جنگ تجاری از دید کارشناسان

مارتین ولف: مشاور اقتصادی فایننشال‌تایمز مکتب: میانه‌رو گرایش کاری: اقتصاد سیاسی اگرچه همین توافق محدود و مبهم (بین چین و آمریکا) که حتی هنوز روی کاغذ نیز ثبت نشده است، بازارهای جهانی را تا حدی آرام خواهد کرد و از شدت نگرانی‌هایی که جنگ تجاری بین دو کشور بر اقتصاد جهانی حاکم کرده بود نیز خواهد کاست، اما به گفته «اسوار پراساد» استاد دانشگاه کورنل و رئیس سابق کارگروه اقتصاد چین در صندوق بین‌المللی پول، این توافق نمی‌تواند کمک چندانی به حل مشکلات واقعی بین دو کشور کند. وی می‌گوید: «بعید است که این توافق بتواند هیچ‌یک از عوامل زمینه‌ساز اصطکاک تجاری بین دو کشور را رفع کند. هنوز یک شکاف بسیار عمیق وجود دارد که دو کشور را در زمینه مسائل ساختاری از هم جدا می‌کند.»

مذاکره‌کنندگان ساعتی پس از اعلام خبر توافق از سوی ترامپ در یادداشتی نوشتند: تردیدهای منطقی در مورد اینکه آیا همین توافق کوچک نیز به مرحله اجرا خواهد رسید، وجود دارد. مقامات اعلام کرده‌اند که نهایی شدن جزئیات توافق بین ۳ تا ۵ هفته زمان خواهد برد. مذاکرات گذشته در زمانی کمتر از این در هم شکسته شده بودند. «وندی کاتلر» مذاکره‌کننده تجاری سابق دولت آمریکا که اکنون رئیس موسسه سیاست‌گذاری انجمن آسیا است نیز درخصوص توافق جدید بین آمریکا و چین می‌گوید: «به‌نظر می‌رسد طرح کلی توافق که روز جمعه از آن رونمایی شد، بسیار شبیه چارچوبی است که دو سال قبل استیون منوچین وزیر خزانه‌داری و ویلبر راس، وزیر بازرگانی آمریکا در مذاکرات خود با طرف چینی بر سر آن توافق کردند، اما از سوی ترامپ رد شد. این توافق بیشتر به یک توافق سبک شبیه است تا یک توافق بسیار اساسی؛ طبق گفته ترامپ. از طرفی این توافق هنوز روی کاغذ نیامده و می‌تواند طی مذاکرات نهایی باز هم ضعیف‌تر شود.» اعلام توافق تجاری بین آمریکا و چین، واکنش فوری کنگره را نیز به‌دنبال داشت. سناتور «چاک گرسلی» رئیس کمیته اقتصاد و دارایی سنای آمریکا درخصوص این توافق به خبرنگاران گفت: بعد از منافع بسیار زیادی که در این راه فدا شد، آمریکایی‌ها به چیزی کمتر از یک توافق کامل، قابل‌اجرا و منصفانه با چین اکتفا نخواهند کرد.

این توافق که امضای آن به سه هفته آینده موکول شده است، اگرچه برای دولت ترامپ یک موفقیت نسبی قلمداد می‌شود، اما به گفته کارشناسان بلومبرگ، در مقایسه با وعده‌های انتخاباتی بزرگی که ترامپ درباره اصلاح تجارت با چین داده بود چیزی فراتر از یک گام کوچک نیست. از طرفی این توافق به نااطمینانی‌هایی که ترامپ با جنگ تجاری علیه چین به اقتصاد جهانی تحمیل کرده بود، پایان نخواهد بخشید. هنوز سوالات بی‌پاسخ زیادی  در مورد اینکه آیا توافقی در این حد، ارزش بیش از دو سال کشمکش تجاری و آسیب به زنجیره تامین جهانی را داشته است یا نه، باقی مانده است. افزایش صادرات محصولات کشاورزی آمریکا به چین که بزرگ‌ترین دستاورد ترامپ در این توافق محسوب می‌شود، همان چیزی است که بیش از دو سال قبل دولت چین به آمریکا پیشنهاد کرده بود. بخش دیگری از این توافق را مذاکرات و تعهدات نامعلومی در حوزه رعایت حقوق مالکیت فکری و همچنین مسائل ارزی در چین تشکیل می‌دهد که مشخص نیست تا چه حد می‌تواند در ترمیم آسیب‌های وارد شده به اقتصاد آمریکا و چین موثر واقع شود.