تحلیل نیوزویک از تاثیر حفظ برجام بر توافق آمریکا و کره‌شمالی
این موضوع بخش اعظم دیدار رسمی رئیس‌جمهور فرانسه را به خود اختصاص داد، اما او پیش از ترک آمریکا گفت که به‌رغم تلاش‌های وی برای ماندن واشنگتن در این توافق از طریق ارائه پیشنهاد یک توافق تکمیلی ترامپ احتمالا از برجام خارج خواهد شد. مقامات آمریکایی می‌گویند که هیچ چیز نهایی نشده است. برایان هوک، مذاکره‌کننده آمریکا در رایزنی‌ها با متحدان اروپایی بر سر این توافق گفت که هنوز به این نقطه نرسیده‌ایم. ترامپ باید روز ۱۲ مه، تاریخی که خود برای آمریکا و متحدانش در توافق هسته‌ای تعیین کرده تا به آنچه وی نقاط ضعف توافق می‌خواند، رسیدگی کنند، درباره آینده این توافق تصمیم‌گیری کند. او خواهان سخت‌تر شدن بخش‌های کلیدی توافق شامل بندهای غروب است که براساس آن محدودیت‌های هسته‌ای ایران پس از گذشت ۱۰ سال به‌طور تدریجی منقضی می‌شوند.
همزمان با پایان سفر مکرون یکی دیگر از حامیان توافق هسته‌ای یعنی آنگلا مرکل صدراعظم آلمان وارد واشنگتن شد تا تلاش کند ترامپ را متقاعد به ماندن در توافق هسته‌ای کند. به نظر می‌آید که او نیز شکست بخورد. به نوشته نیوزویک، تصمیم ترامپ برای بازنگری توافق هسته‌ای و فشار به متحدان برای اصلاح آن تاثیراتی داشته است. مکرون به واشنگتن رفت تا تمایل خود برای گسترده‌تر کردن توافق هسته‌ای شامل گنجاندن برنامه موشک بالستیک ایران که به هیچ عنوان در توافق هسته‌ای به آن اشاره نشده است، به علاوه تلاش برای رژیم بازرسی‌های سخت‌تر از سایت‌های هسته‌ای ایران و مقابله با حمایت ایران از بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه را با صدای بلند فریاد بزند.
برایان هوک که برای مذاکره با متحدان اروپایی یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان به بروکسل رفته بود، گفت که آنها به پیشرفت‌هایی در این سه مساله دست یافته‌اند اما به نظر می‌آید که اینها برای ترامپ کافی نبوده است. مساله‌ای که وی بیش از هر چیز نسبت به آن احساس نگرانی می‌کند، بندهای غروب است. این موضوع از همان ابتدا موجب نگرانی اسرائیل نیز بود. این درحالی است که مرکل و دیگر رهبران اروپایی تمایلی به بازنگری توافق هسته‌ای ندارند و می‌گویند که هر تلاشی برای مذاکره مجدد بر سر این بندها ممکن است تهران را به خروج کامل از توافق هسته‌ای و از سرگیری برنامه هسته‌ای‌اش وادارد. مذاکره‌کنندگان اروپایی پیشنهاد اصلاح بندهای غروب از طریق تعاریف دقیق‌تر از برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز (که ایران قادر به‌دنبال کردن آن است) به علاوه تحریم‌های اقتصادی جدید و سخت در صورتی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دریابد که تهران از اهداف صلح‌آمیز منحرف شده است، ارائه داده‌اند.
تصمیم آمریکا برای کنار گذاشتن توافق هسته‌ای پیامدهای گسترده‌ای خواهد داشت. این به آن معنی است که ترامپ از کنگره خواهد خواست تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را که با اجرای توافق لغو شده بودند، دوباره وضع کند. این تحریم‌ها به‌طور قطع شامل جریمه‌های ثانویه برای شرکت‌هایی خواهد بود که با ایران تجارت می‌کنند. چنین شرایطی هر شرکت اروپایی را که خواهان انعقاد قراردادی با ایران است، که آلمانی‌ها در راس و مرکز آن قرار دارند، در معرض خطر قرار می‌دهد. صادرات آلمان به ایران در سال ۲۰۱۷ در مجموع ۲/ ۴ میلیارد دلار بود که در مقایسه با سال قبل آن بیش از سه برابر بوده است.
مخالفان توافق هسته‌ای در واشنگتن می‌گویند که این جنبه‌های اقتصادی است که مرکل را نسبت به خروج آمریکا از توافق نگران می‌کند، نه برنامه هسته‌ای ایران. منتقدان مرکل پیش از ورود وی به واشنگتن مدعی شدند که یک شرکت آلمانی قطعات یکی از موشک‌های ساخت ایران که اسد از آنها برای حمله شیمیایی اخیر خود استفاده کرده بود، تامین کرده است. ریچارد گلدبرگ، یک کارشناس ارشد در اندیشکده آمریکایی بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، معتقد است که سوابق تجاری میان ایران و آلمان عزم مرکل را برای نگه داشتن ترامپ در توافق با ایران توجیه می‌کند.
نشریه نیوزویک در ادامه با اشاره به اینکه مرکل و متحدان اروپایی به‌دلیل اختلاف نظر در دولت ترامپ بر سر توافق هسته‌ای بیشتر سردرگم هستند، نوشت: مایک پمپئو، وزیر امورخارجه جدید آمریکا یک مخالف توافق هسته‌ای به‌شمار می‌آید. همچنین جان‌بولتون مشاور امنیت ملی جدید این کشور نیز پیش از این، این توافق را غیرقابل اصلاح توصیف کرده بود، اما جیمز متیس وزیر دفاع نظر دیگری دارد. وی در ۲۱ آوریل در مجلس سنا درباره توافق هسته‌ای گفته بود که این توافق در راستای منافع ملی آمریکا است.
نگرانی دیگری که حامیان ماندن آمریکا در توافق هسته‌ای مطرح می‌کنند این است که کره‌شمالی بر این روند نظارت دارد. ترامپ و باقی جهان شاهد بودند که کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی و مون جائه این، رئیس‌جمهور کره‌جنوبی در یک دیدار تاریخی خواستار خلع‌سلاح هسته‌ای شبه‌جزیره کره شدند. ترامپ قرار است اواخر ماه مه یا اوایل ژوئن با رهبر کره‌شمالی درباره این موضوع دیدار کنند. رئیس‌جمهور آمریکا مشتاق است که این دیدار را با حصول یک توافق به پایان برساند، اما توافقات پیشین آمریکا با کره‌شمالی تاکنون به شکست انجامیده است: توافق هسته‌ای که دولت کلینتون در سال ۱۹۹۴ به آن دست یافت، به‌طور کامل شکست خورد و مذاکرات هسته‌ای موسوم به شش‌جانبه با کره‌شمالی در دوران ریاست‌جمهوری جرج بوش نیز هیچ نتیجه‌ای در پی نداشت.
هنوز این سوال آشکارا به قوت خود باقی است که اگر آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران خارج شود، کیم جونگ اون می‌تواند اعتماد کند که آمریکا به هر آنچه دونالد ترامپ مذاکره می‌کند، پایبند خواهد ماند؟ پیونگ‌یانگ درحال نظارت است و بولتون نیز همچون دیگران این را می‌داند. او زمانی که به‌عنوان نماینده آمریکا در سازمان ملل فعالیت می‌کرد، گفت از اینکه دولت بوش به سازمان ملل اجازه داد تا تحریم‌های ایران را ملایم‌تر کند، ناامید شده است. چراکه کره‌شمالی نیز به سرعت از چنین امتیازی برخوردار شد. بنابراین اگر رئیس‌جمهور ترامپ به معنای واقعی خواهان دستیابی به یک توافق تاریخی با پیونگ‌یانگ است، باید آنچه اروپایی‌ها درحال‌حاضر به وی پیشنهاد می‌دهند را ببلعد.
ارسال نظر