رضا نجفی نماینده ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یوکیو آمانو را در این سفر همراهی می‌کند. با توجه به طرح مباحث مخالف برجام از جانب هیات حاکمه آمریکا و رویدادهای مرتبط با آن، اکثر تحلیلگران و صاحب‌نظران سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی اتمی به تهران را با اهمیت و تلاشی برای تقویت برجام ارزیابی کرده‌اند. در جریان دیدارهای روز گذشته، آمانو بار دیگر پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید کرد. روحانی نیز ابراز کرد تا زمانی به برجام پایبند و متعهد هستیم که از منافع آن بهره‌مند شویم.

ظریف هم بر لزوم‌ پایبندی همه طرف‌ها به برجام تاکید کرد. صالحی نیز مجددا تاکید کرد که چیزی به نام بازدید از مراکز نظامی نداریم. از ابتدای اجرایی شدن برجام در دی ماه ۱۳۹۴ تاکنون، آژانس هشت بار پایبندی ایران به تعهدات برجامی خود را تایید کرده است. در جریان دیدارهای مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با مقامات ایران، یوکیو آمانو گفت: «همه کسانی که در برجام دخیل هستند به تعهداتشان عمل کنند. ما تابه‌حال نظارت کرده‌ایم و می‌گوییم ایران کاملا به تمام تعهداتش در چارچوب برجام عمل کرده است.» به گزارش «ایرنا» یوکیا آمانو پس از دیدار با علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران درجمع خبرنگاران افزود: در مورد صحبت‌های ترامپ حرفی ندارم عنوان کنم. برجام بین ایران و ١+٥ است و شورای امنیت آن را تایید کرده است.

مدیرکل آژانس با اشاره به ملاقات‌های قبلی خود با مقامات ایران در ماه اکتبر در رم و در ماه سپتامبر در وین افزود: «از ژانویه ۲۰۱۶ آژانس پایبندی ایران به توافق هسته‌ای برجام را کاملا زیر نظر دارد. آژانس به صراحت اعلام می‌کند که ایران به تعهدات خود تحت توافق هسته‌ای پایبند بوده است.» آمانو خاطرنشان کرد: «آژانس همواره به‌صورت بی‌طرفانه و کلی و براساس پادمان استاندارد مفاد ذکر شده در برجام را بررسی و تایید کرده است.» او در ادامه درخصوص تدابیر فنی آژانس درباره پایبندی ایران و اینکه آژانس تا کجا در برابر اظهارات آمریکایی‌ها از برجام دفاع می‌کند، گفت: «تمامی این بحث‌ها مقطعی است. از زمانی که من رئیس آژانس شدم گاهی اوقات مجبور شدم گزارش‌های منفی منتشر کنم، ولی گاهی اوقات هم گزارش‌های مثبتی داده‌ام. پایبندی به قانون از اهمیت ویژه‌ای در این خصوص برخوردار است.»

همزمان رئیس سازمان انرژی اتمی ایران پس از دیدار با مدیرکل آژانس تاکید کرد بند تی مشمول بازرسی خاصی نیست و تعهدات داوطلبانه‌ای است که ایران هم همیشه به آن متعهد است‌. علی‌اکبر صالحی در حاشیه دیدار خود با آمانو در جمع خبرنگاران درخصوص اظهارات مقامات روس پیرامون بند تی گفت: «وقتی این بند تدوین می‌شد، ملاحظات دیده شده و توافقات انجام شده بود و مانند هر بند دیگری که در برجام است طرف مقابل می‌خواهد براساس خواست خود آن را تفسیر کند؛ مثلا می‌گوید غروب آفتاب را قبول نداریم و مشکلات دیگری هم دارد.» در بند تی آمده است: «فعالیت‌هایی که می‌تواند در طراحی و توسعه یک وسیله انفجاری هسته‌ای نقش داشته باشند ممنوع شده‌اند.» رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که آیا آمانو درخواست جدیدی برای بازرسی از سایت‌های ایران ارائه کرده است، گفت: ایشان درخواستی در این زمینه ندارند. صالحی در این نشست خبری مشترک با آمانو گفت: این برای چندمین بار است که آمانو به ایران سفر می‌کند و این سفر به‌طور خاص و به خواست خودشان انجام شده است.

رئیس سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از اظهاراتش تاکید کرد ما چیزی به نام بازدید از مراکز نظامی نه در قرارداد پادمانی و نه در پروتکل الحاقی و نه در مفاد برجام نداریم بنابراین بیخود درباره آن صحبت نکنیم و فضا و میدانی برای این صحبت‌ها فراهم نکنیم. صالحی تاکید کرد: «ما دلمان نمی‌خواهد برجام به هم بخورد و به ضرورت بخواهیم از این پل‌های پشت‌سر استفاده کنیم ولی این را بارها گفته‌ایم و مقام معظم رهبری هم یک بار فرمودند اگر آنها بدعهدی کنند و بخواهند برجام را به هم بزنند ما ظرف یک سال و نیم می‌توانیم به توان ۱۰۰ هزار سو برسیم و این یعنی توانمندی بالقوه‌ای که وجود دارد.» او ادامه داد: «متاسفم برخی رسانه‌های داخل همنوا با برخی رسانه‌های خارجی شدند. من گفتم ما ظرف چهار روز در فردو می‌توانیم ۲۰ درصد تولید کنیم برخی دوستان می‌گویند فردو شده سالن بسکتبال و فوتبال. در همین فردو می‌توانیم ظرف چهار روز غنی‌سازی ۲۰ درصد را آغاز کنیم.»

پایبندی در ازای بهره‌مندی از منافع

از سوی دیگر و در ادامه دیدارهای مقامات ایران با مدیر کل آژانس، حسن روحانی، ضرورت حفظ استقلال و بی‌طرفی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را مورد تاکید قرار داد و با بیان اینکه آژانس تنها مرجع تاییدکننده پایبندی ایران به برجام است، تاکید کرد: «برجام معیار مشخصی دارد و ملاک عمل ایران نیز صرفا همان معیارها است.» حسن روحانی روز یکشنبه در دیدار یوکیو آمانو با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در چارچوب پادمان آژانس، مقررات بین‌المللی و توافق برجام آماده توسعه همکاری‌های خود با آژانس است، افزود: «اراده ما مبتنی بر انجام همکاری بلندمدت با آژانس در چارچوب مقررات بین‌المللی است و امیدواریم با توجه به همکاری کامل ایران در سال‌های اخیر، آژانس هر چه سریع‌تر نتیجه نهایی مبنی بر صلح‌آمیز بودن ماهیت برنامه هسته‌ای ایران را اعلام کند.»

روحانی با بیان اینکه ایران همان‌طور که بارها اعلام کرده هرگز اولین کشوری نخواهد بود که از برجام خارج می‌شود، گفت: «تا زمانی نسبت به برجام پایبند و متعهد هستیم که بتوانیم از منافع قید شده در آن بهره‌مند شویم.» رئیس‌جمهوری با بیان اینکه همکاری‌های ایران و آژانس باید گام به گام موجب تقویت اعتماد دو طرف شود، گفت: «نباید اجازه دهیم برجام به‌عنوان دستاوردی مهم، خدشه‌دار شود و باید با همکاری گسترده این تعهد مهم بین‌المللی را تثبیت کنیم.» همچنین در دیدار مدیرکل آژانس و وزیر خارجه ایران بر لزوم‌ پایبندی همه طرف‌ها به برجام تاکید شد.‌ آمانو در این دیدار اظهار کرد که ایران به تعهدات خود در برجام عمل کرده و از دیدگاه آژانس اجرای برجام از سوی همه طرف‌ها حائز اهمیت است.