رای مجلس به کابینه منصور

گروه تاریخ اقتصاد- ۱۲ تیرماه روزی است که درسال۱۳۱۹ مجلس شورای ملی به کابینه رجبعلی منصور رای اعتماد داد. رجبعلی منصور ملقب به منصور الملک در سال ۱۲۶۶ ش. در تفرش دیده به جهان گشود. او از فارغ‌التحصیلان دوره سوم مدرسه علوم سیاسی مشیرالدوله بود که در سال ۱۲۸۶ به عنوان مترجم به استخدام وزارت امور خارجه در آمد و سپس در پست‌هایی چون ریاست کارگزینی، ریاست شعبه تجارت اداره محاکمات و ریاست اداره انگلیس و معاون کفیل این وزارتخانه به کار مشغول شد. در سال ۱۳۰۰ به سمت معاون وزارت داخله منصوب شد و پس از روی کار آمدن رضا شاه مدتی استاندار آذربایجان بود. در پرونده اشتغال وی وزارت کشور و وزارت طرق نیز به چشم می‌خورد. در سال ۱۳۱۴ به جرم ارتشا برکنار و تحت تعقیب جزایی قرار گرفت، اما تبرئه شد. بیکاری و خانه‌نشینی او پس از این ماجرا دو سال به طول انجامید تا آنکه پس از مدتی با وساطت‌های محمود جم نخست وزیر وقت، شاه موافقت کرد که منصور مجددا به هیات دولت بازگردد و به عنوان وزیر پیشه و هنر مشغول کار شود. وی در کابینه دکتر متین دفتری نیز همچنان وزیر پیشه و هنر بود و پس از برکناری متین دفتری، رضا شاه وی را به سمت نخست وزیری برگزید. علت این انتصاب طرفداری منصور از سیاست انگلیسی‌ها در ایران بود و رضا شاه چنین می‌پنداشت که با گزینش وی در زمانی که جهان به سمت جنگ جهانی دوم پیش می‌رود، می‌تواند اوضاع سیاسی کشور را با نزدیکی به انگلیسی‌ها حفظ کند. منصور بلافاصله کابینه خود را معرفی کرد و مشغول به کار شد. روزی که او به نخست وزیری رسید، آثار اقتصادی جنگ در ایران به شکل چشمگیری هویدا و دولت با مسائل مالی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی دست به گریبان بود. علاوه بر همه اینها وضعیت سوق الجیشی ایران و حضور آلمان‌ها در کشور موجب شد دولت‌های روس و انگلیس طی یادداشتی خواستار خروج اتباع آلمانی از ایران شوند. دولت منصور در پاسخ اعلام کرد که رفتار اتباع خارجه در ایران به شدت تحت کنترل است و هیچ نوع خطری از جانب آنها وجود ندارد. اما چند روز بعد با اعلام خبرگزاری فرانسه مبنی بر تشکیل ستون پنجم آلمان در ایران، این دو دولت طی یادداشت‌هایی شدیداللحن‌تر درخواست خود را مبنی بر اخراج اتباع آلمانی از ایران تکرار کردند. با وجود تمام این هشدارها، دولت منصور فارغ از واقع‌بینی‌های سیاسی از هرگونه اقدامی بر علیه آلمان‌ها امتناع کرد و همین امر موجب شد که در ۳ شهریور ماه ۱۳۲۰ ایران شاهد حمله‌ هوایی و زمینی نیروهای نظامی شوروی و انگلیس در برخی شهرها باشد. منصور در پی این حوادث در ۵ شهریور از پست نخست وزیری کناره‌گیری کرد و فروغی به این سمت انتخاب شد. منصور پس از آن مدتی به استانداری و نیابت تولیت آستان قدس رضوی و نیز استانداری آذربایجان منصوب شد. پس از کناره‌گیری از استانداری به ریاست شورای عالی بانک ملی رسید و در ۳ فروردین ۱۳۲۹ برای بار دوم به نخست وزیری رسید. اما دوران نخست وزیری او فقط سه ماه بود. پس از آن مدتی سفیر ایران در ایتالیا، ترکیه و سپس واتیکان بود. آخرین سمت او سفیر سیار ایران در دول اروپایی بود. رجبعلی منصور در ۱۷ آذر ماه ۱۳۵۳ در سن ۸۷ سالگی درگذشت.