب نقدینگی بیشتر

فرآیند جذب نقدینگی در بورس تهران با توجه به آمارهای موجود یک امر ملموس به حساب می‌آید. رکود حاکم بر بازارهای موازی سرمایه‌گذاری و درجا زدن بازارهایی مانند ارز و سکه و مسکن، چشم‌انداز سودآوری مناسبی به صاحبان سرمایه نشان نمی‌دهد. از سوی دیگر تنوع مدل‌های سرمایه‌گذاری در بورس تهران برای انگیزه‌های مختلف سودآوری و بالا رفتن نقدشوندگی این بازار در طول یک‌سال گذشته، بورس را به بزرگ‌ترین بازار هدف برای نقدینگی در دسترس تبدیل کرد‌ه‌ است.همان‌طور که عنوان شد یکی از مهم‌ترین اقدامات لازم برای حفظ این نقدینگی، تسریع در روند عرضه‌های اولیه است. گرچه عرضه‌های اولیه در حال انجام است اما عطش نقدینگی بسیار فراتر از این موارد بوده و برای رفع آن و جلوگیری از اتلاف فرصت موجود باید این امر با سرعت و حجم بیشتری دنبال شود. این موضوع می‌تواند نه‌تنها نگرانی از تشکیل حباب قیمتی را مرتفع کند، بلکه مانعی برای اصلاح سنگین و خروج نقدینگی از بورس تهران خواهد شد. در این میان آمارها نشان می‌دهد که در هر عرضه‌ اولیه‌ای، رکوردهای جدیدی از مشارکت سرمایه‌گذاران ثبت شده و استقبال بالاتری برای خرید از سوی معامله‌گران صورت می‌گیرد. در این راستا سایت تحلیلی «دنیای بورس» در گزارشی تحت عنوان «جذاب‌ترین عرضه‌های اولیه از ابتدای ۹۷ تاکنون کدامند؟» به بررسی این موضوع و آمار مشارکت‌کنندگان در این فرآیند پرداخته است؛ به‌طوری‌که نخستین عرضه‌های اولیه سال‌جاری تنها با مشارکت حدود ۱۰۰هزار نفری دنبال شده و این امر در عرضه‌ اولیه روز گذشته سهام شرکت توزیع داروپخش به مشارکت بیش از ۹۲۰ هزار کد معاملاتی رسیده و در آستانه یک میلیونی شدن قرار دارد.