قمار دیپلماتیک مکرون

ترامپ روز دوازدهم مه تهدید کرده بود که از برجام خارج خواهد شد و هنوز هم چنین احتمالی وجود دارد. برای نخستین بار اما رئیس‌جمهوری آمریکا در هفت گذشته به این نکته اذعان کرد که ممکن است به ایده اروپایی پیشنهاد شده از سوی رئیس‌جمهوری فرانسه علاقه‌مند شود. این ایده شامل افزودن یک بخش به برجام با هدف تحت پوشش قرار دادن نگرانی‌های گسترده‌تر آمریکا است. اگر این بتواند ترامپ را همچنان در برجام نگه دارد، یک کودتای بزرگ دیپلماتیک برای مکرون تلقی خواهد شد هر چند او تایید می‌کند که شانس این موضوع بسیار ضعیف است.

اکونومیست در ادامه افزود: البته این توافق جانبی پیشنهاد اروپایی‌ها که ادعا می‌شود برنامه موشک‌های بالستیک و دخالت‌های منطقه‌ای ایران را هدف قرار می‌دهد و مدت محدودیت فعالیت‌های هسته‌ای ایران را تا ۲۰۲۵ تمدید می‌کند، دور از ذهن به‌نظر می‌رسد که مورد پذیرش ایران قرار گیرد. گر چه ترامپ در هفته‌ای که گذشت توافق فعلی را «دیوانه‌وار» و «احمقانه» خواند، اما در عین حال تاکید کرد که زمینه‌های مشترکی بین او و مکرون وجود داشته است. ترامپ در این باره گفت: «فکر می‌کنم برای دستیابی به یک توافق بزرگ‌تر احتمالی تلاش خوبی خواهیم داشت.»  اکونومیست در ادامه اما با اشاره به نوسانات شخصیتی و خصومت ترامپ در قبال ایران نوشته است که این یک قمار بزرگ برای مکرون محسوب می‌شود. او طی یک سالی که از انتخابش به‌عنوان رئیس‌جمهوری فرانسه می‌گذرد، تلاش زیادی کرده است تا روابط خود را با ترامپ گرم کند تا بتواند او را در مورد مسائل متفاوتی از تغییرات اقلیمی گرفته تا تجارت، متقاعد سازد. مکرون در این فرآیند، لحظات عجیبی از تحقیر را هم تحمل کرده است.

به‌عنوان مثال رئیس‌جمهوری آمریکا در دفتر بیضی‌شکل خود در کاخ سفید چیزی را که «شوره‌ سر» نامید، از روی یقه لباس مکرون تکاند و اعلام کرد: «ما باید از او شخص بی‌نقصی بسازیم.» در صحنه دیگری او مکرون را همچون سگی به‌دنبال خود کشید. بی شک این دو، زوج ناهمگونی هستند. تصور اینکه دو رهبر غربی دیگر وجود داشته باشند که جهان‌بینی‌شان بیشتر از این دو با هم تفاوت داشته باشد، دشوار است. میزبان، یک ستاره سابق برنامه‌های زنده تلویزیونی است که فردی است گستاخ و با وعده بستن مرزها و لگدمال کردن تکثر‌گرایی در انتخابات به پیروزی رسیده است. میهمان، یک فارغ‌التحصیل رشته فلسفه و اهل تفکر است که به واسطه نفی ملی‌گرایی و ستایش اروپا و نظم لیبرال جهانی به قدرت رسیده است. با وجود همه اینها اما به‌نظر می‌رسد که این دو توانسته‌اند راهی برای احترام به یکدیگر بیابند آن هم با وجود آنکه یک سال پیش وقتی برای نخستین بار با یکدیگر ملاقات کردند، به طرز عجیبی دست داده بودند. این موضوع به حدی است که حالا برخی لقب «نجواگرترامپ» را به مکرون اطلاق می‌کنند. حالا مکرون با ریسک سنگینی که بر سر برجام کرده، اعتبار خود را به‌عنوان یک رهبر نوظهور اروپایی به خطر انداخته است.

تلاش رئیس‌جمهوری فرانسه در بالاترین سطح این است که رئیس‌جمهوری آمریکا را تشویق کند از اثرگذاری کشورش به روشی ملایم‌تر استفاده کند و دست کم وی را از وارد آوردن آسیب بیش از حد باز دارد. گرچه مکرون گاهی نفوذش بر همتای آمریکایی خود را بزرگنمایی می‌کند، اما در عین حال می‌داند که تفاوت‌هایشان بسیار زیاد است و گاهی حتی برطرف‌نشدنی است. مکرون هنگام ترک ترامپ گفت:‌ «عقیده من این است که او به دلایل داخلی، به روش خودش از شر این توافق خلاص خواهد شد.» واقعیت اما این است که اگر مکرون نتواند نتایج ملموسی برای تلاش‌هایش بیابد، مجبور خواهد شد با ریسک ساده‌لوح به‌نظر رسیدن یا احمق جلوه کردن و یا هر دو مواجه شود.

اخبار مرتبط