بلومبرگ تحلیل کرد
اتفاقاتی که با خروج آمریکا از برجام ممکن است رخ دهد
به گزارش انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: «اگر ایالات‌متحده آمریکا از تداوم تمدید لغو تحریم‌ها خودداری کند این تهدید واقعی وجود دارد که ایران از برجام خارج شود. قدرت‌های اروپایی درصدد هستند تا ترامپ را در ماندن در برجام راضی کنند. پس از امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه، کاخ سفید میزبان آنگلا مرکل صدراعظم آلمان بوده است. پرسش اصلی این است که اگر آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شود، چه اتفاقاتی رخ خواهد داد؟»
بازارهای نفت
بازگشت مجدد تحریم‌های آمریکا علیه ایران در کنار کاهش صادرات نفت ایران، منجر به افزایش ۱۱درصدی قیمت جهانی نفت در سال‌جاری می‌شود. تحقیقات اخیر بلومبرگ نشان می‌دهد که صادرات ایران تا ۵۰۰هزار بشکه در روز کاهش خواهد یافت. ایران درحال‌حاضر در روز بیش از ۲ میلیون بشکه نفت صادر می‌کند که عمده آن به دو کشور چین و هند است. درحالی‌که کشورهای اتحادیه اروپا خریدار یک چهارم نفت ایران هستند. اگر چه ایالات‌متحده آمریکا خریدار نفت ایران نیست ولی با بازگشت‌ها تحریم به‌طور خاص بر نظام بانکی، شرکت‌های حمل‌ونقل، پالایشگران، بیمه‌گران و... آنها چاره‌ای جز پایان دادن به مشارکت با ایرانی‌ها نخواهند داشت.
انجام تجارت
با بازگشت مجدد تحریم‌های هسته‌ای ایالات‌متحده، میلیاردها دلار از قراردادهای تجاری با ایران از این کشور خارج می‌شود. درحالی‌که ممکن است ایالات‌متحده آمریکا قراردادهای امضا شده شرکت‌های اروپایی با ایران را غیرقانونی اعلام نکند اما تحریم‌های جدید موجب می‌شود تا شرکت‌های بین‌المللی به‌دلیل پیامدهای بالقوه تعاملات تجاری و بانکی با آمریکا از ادامه همکاری تجاری با ایران خودداری کنند. این صرفا شامل شرکت‌های کنونی که با ایران قرارداد بسته‌اند، نمی‌شود بلکه رهبران تجاری هم به‌صورت فزاینده نسبت به خطرات تشدید مناقشات منطقه‌ای ناشی از از سرگیری مجدد غنی‌سازی اورانیوم پس از خروج از توافق هسته‌ای نگران هستند. بنابراین در این میان قراردادهای بزرگ زیر در معرض خطر هستند:
- قرارداد ایرباس اس‌ای با ایران برای فروش ۱۰۰ فروند هواپیمای مسافربری به ارزش ۱۹ میلیارد دلار
- قرارداد شرکت هواپیمایی بوئینگ و آسمان به ارزش ۶/ ۱۶ میلیارد دلار برای خرید ۸۰ فروند هواپیمای مسافربری تجاری ۷۳۷-۳۰
- قرارداد توتال ای آ با شرکت نفت ملی چین به ارزش ۵ میلیارد دلار برای توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی (توافق ۲۰ ساله است)
موازنه قدرت جهانی
از منظر بین‌المللی، بزرگ‌ترین برندگان بازگشت تحریم‌های آمریکا، روسیه و چین هستند که نفوذ آنها به تدریج در منطقه خاورمیانه درحال گسترش است درحالی‌که آمریکا متعهد به عقب‌نشینی از این منطقه است.روسیه درحال‌حاضر نقش تعیین‌کننده‌ای در حمایت از ایران در مناقشات سوریه ایفا کرده است. کاهش سرمایه‌گذاری اروپایی و آمریکا می‌تواند نشانه شکوفایی جدید برای برخی از شرکت‌های چینی باشد که قبلا در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند. به‌طور خاص شرکت‌هایی که قراردادهای چند میلیارد دلاری در بخش‌های نفت، صنعت و ترابری به امضا رسانده‌اند.
خطرات هسته‌ای
لغو توافق هسته‌ای از سوی ایالات‌متحده می‌تواند مانع تلاش‌های بین‌المللی در زمینه خلع‌سلاح در جهان و به‌طور خاص در منطقه خاورمیانه شود. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام بر از سرگیری برنامه هسته‌ای تاکید کرد. همچنین برخی از مقامات ایرانی اظهار کردند که اگر ایالات‌متحده از برجام خارج شود ایران از معاهده منع گسترش سلاح هسته‌ای خارج می‌شود. ایران همواره غنی‌سازی اورانیوم را صرفا برای هدف‌های صلح‌آمیز دانسته است. (درحالی‌که آمریکا و اسرائیل مدعی هستند که غنی‌سازی اورانیوم ایران در راستای ساخت سلاح اتمی است.) لغو توافق هسته‌ای از سوی ایالات‌متحده آمریکا می‌تواند اعتبار آمریکا را در مذاکره با کره‌شمالی تضعیف کند. برخی از تحلیلگران بر این عقیده هستند که گفت‌وگوهای آتی با کیم‌جونگ اون رهبر کره‌شمالی ممکن است بر ترامپ فشار آورد که او بیشتر مایل به حفظ توافق ایران باشد.
دینامیک‌های سیاسی ایران
فروپاشی توافق هسته‌ای می‌تواند ضربه بزرگی به رئیس‌جمهور حسن روحانی و اصلاح طلبانی باشد که از راه‌حل سیاسی دیپلماتیک برای بن بست هسته‌ای حمایت می‌کردند. برجام یک دستاورد آشکار کمیاب برای روحانی بود که در سال گذشته به کمک آن در انتخابات پیروز شد. اما امسال با شکل‌گیری تظاهرات، بحران ارزی و مشکلات بخش بانکی تضعیف شده است. همچنین فروپاشی برجام زمینه قدرت‌یابی رادیکال‌ها که بارها بر غیرقابل اعتماد بودن آمریکا در مذاکره تاکید می‌کردند را فراهم می‌کند.
خطر مناقشه
در صورت فروپاشی توافق و از سرگیری مجدد برنامه هسته‌ای از سوی ایران، خطر تقابل و درگیری در منطقه افزایش پیدا خواهد کرد. اسرائیل و عربستان سعودی متحدان خاورمیانه‌ای واشنگتن هر دو مصمم هستند تا جلوی نفوذ ایران در همسایگی آنها گرفته شود. اسرائیل در گذشته بارها ایران را به بمباران سایت‌های هسته‌ای برای جلوگیری از دستیابی به توانمندی هسته‌ای تهدید کرده است. بنابراین فروپاشی برجام زمینه یک مناقشه گسترده در سوریه را که درحال‌حاضر حزب‌الله، روسیه، آمریکا، ترکیه و اسرائیل در آن حضور دارند، فراهم می‌کند.
نادیده گرفتن آمریکا
الکس واتانکا یکی از اعضای ارشد موسسه خاورمیانه در واشنگتن گفت: میزان آشفتگی اقتصاد ایران به چگونگی واکنش ایران و سایر قدرت‌ها نسبت به خروج آمریکا از برجام وابسته است. اگر آمریکا از این توافق خارج شود اما بقیه جهان قادر باشند که بگویند ما بر سر رویکرد خود هستیم این مساله می‌تواند موجب شود که وضعیت سرمایه‌گذاری در ایران فاجعه بار نباشد.
ارسال نظر