آسیب‌شناسی صندوق‌های سرمایه‌گذاری

توسعه کانال دوم بورسی

درحالی یکی از الزامات اصلی توسعه اقتصادی هر کشور، مدیریت صحیح بازارهای مالی آن کشور است که ابزارهای موجود در این بازارها با مدیریت صحیح می‌توانند تاثیرات قابل ملاحظه‌ای بر توسعه و رشد اقتصادی هر کشوری به‌جا بگذارند. یکی از قوی‌ترین نهادهای مالی که طی چند سال اخیر ظهور و توسعه قابل‌توجهی داشتند، صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند. به عبارت دقیق‌تر صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین سازوکارهای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هستند که شرایط سرمایه‌گذاری در بازار سهام را از نظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف به‌ویژه برای افراد مبتدی مساعدتر می‌کنند. این صندوق‌ها با ایفای نقش واسطه مالی، سرمایه‌گذاری افراد غیرحرفه‌ای را از حالت مستقیم به غیرمستقیم تبدیل کرده و در این رهگذر مزایای متعددی را هم برای بازار سرمایه و هم برای سرمایه‌گذار فراهم می‌کنند. در این راستا «دنیای اقتصاد» نیز به دفعات در گزارش‌‌های پیشین خود به این موضوع تاکید داشته که باید سازوکاری مناسب برای توسعه هر چه بیشتر این صندوق‌ها و به‌تبع رشد بازار سرمایه و در نهایت رشد اقتصادی ایجاد شود. در این راستا چهارمین جلسه مشترک مدیران نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه به منظور آسیب‌شناسی صندوق‌های سرمایه‌گذاری و ارائه راهکارهای مناسب برای توسعه این نهادهای مالی با حضور سیاست‌گذاران بازار سرمایه برگزار شد. به گزارش روابط‌عمومی بورس تهران، در این جلسه علی صحرایی مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران ضمن حمایت از صندوق‌های سرمایه‌گذاری و اعطای امتیازات تشویقی از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: تلاش داریم تا بر فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری توجه بیشتری شود و این نهادهای مالی روی ابزارهای مختلف به‌ویژه فروش تعهدی، اوراق اختیار معامله و قراردادهای آتی مشارکت بیشتری داشته باشند.

توجه بیشتر به صندوق‌های بازارگردانی

بازارگردانی یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های هر بازار سرمایه‌ای است که هدف از این امر کاهش دامنه نوسانات قیمت اوراق بهادار و تامین نقدشوندگی است. در این راستا صندوق سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی یکی از تجربه‌‌های موفق درحوزه سرمایه‌گذاری در کشورهای مختلف است. هدف آنها جمع‌‌آوری سرمایه از سرمایه‌گذاران و خرید و فروش اوراق بهادار در چارچوب تعهدات بازارگردانی آن اوراق مطابق امیدنامه و کسب منافع از این محل است. به این ترتیب صندوق‌های بازارگردانی در بلندمدت، کمک شایانی برای دوری از نوسانات شدید در بازار سرمایه خواهند بود.  هدف بازارگردان این است که همواره سهام را متعادل نگه دارد و صف خرید و فروش را از بین برده و قیمت سهام را به‌سوی ارزش ذاتی‌اش سوق دهد که این ارزش ذاتی بر مبنای تنظیم عایدات آتی سهام شرکت به دست می‌آید؛ بنابراین صندوق بازارگردانی از صف‌های خرید و فروش بی‌مورد و معامله نشدن سهم در این مواقع جلوگیری و به روان شدن معاملات، افزایش نقدشوندگی و جلوگیری از دست‌کاری قیمت سهام به دست برخی سودجویان بازار جلوگیری می‌کند. در این راستا از ابتدای سال‌جاری لزوم حضور بازارگردان در شرکت‌های فعال در بازار سهام به‌ویژه در عرضه‌های اولیه الزام شد. ولی همچنان فعالیت چندان قابل‌توجهی از سوی این صندوق‌ها مشاهده نمی‌شود که شاید یکی از مهم‌ترین دلایل این امر، سختگیری‌ها و قوانین دست‌وپاگیر در اخذ مجوزهای لازم برای تاسیس این صندوق‌هاست.در این راستا یکی از محورهای مهم جلسه روز گذشته، صحبت‌های مدیرعامل شرکت بورس درخصوص صندوق‌های بازارگردانی بود. به‌طوری‌که صحرایی بر تسریع در اخذ مجوز بازارگردانی تاکید و خاطرنشان کرد: به منظور کاهش زمان و بوروکراسی فرآیند‌های اداری اعطای مجوزهای لازم به نهادهای فعال در بازار سرمایه، نظیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری بازارگردانی و در راستای کمک به فرآیندهای صندوق‌های بازارگردانی، اصلاح دستورالعمل‌های مربوطه در جریان قرار دارد.

تلاش برای حل مشکلات

در همین راستا محمود گودرزی، معاون بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با اشاره به اینکه در چهارمین جلسه مشترک با مدیران عامل نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه، ۳۰مدیر صندوق سرمایه‌گذاری حضور داشتند، گفت: درحالی ارزش کل صندوق‌های فعال در بازار سرمایه بالغ بر ۱۸۰هزار میلیارد تومان است که در جلسه مزبور با مشارکت مدیران صندوق‌ها که مدیریت ۸۰درصد از این رقم را در اختیار دارند، مباحث مهمی مطرح شد. وی در ادامه افزود: این گروه از فعالان نهادهای مالی که بخش عمده‌ای از مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری را بر عهده دارند، راهکارهایی برای بهبود و توسعه عملکرد صندوق‌ها بیان کردند. این موارد می‌تواند با بررسی‌های بیشتر و ارائه سازوکار مشخص، مشکلات پیش‌روی نهادهای مالی و به‌ویژه صندوق‌های سرمایه‌گذاری را مرتفع کند. گودرزی در ادامه به بررسی برخی معضلات پیش‌روی صندوق‌های بورسی پرداخت و عنوان کرد: به این ترتیب پیش‌بینی می‌شود با رفع مشکلات این نهادهای مالی برخی از موارد با بهبود نسبی همراه شود. به‌طوری‌که انتظار می‌رود بوروکراسی‌های اداری کاهش یابد و در نتیجه اعطای مجوزهای لازم نیز با سرعت بیشتری دنبال شود. به گفته گودرزی، یکی دیگر از مواردی که در جلسه مزبور مورد بررسی قرار گرفت، سازوکار صندوق‌های بازارگردانی و آسیب‌شناسی در این زمینه بود.

 راهکار چیست؟

معاون بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران در ادامه افزود: در نهایت نیز برای عملیاتی شدن تمامی موارد مطرح شده در این جلسه، قرار شد که کمیته‌ای متشکل از مدیران صندوق‌ها تشکیل شود. درحالی قرار است گودرزی، معاون بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران به‌عنوان نماینده شرکت بورس در این کمیته حضور داشته باشد که برخی از مدیران نهادهای مالی نیز به انتخاب دیگر مدیران، اعضای این کمیته خواهند بود. وی در ادامه به تشریح سازوکار و فعالیت این کمیته پرداخت و گفت: بررسی مشکلات نهادهای مالی، ارائه راهکار برای رفع معضلات، جمع‌بندی موارد و ارائه پیشنهاد به ارکان بورس برای برطرف شدن مشکلات از جمله سازوکارهای تعیین شده برای این کمیته است. تا به این ترتیب بتوان بهبود و تسهیل شرایط و در نتیجه رشد عملکرد را در این نهادهای مالی شاهد باشیم. امری که می‌تواند توسعه بازار سهام را به‌دنبال داشته باشد.