از انحصارگرایی تا اجلاس شانگهای

دنیای‌اقتصاد: آخر هفته گذشته جمع توییتری بورسی‌‌‌ها و اقتصادی‌‌‌ها نسبت به بورس و ارز و چنین موضوعاتی بی‌‌‌توجه بود. اما به جای این موضوعات، مسائل روز و اتفاقاتی که در فضای اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی کشور رخ داد مورد توجه آنها قرار گرفت. از جمله این مسائل که در روزهای گذشته به آن در فضای کلی توییتر فارسی پرداخته شد، نحوه دریافت وام خرید مسکن بود. ماجرا از این قرار است که بانک مرکزی سقف جدید وام خرید مسکن از محل اوراق حق‌‌‌تقدم را ابلاغ کرده که قسط وام ۴۸۰میلیون تومانی ماهانه ۸میلیون و ۶۶۱هزار تومان است. همین موضوع واکنش کاربران توییتر فارسی را به دنبال داشت. در همین رابطه علی پزشکی، از فعالان شبکه‌‌‌اجتماعی توییتر نوشت: «بانک مرکزی دیروز سقف جدید وام خرید مسکن را ابلاغ کرد. بر مبنای آن قسط وام ۴۸۰میلیون تومانی، ماهانه ۸ میلیون و ۶۶۱هزار تومان است. مجموع بازپرداخت آن یک‌میلیارد و ۸۰میلیون تومان و کل سودش ۶۰۰میلیون تومان خواهد بود. از آب هم کره می‌‌‌گیرند. آیا این بانکداری اسلامی است؟»

مبلغ قسط‌‌‌های این وام از جمله سوژه‌‌‌های داغی بود که مورد توجه کاربران قرار گرفت. خیلی از افراد به این مساله می‌‌‌پرداختند که در نهایت خانه‌‌‌ای که نصیب افرادی که این وام را دریافت می‌کنند می‌شود، سلولی در بخش مالی زندان است. یا برخی دیگر اینطور می‌‌‌نوشتند که اگر می‌توانستند ۸میلیون تومان ماهانه قسط بانک را بدهند که نمی‌‌‌رفتند وام خرید خانه بگیرند. در گیرودار این بحث‌‌‌ و انتقادها از وام مسکن، بحث خانه‌‌‌دار شدن نه فقط برای جوانان بلکه برای خیلی از مردم که به آرزویی محال تبدیل شده است در فضای توییتر فارسی شکل گرفت. در همین رابطه خیلی از افراد از تجربه‌‌‌هایشان در تهیه پول پیش خانه، پرداخت اجاره یا برگشت به خانه پدر و مادرشان یا جدایی‌‌‌ زوج‌‌‌هایی که عاملش خانه نداشتن و افزایش اجاره‌‌‌ها بوده است، می‌‌‌نوشتند. رامین پولادگر، ‌‌نایب‌رئیس کمیسیون تجارت ایران و عراق هم در توییتر خود نوشت: «بانک مرکزی ۲۴شهریور اعلام کرد مبالغ وام مسکن را دو برابر کرده است. در شرایطی که قیمت‌های مسکن به شدت بالا و دچار حباب است، اقدام بانک مرکزی در جهت حمایت از قیمت‌های بالای مسکن عمل خواهد کرد. چنانچه تجربه شده، همه منافع افزایش تسهیلات مسکن قطعا به جیب فروشندگان و دلالان خواهد رفت.»

سفر رئیس دولت سیزدهم به تاجیکستان و تایید عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای از دیگر موضوعاتی بود که در آخر هفته گذشته چهره‌‌‌های وابسته به دولت در صفحه‌‌‌هایشان در توییتر به آن پرداختند و البته کم و بیش در جمع اقتصادی‌‌‌ها و سیاسی‌‌‌ها درباره آن صحبت می‌‌‌شد. در همین رابطه امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دولت سیزدهم در توییتر خود نوشت: «با کمال خرسندی اکنون سند عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای در شهر دوشنبه با حضور رئیس‌جمهور محترم کشورمان به تایید سران رسید. این عضویت راهبردی تاثیر مهمی بر روند همکاری‌های همه‌جانبه ایران در راستای سیاست همسایگی و آسیا محور دارد.» عزت‌‌‌الله ضرغامی، وزیر ‌‌میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم در صفحه خود از سفرش به تاجیکستان خبر داد و در بخشی از توییت خود نوشت: «گردشگری بین ما و آنها به دلیل برخی سوءتفاهم‌ها بسیار عقب مانده است. باید زیر میز ایران‌‌‌‌هراسی بزنیم و ایران‌‌‌‌دوستی را جایگزین کنیم.»

اما عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای مورد توجه فعالان اقتصادی و بورسی هم قرار گرفت. آنها در صفحه‌‌‌های خود یا به بازنشر این خبر اکتفا می‌‌‌کردند یا درباره تاثیر این اتفاق در آینده اقتصاد کشور می‌‌‌نوشتند. برخی نیز به این موضوع می‌پرداختند که آسیب‌‌‌پذیری ایران با این اقدام از تحریم‌‌‌ها کمتر می‌شود و برخی دیگر هم ادعا می‌‌‌کردند که چین می‌تواند به توسعه اقتصاد کشورمان کمک کند اما افرادی هم بودند که بیشترین موفقیت در این اتفاق را از آنِ چین می‌‌‌دانستند که می‌تواند مبادلات بیشتری با کشورمان داشته باشد و از این به بعد شاهد حضور بیشتر محصولات چینی اعم از خودرو، لوازم‌خانگی و... در بازارهای کشورمان هستیم. حسین صبوری کارخانه، پژوهشگر یکی از افرادی بود که با بازنشر توییت وزیرامور خارجه کشورمان در توییتر خود نوشت: «نخستین نشانه و اتفاق مهمی که در موردش گفته بودم. چینی‌ها با هدف تامین امنیت انرژی و مواد معدنی موردنیاز (همان سوخت حرکت رو به جلوی مسیر توسعه خود) رویکرد Regional integration رو به ستون سیاست خارجی‌شان تبدیل کرده‌اند. ایران، عربستان و مصر در راس این سیاست قرار دارند.» برخی از فعالان حوزه بورس هم این عضویت را عاملی اثرگذار در آینده شاخص بورس و برخی از سهام معرفی می‌‌‌کردند که البته تعداد این افراد کم و جزو چهره‌‌‌های شناخته نشده در حوزه بورس بودند.

از سوژه‌‌‌های داغ آخر هفته گذشته هم تبلیغ برخی از محصولات خانگی کارخانه‌‌‌های تولید داخل بود. برخی از کاربران گویا در اقدامی هماهنگ با انتشار عکس‌‌‌های برخی از محصولات خانگی و نمونه‌‌‌های مشابه خارجی آنها از خواستن و توانستن و کیفیت تولیدات داخل در صفحه‌‌‌هایشان نوشتند. مساله‌ای که صدای کاربران توییتر فارسی را درآورد و این توییت‌‌‌ها و نوشته‌‌‌ها را تبلیغاتی خواندند. جدای از این نوشته‌‌‌ها، برخی دیگر از کاربران از سیاست انحصارگرایی می‌‌‌نوشتند که در طول سال‌های گذشته در کشورمان به جای سیاست رقابت‌‌‌گرایی وجود داشته و این موضوع را عامل گرانی‌‌‌ها، بی‌‌‌کیفیتی‌‌‌ها و عدم‌ارائه پشتیبانی و خدمات به خریداران معرفی می‌‌‌کردند. در همین رابطه پیمان مولوی، فعال اقتصادی در توییتر خود نوشت: «رگ گردن باد کردن و تعصب با نام حمایت از کالای ایرانی و ایجاد انحصار برای لوازم خانگی خود موجب نابودی و عدم‌رقابت‌پذیری این بخش خواهد شد! اقتصاد ایران نیازمند تعامل با جهان و بودن در زنجیره ارزش تامین مالی و سرمایه‌گذاری و کالایی است. رقابت را ترویج کنید، نه انحصار.» سر و صداها درباره این توییت‌‌‌ها که کالاهای کپی از محصولات اصلی در داخل کشور را تبلیغ می‌‌‌کردند، به جایی رسید که صدای حسین سلاح‌ورزی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران هم درآمد و در توییتر خود نوشت: «تبلیغات مصنوعی برای موجه نمایاندن اعمال انحصار در بازار لوازم خانگی، آن هم به نام بخش خصوصی، حقیقتا زیبنده نیست. بخش خصوصی واقعی به خوبی می‌داند منافع درازمدت و پایدارش در آزادی اقتصادی است و هرگز بر سر سفره رانت و انحصار دولتی نمی‌نشیند.»

اما موضوع دیگری که نه فقط در توییتر بلکه در اینستاگرام هم توجه کاربران را به خود جلب کرده بود، صحبت‌‌‌های وزیر کشور ترکیه در رابطه با احداث دیوار در امتداد مرزهای خود با ایران بود. او بیان کرده است که ساخت این دیوار را به منظور «جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی» به سرعت ادامه می‌دهد. در همین رابطه سیامک قاسمی از فعالان حوزه اقتصاد در توییتر خود با بازنشر صحبت‌‌‌های وزیر کشور ترکیه نوشت: «الان یک عده می‌‌‌گویند این دیوار برای ایران نیست، چون قانون منع ویزا وجود دارد! اما باید توجه کرد که در روز مبادا قانون منع ویزا یک‌شبه برداشته می‌شود، اما دیوار یک‌شبه ساخته نمی‌شود!»