سوال: با توجه به صعودی شدن قیمت‌ها، چه وضعیتی در انتظار بازار سهام است؟ آیا ریزش متوقف شده است؟

پاسخ از رسول رحیم‌نیا، کارشناس بازار سرمایه: بازار سهام روزهای پرنوسانی را پشت‌سر می‌گذارد. در حالی که تا روز دوشنبه نمادهای شاخص‌ساز با ریزش شدیدی مواجه بودند در یکی، دو روز اخیر با شروع معاملات سهام شاهد روند صعودی این نمادها بودیم. نمادهایی که تاثیر مهمی در وضعیت بازار و به وجود آمدن هیجانات موجود ایفا می‌کنند. اما آنچه این روزها ذهن سهامداران را مشغول کرده این است که چرا بازار سهام با فراز و فرودهای ناگهانی همراه است. به نظر نمی‌رسد رشد دو روز گذشته به معنای تغییر روند بازار باشد و ممکن است پایدار نماند. به نظر می‌رسد مداخلات سیاسی در سیاست‌گذاری‌های بورسی و استعفای رئیس سازمان بورس نیز تاثیری بر روند بازار نخواهد داشت. بورس در حالی معاملات چهارشنبه خود را به اتمام رساند که پس از چندین بار تکذیب و تایید خبر استعفای حسن قالیباف‌اصل، شورای عالی بورس نیز با آن موافقت کرد به‌طوری که حتی استعفای ناگهانی رئیس سازمان بورس نیز نتوانست روند بازار را تحت تاثیر قرار دهد. برخی عنوان می‌کنند در دو روز اخیر جمع شدن صف‌های فروش از جو منفی حاکم بر بازار به‌دنبال تجمعات سهامداران نشات می‌گرفت، اما این روند ممکن است کوتاه‌مدت باشد.

عوامل بسیاری مسبب به وجود آمدن این شرایط هستند که این عوامل از خارج از بازار نشات می‌گیرد. دعوای مسوولان بر سر پالایشی‌ها و قیمت‌گذاری دستوری شرکت‌های فولادی بازار را به چالش کشیده و منجر به بی‌اعتمادی سهامداران شده است. آیتم‌های بنیادی همچون گزارش عملکرد ۹ ماهه شرکت‌ها و وضعیت سودآوری شرکت‌ها به خوبی بر این موضوع صحه می‌گذارد. دورنمایی که از شرایط قیمت دلار وجود داشت باعث شده نرخ دلار محرکی تعیین‌کننده در روند شاخص بازار محسوب شود. روند کاهشی قیمت دلار در یک ماه اخیر مسیر بازار سهام را دستخوش تغییرات گسترده‌ای کرده از این رو با توجه به وزن بالای این آیتم نسبت به آیتم‌های دیگر به نظر می‌رسد تا به ثبات نرسیدن قیمت دلار، بورس نیز با نوسانات شدیدی همراه باشد. بازارهای موازی نیز در پی کاهش قیمت ریزش نرخ دلار با افت قیمت دست و پنجه نرم می‌کنند. بازارهای طلا، مسکن و خودرو نیز در حال تخلیه حباب قیمتی ایجادشده هستند و سرنوشت این بازار‌ها به وضعیت بازار دلار گره خورده است.

از آذر ماه احتمال می‌رفت که شاهد جهش دوباره شاخص بورس و متعادل شدن شاخص در محدوده یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد باشیم اما رفتار حقوقی‌ها و دولت در مقابل ریزش بازار بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران را رقم زد به‌طوری که با کوچک‌ترین نوسانی سهامداران از ترس ریزش بیشتر قیمت‌ها راهی صفوف فروش می‌شوند و بازار را از تعادل خارج می‌کنند. در واقع تداوم رفتارهای توده‌وار چه در مسیر صعودی و چه نزولی عامل ابرنوسان قیمت سهام و خروج بازار از تعادل است.