سخاوت به اندازه ثروت

بیوگرافی و تشکیل مایکروسافت

بیل گیتس در ۲۸ اکتبر ۱۹۵۵ در شهر سیاتل آمریکا و در خانواده‌ای متوسط، اما تحصیلکرده و کارآفرین به دنیا آمد. از همان کودکی علاقه شدیدی به مطالعه داشت و ساعت‌ها به ورق زدن کتاب‌های مرجع مشغول می‌شد. وقتی حدودا ۱۱ یا ۱۲ ساله بود، والدینش نگران رفتار او شدند. با اینکه عملکرد خوبی در مدرسه داشت، اما به نظر کودکی منزوی و غیراجتماعی می‌آمد.

گیتس اولین برنامه نرم‌افزاری کامپیوتر را در سن سیزده سالگی نوشت. مدرسه او مدلی از یک کامپیوتر جنرال الکتریک را تهیه کرده بود و این کامپیوتر، به شدت توجه گیتس را جلب کرد. او با این کامپیوتر اولین برنامه خود را که یک بازی ساده دوز بود طراحی کرد، به‌طوری که کامپیوتر، حریف شخصی بود که بازی می‌کرد. گیتس به همراه دوستش پائول آلن که بیشتر مهارت‌های سخت‌افزاری داشت و بعدا در تاسیس شرکت مایکروسافت او را همراهی کرد، بیشتر وقتشان را در اتاق کامپیوتر مدرسه می‌گذراندند و روابط اجتماعی چندانی با سایر بچه‌ها نداشتند.

بعد از اتمام دبیرستان در سال ۱۹۷۳، با امتیازی بالا وارد دانشگاه هاروارد شد تا حقوق بخواند و همچنان مهارت‌های فوق‌العاده‌ای را در برنامه‌نویسی به نمایش گذاشت. در دانشگاه با استیو بالمر که بعدا جانشینش شد، آشنا شد. بعد از توسعه زبان برنامه‌نویسی BASIC، گیتس به دنبال انجام کار بزرگ‌تری بود و به همین دلیل، با شرکت MITS که آخرین میکروکامپیوتر را تولید کرده بود، ارتباط برقرار کرد و به کامپیوترهای این شرکت وصل شد. او و آلن اسم تیم‌شان را مایکروسافت گذاشتند. بعد از مدتی، گیتس به این نتیجه رسید که دانشگاه خواسته‌هایش را برآورده نمی‌کند. در نتیجه در سال ۱۹۷۵ هاروارد را رها کرد تا به شرکت کوچکش بپردازد.

در سال ۱۹۸۰ شرکت IBM تولید یک کامپیوتر شخصی را در دستور کار قرار داد و تصمیم گرفت برای نرم‌افزار آن با شرکت دیگری مشارکت کند. این بهترین فرصت برای مایکروسافت بود و تیم آنها یک سیستم عامل به نام ۸۶-DOS برای شرکت IBM طراحی کرد و پس از توسعه و اصلاح آن سیستم عامل معروف MS-Dos خلق شد که باعث شد گیتس به یکی از بازیگران اصلی صنعت کامپیوتر تبدیل شود. با اینکه نام IBM روی این سیستم خورده بود، اما سهم گیتس در تولید آن برای همه مشخص و واضح بود.

در سال ۱۹۸۱ گیتس مدیر عامل شرکت مایکروسافت و رئیس هیات مدیره آن شد. اولین نسخه سیستم عامل مایکروسافت ویندوز در نوامبر ۱۹۸۵ رونمایی شد و بعد از آن، مایکروسافت سفر موفقیت ادامه‌دارش را شروع کرد و انقلابی در دنیای کار و کامپیوتر ایجاد کرد.

بیل گیتس در ژوئن ۲۰۰۶ اعلام کرد به‌صورت پاره‌وقت به کارش در مایکروسافت ادامه می‌دهد.

او نه‌تنها به خاطر تفکر استراتژیک و استعداد برجسته‌اش، بلکه به دلیل اشتیاق و اراده قوی‌ای که داشت، نقش مهمی در این موفقیت داشت. او توانست به مهره اصلی صنعت کامپیوتر تبدیل شود، چون چیزهایی را می‌دید که دیگر بازیگران این صنعت نمی‌دیدند. او در یک مصاحبه معروف گفته: «این مهم نبود که مایکروسافت چه کاری انجام می‌دهد، بلکه مهم بود که رقبا چه کارهایی انجام نمی‌دهند.»

بیل گیتس از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۹ (به استثنای سال ۲۰۰۸)، ثروتمندترین فرد دنیا بود. اما از آن به بعد، به دلیل اینکه بیشتر اموال خود را صرف کارهای نیکوکارانه کرد، این جایگاه را به جف بزوس داد و در حال حاضر با ۸/ ۱۰۲ میلیارد دلار، دومین فرد ثروتمند دنیا است.

نام بیل گیتس در میان «۱۰۰ فرد تاثیرگذار در قرن ۲۰» و همچنین «۱۰۰ فرد تاثیرگذار دنیا» در سال‌های ۲۰۰۴، ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ قرار گرفته است. در سال ۲۰۰۵ او به دلیل تلاش‌های بشردوستانه، شخص سال مجله تایم معرفی شد. گیتس تاکنون چند دکترای افتخاری دریافت کرده است.

بیل گیتس علاوه بر موفق کردن شرکت مایکروسافت، با ایده‌های نوآورانه و اشتیاق فراوان برای رسیدن به اهدافش، اثرگذاری بیشتری بر کل دنیا داشته است.

سبک مدیریت

مطالعه سبک رهبری بیل گیتس، نکات بسیار جالبی دارد. او نقطه مقابل همه آن چیزی است که از یک رهبر سازمانی انتظار داریم. دانشگاه را رها کرده، رویایش را دنبال کرده، ریسک‌هایی بر اساس دانش شخصی خود پذیرفته و به جای پیاده کردن درس‌هایی که به او داده‌اند، از خلاقیتش استفاده کرده است. به همین دلیل است که گفته: «در این دنیا خودتان را با هیچ‌کس مقایسه نکنید... اگر این کار را کنید، به خودتان توهین کرده‌اید.»

بیل گیتس بر رهبری تحول متمرکز بود. او هر گاه لازم می‌شد، خودش را با دیگر سبک‌های رهبری منطبق می‌کرد، اما بیشتر مواقع، سبک رهبری تحول در مایکروسافت حاکم بود. مثلا همیشه دوست داشت خلاقیت فردی را در خودش و بقیه اعضای تیم رواج دهد. یا انگیزه‌بخشی را در سطح فردی پیاده می‌کرد و ارتباطات روشنی برقرار می‌کرد تا مسیر به سوی مقصد نهایی مشخص باشد. این موضوع باعث می‌شد افراد به راحتی ایده‌هایی را مطرح کنند که قابل پیاده‌سازی است. از جمله ویژگی‌های این سبک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- تمرکز: گیتس بر یک چیز که بیشترین شناخت را از آن داشت متمرکز شد و آن هم نرم‌افزار است. سپس آن چیز را به بهترین خود تبدیل کرد. او سخت کار کرد تا در این صنعت به برتری مطلق برسد و در این راه از مهارت‌هایی استفاده کرد که در آنها قوی‌ترین بود. این تمرکز را در حال حاضر در بنیاد خیریه‌اش هم دارد.

۲- تصویر کلی: گیتس رویکردی عملی نسبت به تعیین اهداف دارد. او یک تصویر کلی را در ذهنش نگه می‌دارد و به جای خلق بینشی جاه‌طلبانه که نمی‌توان به آن دست یافت، از رویکرد گام به گام برای پیشرفت به سوی آن بینش استفاده می‌کند.

۳- خلاقیت: گیتس به جای اینکه در یک حوزه امن باقی بماند، خودش و افرادش را به استقبال از خلاقیت تشویق می‌کرد. سیاست او توانمندسازی افراد بود، چون چشم‌اندازهای فردی می‌توانند فرصت‌های جدید برای کشف ایده‌های نو ایجاد کنند. او در این زمینه می‌گوید: «یک فرد تنبل را برای انجام کاری سخت انتخاب کردم، چون تنبل‌ها آسان‌ترین راه را برای انجام هر کاری پیدا می‌کنند.»

۴- اشتیاق:  این یک واقعیت غیرقابل انکار است که گیتس هر کاری که در مایکروسافت انجام می‌داد، همراه با عشق و علاقه بود. حتی اگر تنها کاری که قرار بود انجام دهد نوشتن یک یادداشت تشکر بود، مطمئنا این کار را از صمیم قلبش انجام می‌داد. مثل بسیاری از رهبران تحول، عقیده بیل گیتس این است که اگر کاری ارزش انجام دادن دارد، باید با تمام وجود انجامش داد.

رهبری کردن مثل بیل گیتس همیشه کار آسانی نیست. باید به ریسک کردن تمایل داشته باشید. او می‌گوید: «موفقیت معلم شروری است. چون باعث می‌شود افراد هوشمند گمراه شوند و فکر کنند هیچ وقت شکست نمی‌خورند.» باید تمایل داشته باشید که محیط کار را به یک بهشت امن خلاقانه تبدیل کنید تا پیشرفت رو به جلو یک اولویت باشد.


فعالیت‌های بشردوستانه

بیل گیتس به اندازه ثروت و موفقیتش، سخاوتمند هم هست. او بخش قابل توجهی از ثروتش را برای تبدیل کردن دنیا به مکان بهتری برای فقرا اختصاص داده است. در این راستا، او نیمی از ثروتش را به تاسیس «بنیاد خیریه بیل و ملیندا گیتس» اختصاص داد که یکی از شفاف‌ترین سازمان‌های خیریه در دنیا شناخته شده است. این بنیاد از فعالیت‌های بهداشتی، اجتماعی، آموزشی و ... حمایت می‌کند.اقدامات بهداشتی بشردوستانه گیتس برای کودکان، جان بیش از ۵ میلیون نفر را نجات داده است.