پیشنهاد نمایشگاه (خاک سرد، خاک سرخ)
داستان جزیره‌های تک افتاده
اجرای پروژه «خاک سرد، خاک سرخ» را در جزیره‌ای در جنوب ایران آغاز کردم؛ جزیره هرمز با وسعت ۴۲ کیلومتر مربع و جمعیتی حدود ۶ هزار نفر. در هرمز کوه‌ها پوشیده از سنگ‌های رسوبی‌اند و لایه‌های گدازه‌های آتشفشانی خاک را سرخ می‌نمایانند. خاک سرخ هرمز نه فقط زیبا و افسونگر است، بلکه قابل خوردن و زمانی نه چندان دور منبع ثروت این جزیره بوده است. پیش از انقلاب ۱۳۵۷، صادرات خاک ثروت هنگفتی را برای ساکنان این جزیره به ارمغان می‌آورد. هرمز، نه فقط بومیان خود را ثروتمند می‌کرد، بلکه سهم بسزایی در چرخه اقتصاد کشور داشت؛ اما اکنون به یکی از محروم‌ترین مناطق ایران تبدیل شده. در حال حاضر، عمده درآمد جزیره از صنعت گردشگری است که اغلب توسط زنان اداره می‌شود. زنانی که دست‌سازه‌های خود را در نزدیکی ساحل به گردشگرانی از پایتخت می‌فروشند. ویژگی‌های این جزیره مرا بر آن داشت تا پروژه‌ام را در مقیاسی بزرگ‌تر دنبال کنم و درصدد یافتن مکانی برآمدم که در تقابل با هرمز باشد.
جزیره سوالبرد در شمال نروژ که حدود دو هزار نفر سکنه دارد، مشخصاتی را که به دنبالش بودم داشت. دو جزیره هرمز و سوالبرد در گذشته مناطق استراتژیکی محسوب می‌شدند. هرمز پیش از انقلاب منطقه‌ای پررفت و آمد و البته دوره‌ای هم مستعمره پرتغال بود؛ بخش بزرگی از سوالبرد نیز تبعیدگاه و منطقه مانور روسیه بوده است. از سال ۱۹۰۷ میلادی، استخراج زغال‌سنگ منبع اصلی درآمد این جزیره بوده، بعدها و از سال ۱۹۳۵ صنعت گردشگری نیز در آن رونق یافته. اما آنچه مرا مجذوب منطقه لانگیِربیِن در این جزیره کرد، طبیعت آن بود. در واقع تفاوت میان این شهر کوچک، در یکی از شمالی‌ترین نقاط کره زمین و جزیره‌ای در جنوب ایران اساس این پروژه است؛ تفاوتی که نه تنها در ویژگی‌های طبیعی پررنگ جلوه می‌کند، بلکه سبب می‌شود این مجموعه عکس روزمرگی‌های ساکنان، فرهنگ و بافت اجتماعی این دو شهر را نیز دربرگیرد. پیش‌تر در مجموعه عکس‌هایم همواره زنان سوژه اصلی بودند. در این مجموعه نیز بیش از هر چیز بر فعالیت‌های زنان در هرمز متمرکز بودم تا تاثیرشان را بر زندگی دیگر ساکنان نشان دهم. در سوالبرد نیز روشی مشابه در پیش گرفتم. بیشتر پیرامون وضعیت زنان، فعالیت‌هایشان و مهم‌تر از همه نقشی که در صنعت و اقتصاد شهر ایفا می‌کنند تحقیق کردم. فعال‌ترین زنان این شهر راهنمای تورهای گردشگری‌اند.
بافت طبیعی سوالبرد این فرصت را فراهم کرد تا عکس‌هایی از مناظر و طبیعت نادر منطقه، که با طبیعت هرمز در تضاد کامل‌اند، به این مجموعه اضافه کنم. هرمز با رنگ‌هایی گرم و خشک تاثیری جدی بر شیوه زندگی ساکنانش گذاشته و مردم سوالبرد هم به شدت تحت تاثیر طبیعت آبی فام و روح سرد آن هستند. «پیرامیدن» روح شوروی در مدار قطبی است. این شهر در سال ١٩٢١ توسط سوئدی‌ها شناخته شد و شوروی به سرعت آن را خرید. به دلیل وجود معادن زغال‌سنگ فعال، شوروی هزار نفر را به این منطقه تبعید کرد و بعد از ۷٠ سال با شوک فروپاشی شوروی، معادن فعال تعطیل شدند. هم‌راستا با فروپاشی شوروی، وقوع یک تراژدی در سال ۱۹۹۱ سبب شد تا این شهر متروکه «شهر ارواح» نام گیرد؛ ٢٠٠ نفر از کارگران تبعیدی معدن به همراه خانواده‌هایشان در سقوط هواپیما جان خود را روی تکه‌های یخ از دست دادند و دولت نروژ با کشف یک ساختمان جاسوسی دستور تخلیه فوری پیرامیدن را داد. نمایشگاه «خاک سرد، خاک سرخ» تا سه‌شنبه ۲ مهرماه در گالری راه ابریشم واقع در بلوار کشاورز، بین وصال شیرازی و قدس، ساختمان تکنو آجر، پلاک ۲۱۰ میزبان علاقه‌مندان است.
ارسال نظر