روسیه و تامین منافع حداکثری
نخست: سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه در این نشست تاکید کرد که مسکو به شدت به موضوع برجام پایبند است و تعهدات خود را در این خصوص به‌طور کامل اجرا خواهد کرد. البته او به این موضوع نیز اشاره کرد که مسکو نیز همچون دیگر کشورهای عضو این توافق‌نامه است و نقش میانجی میان تهران - واشنگتن را بازی نمی‌کند. ریابکوف با اشاره به این موضوع که تهران ممکن است در صورت عدم رسیدن به توافقی که رضایتش را جلب کند از برجام خارج شود، گفت که حفظ توافق هسته‌ای بدون اینکه تهران امتیازات جدیدی واگذار کند غیرممکن خواهد بود.
دوم: پنج سال پیش به سبب روی کار آمدن دولت روحانی، هوای تازه‌ای در دیپلماسی ایران دمیده شد و هرچه مذاکرات هسته‌ای بیشتر پیش می‌رفت، کنش‌های عقلانی و هیجانی مردم نیز بیشتر شدت می‌گرفت. در میانه این هیجانات و گرایش دولت ایران به مجموعه غرب، همواره سفیر ایران در روسیه مدعی بود که روابط تهران و مسکو هیچ‌گاه طی ۵۰۰ سال گذشته همچون سطح کنونی نبوده است؛ او که همواره دیدارهای روسای‌جمهور دو کشور را رکوردی بی سابقه می‌داند، همچنین معتقد بوده است که شاهد تحولاتی در روابط دوجانبه هستیم که بیانگر عمیق و استراتژیک بودن روابط ایران و روسیه است. به‌نظر می‌رسد در گام نخست باید از آقای سفیر که اکنون پنجمین سال سکانداری سفارت تهران در مسکو را بر عهده دارند، پرسید که آیا مناسبات تهران-مسکو بر خلاف تحلیل شما در دوران ترامپ تغییر خواهد کرد یا همچنان آهنگ استراتژیک بر روابط دو کشور حکمفرماست؟
سوم: به نظر می‌رسد تقابل و گارد بسیاری از مردم و نخبگان سیاسی ما با فدراسیون روسیه به این جهت است که طی سال‌های اخیر برخی همواره کوشیده‌اند در فضای ایدئولوژیک یا به علت کارنامه کاری خود، روسیه را کشور برادر ما ایرانیان معرفی کنند و گاهی تا حدی در تعریف این برادری پیش رفته‌اند که گویی جمهوری اسلامی ایران اولویت بالاتری نزد کرملین‌نشینان دارد تا منافع ملی کشور خودشان. حال آنکه اگر به درستی به تعریف جایگاه روسیه در نظام بین‌الملل پرداخته و انتظارات صحیحی را رقم زده بودیم، یقینا هر عقل متعارفی، تعامل با همسایه شمالی را که اتفاقا قدرتی فرامنطقه‌ای نیز است، با تکیه بر دیپلماسی فعال مبتنی بر اصل استقلال فهم خواهد کرد.
چهارم: باید پذیرفت که در نظام بین‌الملل هر یک از کشورها به‌دنبال کسب منافع حداکثری هستند و به همین منظور از تمامی جنبه‌های دیپلماسی بهره می‌گیرند. گاهی موضعی را به‌دنبال سیاست اعلانی مطرح می‌کنند تا قدرت چانه‌زنی خود را برای سیاست اعمالی افزایش دهند و بیشترین بهره را کسب کنند. بدون شک کشورهایی که دیپلماسی مبتنی بر واقعیت را دنبال می‌کنند، این موضوع را به‌خوبی می‌دانند که دوست و دشمن آنها براساس کسب منافع حداکثری‌شان رقم می‌خورد؛ از این‌رو به‌دنبال دوستان دائمی نیستند؛ همان‌گونه که دشمنان همیشگی نیز ندارند؛ اما در این میان همواره لازم است به متحدان استراتژیک آنها توجه داشت. از این رو بدیهی است که دولت حسن روحانی باید با چشمانی باز، اسرائیل را در کنار روسیه مشاهده کند و سپس به ترسیم انتظارات بپردازد تا منجر به بی‌اعتمادی افکار عمومی نسبت به مسکو نشود.
ارسال نظر