شاخص کل سهام در پایان هفته پرنوسان ظاهر شد
معجون بورسی صبر و احتیاط
سکون نسبی شاخص
معاملات واپسین روز هفته در بورس تهران با افت ۲۵۰۰ واحدی شاخص بورس به اتمام رسید. در این روز نماگر اصلی بازار سهام در محدوده یک‌میلیون و ۳۹۷هزار واحد قرار گرفت. افت محدود نماگر یاد شده در این روز بیش از هر چیز تحت‌تاثیر سه نماد «فولاد»، «فارس» و «فملی» بود که بیشترین سهم را در کاهش ۱۸/ ۰درصدی میانگین وزنی قیمت‌ها در بازار سهام داشتند. اینطور که به نظر می‌رسد بازار سهام حالا پس از کسب بازده ۱۸/ ۸ درصدی آن هم تنها حدود دو هفته دلیل بیشتری برای افزایش قیمت سهام نمی‌‌‌بیند و قصد دارد تا همین جا که آمده هر چند زود اندکی استراحت کند. البته این به آن معنا نیست که در روز گذشته تقاضا برای تمامی سهام موجود در بورس تهران اندک بوده است.
بررسی داده‌‌‌های موجود در تارنمای شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc) حکایت از آن دارد که اوضاع نمادهای کوچک بازار سرمایه طی روز معاملاتی اخیر بهتر از اغلب نمادهای شاخص‌ساز بوده است. بر این اساس بررسی وضعیت شاخص هم‌وزن حکایت از آن دارد که در روز عقبگرد ۱۸/ ۰ درصدی شاخص کل این نماگر توانسته در حدود ۲/ ۰ درصد افزایش داشته باشد. همین امر حکایت از آن دارد که طی روز یاد شده نمادهای کوچک بازار که به دلیل وزن اندک نسبت به کلیت بازار چندان بر شاخص اصلی اثر‌گذار نیستند از موقعیت معاملاتی بهتری در خلال معاملات روز چهارشنبه برخوردار بوده‌اند.
در فرابورس نیز وضعیت تفاوت چندانی با بورس نداشت. در این روز شاخص کل بازار یاد شده رشدی ۰۳/ ۰ واحدی را به نمایش گذاشت و در حالی که بیش از هر چیز تحت‌تاثیر مثبت نمادهای «بپاس»، «صبا» و «فرابورس» قرار داشت به محدوده ۱۸هزار و ۸۳۶ واحدی رسید.
همان‌طور که گفته شد برای رشد بیشتر قیمت سهام تقاضای کمتری نسبت به روزهای گذشته وجود دارد. با این حال این امر غیر‌طبیعی نیست، چرا که رشد قیمت سهام در روزهای اخیر بیش از هر چیز به واسطه اثر روانی مثبت ایجاد شده ناشی از ارائه طرح ۱۰بندی وزیر اقتصاد در جهت حمایت از بازار سرمایه حادث شده است. به هر روی دلیل آن هر چه که باشد شاخص بورس توانسته در مدتی کوتاه از محدوده یک‌میلیون و ۲۹۱هزار واحدی خود را تا سطح ۴/ ۱میلیون واحدی بالا بکشد. همین امر حکایت از آن دارد که با توجه به رخوت طولانی‌مدت معاملات در ماه‌‌‌های قبل همین سود هم برای بسیاری از فعالان بازار سهام سودی رضایت‌بخش است و بسیاری قصد ندارند با صبر بیشتر مجددا بر سر سود و اصل سرمایه خود ریسک کنند. بنابراین اصلا دور از انتظار نیست که شاخص بورس و سهام موثر بر آن در همین محدوده هم اندکی استراحت کنند. به عبارت بهتر به نظر میآید که آنچه هم‌اکنون در بازار در حال رخ دادن است و توانسته برخی از نمادهای کامودیتی‌محور را به سمت سطوح پایین‌تر قیمت جذب کند، نه بروز یک عامل منفی بنیادی در روزهای اخیر بلکه صرفا فروکش نسبی خوشحالی از حمایت دولت از بازار سرمایه است.
اینطور که به نظر میآید اگر عامل مهمی در جهت افزایش قیمت ارز یا هر نکته دیگری که بتوان بر مبنای آن جهت‌گیری قیمت‌ها را افزایشی دید رخ ندهد، برای رشد بیشتر قیمت سهام باید شاهد تغییر وضعیت وعده‌های بورسی دولت از حالت اعلام شده به عملیاتی باشیم. چنین امری از آن جهت حائز اهمیت است که رسیدن قیمت‌ها به محدوده جذاب معاملاتی می‌تواند در کنار امید سرمایه‌گذاران خرد به حمایت از بازار سهام مجددا موج تازه‌ای از سرمایه‌های تازه نفس را به سمت بازار سهام سوق دهد. بر این اساس بیراه نیست اگر بگوییم که بازار منتظر تبدیل حرف‌‌‌ها به عمل است تا هر چه زودتر دریابد که از میان آن ۱۰بند ارائه شده که همان هم با لایحه بودجه پیشنهادی خود دولت مغایرت‌های جدی دارد، چند مورد اساسا دارای قابلیت اجرایی بوده و چند مورد تنها در حد وعده و وعید باقی خواهد ماند. همان‌طور که در سال قبل شاهد بودیم وعده حمایت از بورس با استفاده از یک‌درصد صندوق منابع توسعه ملی که معادل ریالی ۲۰۰میلیون دلار از موجودی آن را شامل می‌‌‌شد، امری نبود که به راحتی قابلیت تحقق داشته باشد و همین امر سبب شد تا در عمل باعث سرخوردگی بازار شده و منابع تزریق شده به آن که معادل ۵۰میلیون دلار بود هم تفاوت پایداری را در بازار سرمایه ایجاد نکند.
در آینه ارقام
دادوستدهای بورس طی روز گذشته در حالی خاتمه یافت که از مجموع ۴۰۹۳میلیارد تومانی ارزش معاملات کل، ۲۷۱۸میلیارد تومان به معاملات خرد (سهام و حق‌تقدم) اختصاص داشت. مقایسه این رقم با روند بلندمدت ارزش معاملات خرد در طول روزها و هفته‌های اخیر حکایت از آن دارد که به‌رغم افزایش رقم طی روزهای اخیر، پایین بودن آن نسبت به میزان مطلوب همچنان به چشم میآید. برای درک این گفته کافی است نگاهی به ارزش معاملات خرد در اوج شاخص در روزهای ابتدایی شهریور ماه بیندازیم که در آن ارزش معاملات خرد از محدوده ۱۱هزارو ۵۰۰میلیارد تومان فراتر رفته بود. با این حال اگر ارزش معاملات خرد در همین محدوده فعلی هم به افزایش خود ادامه دهد، همچنان می‌توان به رشد بیشتر شاخص امیدوار بود.
در روزی که شاخص کل بورس تهران با افت ۱۸/ ۰درصدی مواجه شد، از ۳۴۴ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۱۵۶ سهم (معادل۵ درصد از کل نمادهای معامله شده) در این روز مثبت بود و در مقابل ۱۷۱ سهم یعنی حدود ۳۶درصد در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار ۲۴ نماد (۱۵درصد از کل نمادها) صف خریدی به ارزش ۷۲میلیارد تومان تشکیل دادند. اما در مقابل شاهد شکل‌‌‌گیری صف فروش در ۱۷ نماد بورسی (۳درصد) به ارزش ۵۸میلیارد تومان بودیم. مقایسه نسبت و ارزش صف‌‌‌های خرید و فروش در این روز حکایت از آن دارد که بازار به‌رغم کند شدن ریتم صعود در شاخص بورس طی روزهای گذشته همچنان شرایط بهتری نسبت به شرایط رکود در بازار دارد.
در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس افزایش۰۳/ ۰ درصدی را ثبت کرد، ۱۳۸ نماد معامله شدند که در این میان قیمت ۸۱ سهم (۵۹درصد) مثبت و ۵۶ سهم (۴۱درصد) منفی بود. در این بازار ۱۱ نماد (۱۹درصد) صف خریدی به ارزش ۲۷میلیارد تومان تشکیل دادند و در مقابل شاهد شکل‌‌‌گیری صف فروش در ۹ نماد فرابورسی (یک‌درصد) به ارزش ۳۴میلیارد تومان بودیم.
