سرگذشت  یک شهر

این اثر که در هزار و سیصد و هشتاد صفحه به زیور نشر آراسته شده نتیجه بیش از سی سال تحقیق و پژوهش‌های سیدفرید قاسمی در رابطه با خرم‌آباد است.

اثری که نگارشش بیش از چهار سال طول کشیده، حتی گاه تا روزی دوازده ساعت نگارش بی‌وقفه...

یکی از ویژگی‌های خاص این اثر نثر شیرین و قصه‌گوی جناب قاسمی است. نثری که هر مخاطبی را چنان جذب می‌کند که گاه تا ساعت‌ها دل از خواندن وقایع و داستان‌ها نمی‌کند. اگر بخواهیم ماکت این اثر وزین را واگو کنیم، می‌توانیم آن را به سه بخش اصلی تقسیم کنیم.

بخش‌های ذیل عنوان‌های درآمد، غار تا قاجار و فراز و فرود پهلوی...

یکی از مهم‌ترین بخش‌های این کتاب، ذیل عنوان سرآغاز نوشته شده؛ نوشته‌ای که از سال‌ها دغدغه بی‌وقفه نویسنده سخن می‌گوید. دغدغه‌ای که از دوازده سالگی، همراه با انتشار اولین آثارش در مطبوعات شکل می‌گیرد. دغدغه‌ای که تا امروز نیز ادامه دارد. امروزی که نویسنده به واسطه پژوهش‌ها و تالیف‌های تاریخی‌اش صاحب شهرتی بین‌المللی است.

وی در این بخش می‌گوید که چگونه برای نگارش این اثر تلاش کرده و مهم‌تر اینکه سودای بزرگی در سر داشته تحت عنوان «دانشنامه لرستان» که اگر چند نفر عاشق و شیفته مثل خودش همراهش می‌شدند، امروز به عنوان اولین دانشنامه استان‌های ایران سرمشق دیگر ولایات بود. هرچند وقتی که این همراهی دست نمی‌دهد، نویسنده تمام توانش را بر زادگاه خودش معطوف می‌کند و فقط درباره شهر خرم‌آباد می‌نویسد. هرچند پیش از این اثر نیز آثار و کتاب‌های بسیاری در زمینه‌های گوناگون درباره لرستان و به‌خصوص خرم‌آباد منتشر می‌کند و بستر را برای نگارش و انتشار آثار دیگران فراهم می‌کند، به نحوی که اگر به منابع همین «سرگذشت خرم‌آباد» رجوع کنید، می‌بینید که بیش از نیمی از منابع کتاب، آثار دیگری از سیدفرید قاسمی است.

در واقع ایشان در روزگاری قدم در راه دیارشناسی و زادگاه‌پژوهی می‌گذارد که نه‌تنها این متاع خریدار ندارد بلکه باید از جیب و جان هم برای تحقق‌اش مایه‌ بگذاری.

و چنین است که امروز وقتی به پشت‌سر نگاه می‌کنیم، گذشته از پی‌ریزی و پایه‌گذاری زادگاه‌پژوهی در ایران، تاریخ مکتوب شهر باستانی خرم‌آباد، مدیون نام سیدفرید قاسمی است که بخش اعظمی از شیرین‌ترین سال‌های عمرش را صرف خرم‌آبادشناسی و خرم‌آبادپژوهی کرده است.

و البته این در شرایطی است که قاسمی به عنوان اولین پژوهشگر و نویسنده تاریخ مطبوعات در ایران، دارای آوازه‌ای جهانی است به نحوی که آثارش در تمام مراکز ایران‌شناسی در اروپا و آمریکا مورد بحث و بررسی است و فی‌الواقع این امر تنها مایه‌ای از جیب و جان نیست، بلکه ایشان بخشی از وقتی را که می‌‌توانسته به حوزه تخصصی فعالیتش اختصاص دهد وقف نگارش و ایجاد نگرش درباره خرم‌آباد و خرم‌آبادشناسی کرده است؛ پس این اگر منت گذاشتن بر زادگاه نباشد، چه نام دیگری می‌توان بر آن گذاشت؟ و چنین بوده که حالا وقتی به صحبت درباره اثری به‌نام «سرگذشت خرم‌آباد» می‌پردازیم، در واقع به جامع‌ترین کتاب شهرشناسی در ایران پرداخته‌ایم.