بده بستــــــان در درمان

 در روزهای اخیر تعدادی از خانواده‌های مبتلایان به بیماری اس‌ام‌ای در اعتراض به عدم پیگیری خواسته‌های درمانی و دارویی خود یا فرزندانشان مقابل ساختمان وزارت بهداشت و درمان تجمع کردند. در واکنش به این اظهارنظر وزیر، موضع کارشناسان را می‌توان به دو دسته موافقان و مخالفان صحبت وزیر تقسیم کرد. موافقان عمدتا مساله کمبود منابع در تنگناهای اقتصادی اشاره می‌کنند. به عقیده این گروه، زمانی که سیاست‌گذار با مساله کمبود منابع مواجه است، مجبور است بین زمینه‌های مختلف «هزینه‌کرد»، انتخاب کند. به عبارتی دیگر در شرایط کمبود منابع، سیاست‌گذار با مساله «بده‌بستان یا Trade-off» مواجه است به این معنی که سعی می‌کند ترکیبی از هزینه‌کردها را انتخاب کند که به بیشترین میزان برای جامعه مطلوب باشد. به‌علاوه، این گروه معتقدند مخارج عمومی از جیب مالیات‌دهندگان پرداخت می‌شود به همین دلیل لازم است در یک محیط متعارف خود پرداخت‌کنندگان مالیات درخصوص زمینه‌های هزینه‌کرد مالیات تصمیم بگیرند. در طرف مقابل، مخالفان صحبت وزیر، روی اقتصاد سیاسی مخارج سلامت تمرکز می‌کنند به‌طوری‌که این گروه معتقدند سیاست‌گذار نمی‌تواند مساله سلامت و زنده‌ماندن انسان را در معرض محدودیت بودجه قرار دهد. به بیانی دیگر، در کشوری که یارانه‌های مختلف به انرژی، سوخت و شرکت‌های مختلف داده می‌شود نمی‌توان در خصوص بده‌بستان مخارج بین «افزایش طول عمر به مدت ۲ سال» و «شیرخشک و واکسن و سایر ضروریات حوزه سلامت» صحبت کرد. بررسی تجربه دنیا نشان می‌دهد که رویکرد کشورهای مختلف درخصوص مخارج بخش سلامت یکسان نیست و به حد قابل‌توجهی به ساختار بخش سلامت کشورها بستگی دارد.