مخاطره اخلاقی و تاثیر آن در بازارهای مالی

سعید درخشانی، فعال بازار سرمایه دیروز در صفحه شخصی خود در رشته توییتی به بررسی موضوع جالبی پرداخت. او در رابطه با این موضوع نوشت که بیمه کردن حادثه، احتمال وقوع حادثه را در مقایسه با زمان نبود بیمه بیشتر می‌کند. درخشانی در رشته توییت خود به مقایسه این موضوع و تاثیر آن بر بازارهای مالی پرداخت. این فعال بازار سرمایه از دو فرد در یک سطح مالی مثال آورد که هر کدام یک ماشین یک میلیاردی خریده‌اند. یکی از این دو فرد ماشین خود را بیمه بدنه می‌کند که در صورت سرقت می‌تواند یک میلیارد خسارت بگیرد و شخص دیگر خودروی خود را بیمه نمی‌کند. او سپس این پرسش را مطرح کرد که با این شرایط کدام یک از ماشین خود بیشتر مراقبت می‌کند؟ درخشانی بعد از توضیحاتی در این رابطه به این مساله پرداخت که بیمه شدن افراد در مقابل حادثه یا ریسک‌ها باعث افزایش رفتارهای پرریسک از طرف آنها می‌شود، چراکه نسبت به افرادی که بیمه نیستند، هزینه کمتری پرداخت خواهند کرد. او سپس به طرح مساله دیگری از جنبه‌های مخاطره اخلاقی پرداخت و آن هم حمایت بیش از حد ممکن سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی بود. به اعتقاد درخشانی «تضمین پول سرمایه‌گذاران یا حتی کسب بازدهی بالا توسط دولت‌ها در بازار‌هایی مثل بورس یا موسسات مالی و... سرمایه‌گذاران را تشویق می‌کند پول‌شان را به نهادها یا افراد پرریسکی بسپارند که به آنها بازدهی بالاتری پیشنهاد می‌کنند و مردم معمولا توجهی هم به ریسکی که این اقدامشان دارد هم نمی‌کنند چون فکر می‌کنند اصل پول یا حتی بازدهی آنها تضمین شده است.» او در نهایت بعد از این توضیحات این‌طور نتیجه‌گیری کرد که «این اتفاقات روی هم رفته باعث تخصیص نامطلوب پس‌اندازها در اقتصاد می‌شود و سرمایه‌ها به جای هدایت درست به سمت تولید عمدتا به سمت سفته‌بازی و... راهی می‌شوند.»

ارتباط واعظی با بورس و ارز

چند وقتی است که صحبت‌های محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی سوژه فعالان شبکه‌های اجتماعی و چهره‌های اقتصادی شده است. همین چند روز پیش بود که او در رابطه با توازن در بورس صحبت کرد. صحبت‌هایی که داود سوری، اقتصاددان در رابطه با آن به کنایه گفت که هنوز ارتباط موقعیت شغلی ایشان با اظهارنظر در مورد بورس برای من مشخص نیست. حالا او بار دیگر در روزهای گذشته اظهارنظری کرد که باعث واکنش فعالان شبکه‌های اجتماعی و چهره‌های اقتصادی و سیاسی شد. او گفت که «از نظر اقتصادی نرخ ارز ایران ۲۵ یا ۲۷ هزار تومان نیست، ما این کار را کردیم تا بتوانیم اقتصاد کشور را اداره کنیم.» هرچند واعظی بعد از این صحبت‌ها بیان کرد که از حرف‌هایش برداشت نادرست شده است اما آنچه بیشتر دیده شد بخش اول صحبت‌های رئیس دفتر حسن روحانی بود. در همین رابطه مجتبی یوسفی، نماینده مجلس شورای اسلامی، جزو معدود نماینده‌هایی بود که به صحبت‌های واعظی در توییتر خود واکنش نشان داد. او در صفحه شخصی خود نوشت: «اعتراف آقای واعظی به بالا بردن قیمت ارز برای اداره اقتصاد کشور، هر چند دیر اما اظهر‌ من ‌الشمس بود. باید دید چه وقت زمان اعتراف به دخالت دولت در بورس و جمع سرمایه مردم و سپس کاهش یک سومی آن می‌رسد؟»