هر چند همزمان با استعفای قالیباف‌اصل شاهد کاهش جدال داخلی و فروکش کردن هیجان دخالت سایر دستگاه‌ها در مکانیزم بازار سرمایه کشور هستیم، اما همچنان وزن چنین ریسکی در بازار سهام بالاست و هر لحظه ممکن است اتخاذ دستورالعملی جدید سایر صنایع را دستخوش تغییر کند.

در عین حال برخی از کارشناسان بازار سرمایه معتقدند که رشد کنونی بازار مقطعی بوده و به منزله نفس‌گیری شاخص‌های سهامی در پی افت‌های شدید و طولانی مدت است اما عده‌ای دیگر از فعالان بر این باورند که ورود پول‌های خرد حقیقی به بازار در شرایط فعلی در واقع بهترین گزینه سرمایه‌گذاری در سال ۱۴۰۰ را نشان می‌دهد.

بازاری که با توجه به اصلاح قیمتی روی داده و گزارش‌های ارائه شده ۹ ماهه شرکت‌ها از لحاظ بنیادی مطلوب ارزیابی می‌شود در حالی یکی از گزینه‌های جذاب سرمایه‌گذاری است که  نامشخص‌بودن چشم‌انداز متغییرهای کلان اقتصادی و ناپیداری سیاست‌ها در کنار محدودیت‌های معاملاتی سبب تردید معامله‌گران آن شده است. در پی افزایش بیش از ۳۸ هزار واحدی شاخص کل بورس تهران، خالص تغییر مالکیت صنایع بورسی در چهارم بهمن ماه سال ۱۳۹۹ حاکی از جابه‌جایی ۷۸۳ میلیارد تومانی سهام (از سرمایه‌گذاران حقوقی به حقیقی) بود. در حالی سرمایه‌گذاران خرد بیشترین خالص خرید را در این روز معاملاتی به خود اختصاص دادند که خالص خرید حقوقی‌ها به گروه‌هایی نظیر خودرو و ساخت قطعات و لاستیک و پلاستیک ختم شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که روز شنبه حقیقی‌های بازار در اغلب صنایع متقاضی خرید سهام بودند و بیشترین خرید را در صنایع محصولات شیمیایی، سیمان، فلزات اساسی و... به ثبت رساندند. بر این اساس ارزش معاملات خرد بورس و فرابورس در داد‌و‌ستد‌های روز گذشته به ترتیب به ارقامی از جمله ۶ هزار و ۱۸۲ میلیارد تومان و ۳ هزار و ۹۹۳ میلیارد تومان نیز رسید. از سویی شاخص کل هم‌وزن که از تمام نماد‌های معاملاتی به یک میزان اثر می‌پذیرد با ۶۷/ ۱ ‌درصد رشد همراه شد. با اینکه سهم‌های بزرگ امن و برخوردار از شرایط مطلوب بنیادی با توجه به چشم‌انداز صعودی کالاهای اساسی در دنیا مورد تحلیل و بعضا خرید از سوی سرمایه‌گذاران طی چند روز معاملاتی اخیر قرار گرفته‌اند اما نگاهی به بازار ارز نشان می‌دهد که ورود دلار به کانال ۲۳ هزار تومانی‌(تا لحظه تنظیم این گزارش) می‌تواند در روند حرکتی شرکت‌های صادرات‌محور اثرگذاری مطلوبی داشته باشد و تداوم این مهم سودآوری شرکت‌های کالا محور را دستخوش تغییر کند.

بورس سیاسی

علیرضا تاجبر، کارشناس بازار سرمایه به «دنیای اقتصاد» گفت: بازار سرمایه کشور سیاسی شده و متاسفانه چند متولی پیدا کرده است. در حال حاضر خیلی از دستگاه‌ها ادعای تولی‌گری بازار را دارند در حالی که در قانون، متولی بازار سهام به صراحت مشخص است. اکنون بازار سرمایه چاشنی سیاسی پیدا کرده و این مساله باعث واکنش بیش از حد و ریزش‌های فراتر از انتظار شده است. هر چند بهانه‌هایی از جمله قیمت‌گذاری دستوری در حوزه فولاد هم مطرح بود اما چنین مواردی نباید سبب این حد از ریزش در بازار سهام می‌شد. اکنون نیز برخی دلایل ریزشی بازار مرتفع شده (درگیری‌های افرادی که ادعای متولی‌گری بازار سرمایه را دارند) و به اعتقاد بنده فعلا شاهد ریسک خاصی در بورس نیستیم. با این حال از استعفای ریاست سازمان بورس استنباط می‌شود که موضوع تولی‌گری در بازار سهام برای مدتی رفع شود. وی افزود: بازار سرمایه کشور در ۲ ماه گذشته شاهد حاشیه‌های زیادی بود که منجر به اصلاح عمیق قیمتی و واکنش بیش از حد سرمایه‌گذاران شد. با اینکه اکثر کارشناسان پیش‌بینی چنین رویدادی را نداشتند اما سهام شرکت‌ها بعضا پایین‌تر از کف قیمتی خود قرار گرفت. تاجبر با ارائه دو فرض مثبت شدن بازار سهام ادامه داد: گزارش‌های ۹ ماهه با توجه به شرایط بنیادی صنایع بی‌نظیر بودند و برخی از شرکت‌ها در طول مدت حضور در بورس چنین گزارش‌هایی را ارائه نکرده بودند. از طرفی نگاه سرمایه‌گذاران به پارامترهای بودجه، تورم و سایه رکود در بازارهای موازی برای یک سال آتی در نظر گرفته می‌شود که این موارد در جای خود جذاب‌ترین محل سرمایه‌گذاری را بازار سهام معرفی می‌کنند. این تحلیلگر بازار سهام معتقد است، خدشه‌ای به اعتماد سرمایه‌گذاران وارد شده که به زودی ترمیم نخواهد شد و تا زمانی که اعتماد مردم بازنگردد شاهد روند صعودی با ثبات در بازار سهام نیستیم. اکنون با توجه به اینکه شرکت‌های کوچک در دوره نزول شاخص از رشد قابل توجهی برخوردار بودند توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران، سهام بنیادی، کامودیتی‌محور و به‌طور کلی صنایع بزرگ را برای سرمایه‌گذاری در بورس در نظر بگیرند.    

روایت آماری

در معاملات بورس از ۳۴۷ نماد معامله شده، ۱۸۶ نماد‌(۶/ ۵۳ درصد) صف خرید به ارزش ۲۱۶۱ میلیارد تومان و ۵۳ نماد‌(۲/ ۱۵ درصد) صف فروش به ارزش ۶۹۹ میلیارد تومان تشکیل دادند. قیمت پایانی ۳/ ۷۲درصد از نمادها مثبت و ۴/ ۲۲ درصد از نمادها منفی بودند. در بازار اصلی فرابورس از ۱۳۳ نماد معامله شده، ۷۲ نماد(۱/ ۵۴ درصد) صف خرید به ارزش ۱۸۷ میلیارد تومان و ۱۹ نماد‌(۲/ ۱۴ درصد) صف فروش به ارزش ۱۸۷ میلیارد تومان داشتند. قیمت پایانی ۷۰ درصد از نمادها مثبت و ۳۰ درصد از نمادها منفی بود. در بازار پایه فرابورس از ۱۱۸ نماد معامله شده، ۴۵ نماد‌(۱/ ۳۸ درصد) صف خرید به ارزش ۲۴۶ میلیارد تومان و ۴۳ نماد‌(۴/ ۳۶ درصد) صف فروش به ارزش ۹۲۵ میلیارد تومان تشکیل دادند. قیمت پایانی ۱/ ۴۹ درصد از نمادها مثبت و ۵۰ درصد از نمادها منفی بود.