در آخرین عرضه اولیه بازار سرمایه چه گذشت؟
عرضه قطره‌چکانی «سپیدار»
شرکت سپیدار سیستم با سرمایه ۲۰ میلیارد تومانی از شرکت‌های زیرمجموعه همکاران سیستم با نماد سیستم است. عرضه اولیه سپیدار در روز چهارشنبه باعث شد تا «سیستم» یعنی سهامدار عمده و اصلی سپیدار سیستم، به صف خرید سنگین برسد. طی این عرضه اولیه که با حداکثر قیمت تعیین شده انجام شد ارزش بازار سپیدار در این روز به ۷۹۶ میلیارد تومان رسید. مدیر این عرضه، شرکت کارگزاری مفید و متعهدین خرید آن نیز شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری آینده‌نگر دانا و کارگزاری مفید بودند که به ترتیب خرید ۳/ ۳۳ و ۷/ ۱۶ درصد از سهام سپیدار را متعهد شدند. عرضه اولیه سپیدار در حالی با قیمت ۳۹۸۰ تومانی انجام شد که با توجه به سود خالص ۲۷۶ تومانی این سهم در ۹ ماه نخست و نسبت P/ E گروه که حدود ۲۸ است، به نظر می‌رسد رسیدن به قیمت ۷هزار تومانی برای این سهم چندان دور از دسترس نباشد.
اطلاعات بیشتر در مورد سپیدار
شرکت همکاران سیستم در سال ۱۳۸۷ با هدف پاسخگویی به نیاز نرم‌افزاری کسب‌وکارهای کوچک در کشور، یک شرکت تخصصی تحت نام «سپیدار سیستم آسیا» تاسیس کرد. فعالیت اصلی شرکت در زمینه‌های تولید (تحلیل، طراحی و برنامه نویسی)، عرضه، فروش، اجاره، استقرار، راه‌اندازی، پشتیبانی و آموزش محصولات، خدمات نرم‌افزاری و خدمات مرتبط با آن در بازار کسب‌وکارهای کوچک، اصناف، اشخاص و ایجاد بسترهای لازم برای عرضه آنها تعریف شده است. سپیدار سیستم امروزه بخش قابل‌توجهی از تقاضای بازار نرم‌افزارهای مالی را تامین می‌کند. بازاری که به لطف توسعه استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های کوچک رو به رشد به سرعت درحال گسترش است. آمارها نشان می‌دهد که بخش عمده شرکت‌های تازه تاسیس شده، سپیدار را برای مدیریت فرآیندهای مالی کسب‌وکار خود انتخاب کرده‌اند. شرکت سپیدار سیستم آسیا را حسابدارها به‌واسطه نرم‌افزار حسابداری سپیدار بهتر می‌شناسند و تمام سود این عرضه اولیه به جیب شرکت همکاران سیستم می‌رود. رشد چشمگیر درآمد سپیدار سیستم به‌گونه‌ای است که تنها مقایسه درآمد سال ۱۳۹۸ نسبت به سال ۱۳۹۷ گویای افزایش ۶۵ درصدی است و این روند افزایشی درآمد با شناسایی سریع نیازهای نرم‌افزاری کسب‌وکارها و ارائه به‌موقع آن به بازار همچنان ادامه خواهد داشت. این روند افزایشی درآمد به همراه کسب درآمد از محل پشتیبانی مشتریان و مدیریت هزینه‌های شرکت، حاشیه سود بالایی را برای کسب‌وکار سپیدار سیستم ایجاد کرده به نحوی که حاشیه سود عملیاتی شرکت از یک درصد در سال ۸۸ به ۶۴ درصد در سال ۹۸ رسیده که می‌تواند نویدبخش آینده‌ای روشن برای سپیدار سیستم باشد.
تا پیش از شهریور ماه سال ۱۳۹۶، مالکیت سورس نرم‌افزارهای دشت و سپیدار در اختیار شرکت همکاران سیستم بود و در هر دوره نیمی از بهای فروش به‌عنوان درآمد شرکت همکاران سیستم و بهای تمام شده شرکت سپیدار سیستم شناسایی می‌شد اما در آبان ماه همان سال مالکیت سورس این نرم‌افزارها به سپیدار سیستم انتقال یافت. در نتیجه، بهای تمام شده شرکت به میزان ۵۰ درصد درآمد فروش کاهش یافت و روند سودسازی با رشد بیشتری ادامه یافت. بررسی صورت‌های مالی «سپیدار» نشان می‌دهد در دوره ۹ ماهه منتهی به آذر ماه سال ۱۳۹۹ درآمدی حدود ۵۳ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان شناسایی کرد؛ درحالی‌که در کل سال ۱۳۹۸ مبلغ ۳۸ میلیارد و ۳۰۰ میلیون درآمد کسب کرده بود. همچنین جمع کل دارایی‌های شرکت ۸۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان است که ۶۹ درصد آن دارایی‌های جاری است. در مقابل، فقط ۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بدهی دارد و از نسبت جاری و آنی مطلوبی برخوردار است. درحال‌حاضر این شرکت در حوزه شرکت‌های کوچک، دارای بیش از ۳۷ هزار مشتری فعال است و توانسته در این بخش از بازار ۱۴ درصد از سهم بازار را به خود اختصاص دهد.
عرضه‌های غیرجذاب به روش بوک بیلدینگ
الهه ظفری، کارشناس بازار سرمایه درخصوص عرضه اولیه سپیدار به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: عرضه‌های اولیه، به‌صورت ذاتی می‌توانند باعث ورود سهامداران جدید به بازار باشند و به بازار عمق بیشتری بدهند و برای تازه‌واردان ناآشنا به بورس جزو اولین تجربه‌های خوشایند به حساب بیایند اما این در صورتی است که مبلغ اختصاص یافته به افراد میزان قابل‌توجهی باشد. در عرضه اولیه سپیدار به هر کد ۷ سهم معادل ۲۸هزار تومان اختصاص پیدا کرده که حتی با بازدهی ۱۰۰ درصدی نیز رقم قابل‌توجهی نخواهد بود.
او معتقد است سیستم بوک بیلدینگ اگرچه در عرضه‌های اولیه بزرگ باعث عادلانه‌تر شدن معاملات بود اما در عرضه‌های کوچک باعث عدم‌جذابیت برای شرکت در آنها می‌شود.
تغییر نگرش قانون‌گذار
شاید زمان آن رسیده باشد که قانون‌گذار نگاهی دوباره و متفاوت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری داشته باشد؛ هم از آن جهت که تازه‌واردان را طبق قانون ملزم به ورود به بازار سرمایه از طریق آنها کند تا عدم‌تجربه و دانش کافی برخی تازه‌واردان با مدیریت حرفه‌ای این صندوق‌ها باعث جلوگیری از زیان بزرگ برای آنها باشد و هم از آن جهت که در چنین عرضه‌های اولیه‌ای الزام به مشارکت تمامی افراد نباشد و صرفا صندوق‌ها براساس تعداد یونیت سهامدار حقیقی در عرضه‌های کوچک شرکت داده شوند. ظفری در ادامه می‌گوید: همچنین زمانی که عرضه‌های اولیه با این حجم بسیار ناچیز اتفاق می‌افتد به‌دلیل عدم‌مشارکت و بی‌تفاوتی نسبت به مبلغ سرمایه‌گذاری، انگیزه‌ای برای بررسی قیمت و ارزش‌گذاری توسط تحلیلگران نیز وجود نخواهد داشت تا قیمت واقعی و ارزشمندی سهام تخمین زده و شاید از این عدم‌توجه به ضرر بازار توسط برخی استفاده شود.
