وزیر خارجه ایالات متحده در یک سخنرانی تشریح کرد
اعلام استراتژی آمریکا علیه ایران
مایک پمپئو، وزیر خارجه جدید آمریکا در اولین سخنرانی خود پس از خروج کشورش از برجام، از «نقشه راه دیپلماتیک» جدید دولت دونالد ترامپ پرده برداشت. پمپئو ضمن مطرح کردن اتهاماتی گسترده علیه ایران و تهدید به اعمال سنگین‌ترین و بزرگ‌ترین فشارها و تحریم‌های اقتصادی، در عین حال گفت به‌دنبال یک «توافق فراگیر» با ایران هستیم. وزیرخارجه جدید ایالات‌متحده که به داشتن مواضع ضدایرانی شناخته می‌شود، در سخنانی در محل اندیشکده «هریتیج» این کشور مهم‌ترین سرفصل‌های مسیر دیپلماتیک جدید آمریکا در قبال ایران را پس از خروج از برجام تشریح کرد و با اشاره به تحریم‌های جدیدی که از سوی آمریکا علیه ایران اعمال شده، گفت: «این بزرگ‌ترین تحریم‌هایی خواهد بود که در طول تاریخ اعمال شده است.» به گزارش «ایسنا» پمپئو ادامه داد: «بعد از خروج آمریکا از برجام، آقای رئیسجمهور اهدافی را در ارتباط با ایران مشخص کردند که من وظیفه دارم در چند جبهه پیگیری کنم از جمله اینکه فشار بی‌سابقه مالی به ایران وارد کنیم، مسوولان ایران شک نداشته باشند که ما در این قضیه جدی هستیم و تحریم‌های جدیدی را علیه ایران وضع می‌کنیم.»
وزیرخارجه آمریکا ضمن تاکید بر بزرگ بودن این تحریم‌ها مدعی شد: «حکومت ایران سال‌هاست در خاورمیانه فعالیت می‌کند، اما وقتی تحریم‌های ما مورد اجرا گذاشته شود، مسوولان ایران تلاش می‌کنند اقتصاد خود را زنده نگه دارند، این گزینه در روبه‌روی آنها قرار خواهد گرفت که آیا اقتصاد خود را نجات خواهند داد یا دنبال ماجراجویی در منطقه خواهند بود.» وی با بیان اینکه ما در ارتباط با پیشبرد این استراتژی برنامه جدول‌بندی مشخصی داریم، اظهار کرد: «از ۵۵ روز دیگر تحریم‌ها اجرا می‌شود، ما کار زیادی پیش‌رو داریم و در تمام سطوح دولت و وزارت‌خارجه در حال پیشبرد امور هستیم.»
پمپئو که از نقش‌آفرینی ایران در منطقه به‌شدت نگران است در ادامه مدعی شد: «در گام دوم با ماجراجویی‌های جمهوری‌اسلامی در حوزه سایبری برخورد می‌کنیم و ایران دیگر کارت سفید نخواهد داشت که هر کاری بخواهد در منطقه انجام دهد.» به گزارش تسنیم، وزیرخارجه آمریکا در ادامه ادعاهای خود علیه ایران گفت که ایالات‌متحده نیروهای نظامی نیابتی ایران را در سرتاسر جهان درهم خواهد کوبید. وزیرخارجه ترامپ همچنین ضمن اینکه از ایران خواست اجازه بازرسی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بدهد، مدعی شد: «ایران باید تولید آب سنگین را متوقف کند؛ برنامه موشکی را کنار بگذارد؛ زندانیان و شهروندان بی‌گناه دیگر کشورها را آزاد کند؛ دخالت در عراق، سوریه و یمن را متوقف کند.» پمپئو با اشاره به اینکه آمریکا از مردم ایران حمایت می‌کند، ادعاهایی را علیه دولت جمهوری اسلامی مطرح کرد. همچنین به گزارش تسنیم، وی بار دیگر مدعی شد که «برجام مانع توسعه برنامه موشک‌های بالستیک ایران نشد.»
توافق فراگیر
وزیرخارجه آمریکا نیز همچون دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا ضمن مطرح کردن این اتهامات و تهدیدات در نهایت گفت که خواهان رسیدن به یک توافق فراگیر با ایران هستند. پمپئو با اشاره به سخنان ترامپ هنگام خروج از برجام که گفته بود آماده مذاکره جدی با ایران است ادامه داد: «ما به‌دنبال توافق جدیدی هستیم که تضمین کند ایران دستش به سلاح هسته‌ای نرسد، ما اشتباه دولت‌های قبلی آمریکا را تکرار نمی‌کنیم، این توافق را هم بازنگری نمی‌کنیم. در‌حالی‌که می‌دانیم فعالیت هسته‌ای ایران نمی‌تواند از بحث امنیت منطقه جدا شود، ایران باید به آژانس کاملا ابعاد نظامی و فعالیت هسته‌ای خود را توضیح دهد و بگوید که از این برنامه‌ها فاصله گرفته است. همچنین باید تاسیسات آب سنگین خود را تعطیل کند.
در شرایطی که بعد از خروج آمریکا از برجام نوعی شکاف میان واشنگتن و متحدان اروپایی‌اش بر سر توافق هسته‌ای ایجاد شده است، اما پمپئو در این سخنرانی تلاش داشت که همچنان آمریکا و اروپا را در یک جبهه کاملا همسو نشان دهد. او در سخنان خود گفت: «ما از همه متحدان خود می‌خواهیم که از ایران بخواهند تا به این اقدامات خود پایان دهد. ما آماده هستیم تا تمام تحریم‌های هسته‌ای خود را علیه حکومت ایران لغو کنیم و روابطی کاملا دیپلماتیک با این کشور داشته باشیم و به پیوستن این کشور به اقتصاد جهانی کمک کنیم، اما سیاست‌های ایران باید تغییر کند.» وزیرخارجه آمریکا با اشاره به اینکه ایران حق دارد از خود دفاع کند مدعی شد «اما نمی‌تواند شهروندان دیگر کشورها را تهدید کند.» او بار دیگر تاکید کرد: «ما به‌دنبال یک توافق بسیار فراگیر با ایران هستیم، توافقی که مورد حمایت رهبران هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات کنگره واقع شود. ما از همه شرکای خود نه تنها متحدان اروپایی بلکه قطر، کره‌جنوبی، ژاپن و ... می‌خواهیم تا با ما علیه ایران همکاری کنند.» وی در اظهاراتی بی‌اساس با بیان اینکه آمریکا به شدت مصمم است که با همکاری تمام شرکای خود از جمله اروپایی‌ها این استراتژی را به پیش ببرد، گفت: «تعداد زیادی از کشورها هستند که احساس مشترک با ما دارند، از اقدامات ایران در منطقه ناراضی هستند و تیم من به‌شدت تلاش می‌کند که در این زمینه همگرایی را ایجاد کند.»
نواقص برجام
وزیر خارجه آمریکا در بخشی از سخنان ضدایرانی خود با اشاره به خروج ترامپ از برجام گفت: «برجام نتوانست تضمینی در برابر ریسک ایران ایجاد کند.»
او با استناد به اسناد دروغین سازمان اطلاعاتی اسرائیل گفت: «ایران چندین سال دروغ گفته است. ظریف در برنامه «مورنینگ شو» گفت که ایران به‌دنبال سلاح هسته‌ای نیست. این خنده‌دار است. برجام نواقص دیگری نیز داشت. مکانیزم این توافق برای بازرسی‌ها کافی نیست و همچنین به برنامه موشکی ایران نمی‌پردازد. ایران برای سال‌ها تلاش خود برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را مخفی کرده بود. حکومت ایران هنوز هم دروغ می‌گوید.»
ادعای حمایت ایران از تروریسم
وزیر خارجه آمریکا با تکرار ادعاها علیه ایران، جمهوری اسلامی را به حمایت از گروه‌های تروریستی چون طالبان و القاعده متهم کرد. این مقام آمریکایی در اظهاراتی بی‌اساس اتهاماتی نیز علیه قاسم سلیمانی و سپاه قدس پاسداران مطرح کرد. پمپئو مدعی شد: «نیروی قدس سپاه پاسداران در سال‌های اخیر تقویت شده و در قلب اروپا ترور می‌کند. رهبران القاعده در تهران حضور دارند. ایران همچنان به اعضای القاعده مأوا داده و بزرگ‌ترین حامی تروریسم بوده است.» وی در ادامه این ادعاها افزود: «اینکه برجام به ثبات خاورمیانه کمک می‌کند، تصور اشتباهی است. ایران در زمان برجام حمایت از تروریسم را افزایش داده است. حزب‌الله لبنان توسط جمهوری اسلامی ایران بیشتر حمایت شده است.»
ائتلاف ضد ایرانی
پیشتر برایان هوک، مشاور ارشد سیاسی دولت ایالات‌متحده، مدعی شده بود وزیر خارجه این کشور در این نخستین سخنرانی مربوط به سیاست خارجی خود، خواستار حمایت گسترده کشورها برای مقابله با کلیت تهدیدهای ایران می‌شود. هدر ناوئرت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، نیز در نشست خبری ۲۷ اردیبهشت‌ماه خود، گفته بود ایالات‌متحده برای تشکیل ائتلاف جهانی علیه ایران سخت تلاش خواهد کرد. به گفته خانم ناوئرت، هدف از این ائتلاف «گرد آوردن شمار زیادی از کشورهای جهان» است، تا دولت ایران را با نگاهی واقع‌بینانه‌تر ببینند. در همین ارتباط، امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا می‌گوید که تلاش‌های آمریکا برای تشکیل ائتلاف ضدایرانی، مساله جدیدی نیست. او معتقد است صحبت‌های اخیر برای تشکیل ائتلاف علیه ایران شاید واکنشی باشد به نارضایتی گسترده جامعه جهانی از اقدام دونالد ترامپ مبنی‌بر خروج از برجام که باعث نوعی همراهی و همدلی کشورهای بزرگ جهانی با ایران و موجب انزوای آمریکا شد. ایالات‌متحده آمریکا برای خروج از این وضعیت چنین موضوعی را مطرح کرده و حرف جدیدی نیست.
این کارشناس مسائل آمریکا با بیان اینکه واشنگتن امیدوار است فارغ از اختلافی که با اروپا بر سر برجام دارد، با دامن زدن به موضوع موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران بتواند اروپا را در این زمینه با خود همراه کند و از شکل‌گیری یک جبهه واحد و حلقه حمایتی دور ایران برسر برجام جلوگیری کند، ادامه داد: «در شرایطی که اروپایی‌ها به شدت از وضعیت موضع‌گیری ترامپ بر سر برجام ناراضی هستند، این مساله که با آمریکا درخصوص مسائل منطقه‌ای و موشکی همگام و همدل شوند کمی دور از انتظار است. گرچه اروپایی‌ها بر سر این موضوعات (منطقه‌ای و موشکی) با آمریکایی‌ها اشتراک‌نظر دارند، اما احتمال می‌رود تا زمانی که به یک وضعیت باثبات و مستحکم درباره برجام نرسیده‌اند به مباحث موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران ورود پیدا نکنند.»
مایک پمپئو اخیرا در یک گفت‌وگوی تلویزیونی، ابراز امیدواری کرد که ایالات‌متحده بتواند در روزها و هفته‌های پیش‌رو، با متحدان غربی خود به توافقی دست یابد که نه تنها جهان را از برنامه هسته‌ای ایران، بلکه به ادعای او از رفتارهای بد تهران نیز مصون نگاه دارد. واشنگتن بارها از تهران به‌خاطر ادعاهایی همچون ایجاد بی‌ثباتی در خاورمیانه و دیگر کشورهای جهان انتقاد کرده‌است. این در شرایطی است که طرف ایرانی نیز بارها تاکید کرده است که اگر در کشوری حضور دارد به درخواست دولت‌های رسمی کشورهای مذکور است. باوجود تلاش آمریکا باهدف قانع کردن دیگر کشورها به مذاکره مجدد با تهران اما محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران تاکید کرده است که جمهوری اسلامی درباره برجام مذاکرهِ دوباره انجام نخواهد داد و درباره موضوعاتی مانند برنامه موشکی و اقدامات منطقه‌ای خود نیز با غرب وارد مذاکره نخواهد شد. ایران همچنین معتقد است که ایالات‌متحده حتی در زمان تعلیق تحریم‌ها به‌صورت مرتب توافق هسته‌ای را نقض کرده‌است.
چشم‌اندازی برای توافق جدید وجود ندارد
همچنین هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان با تاکید بر اینکه کشورش به توافق هسته‌ای پایبند می‌ماند، گفت: «تمام تلاش خود را برای حفظ توافق با ایران به کار خواهد گرفت.» به گزارش «ایسنا» به نوشته نشریه ولت، وزیر امور خارجه آلمان که برای نشست گروه ۲۰ به بوینوس آیرس پایتخت آرژانتین سفر کرده است گفت: «ما خواهان حفظ توافق هسته‌ای با ایران و همکاری با دیگر طرف‌های این توافق هستیم.» ماس بر این موضوع تاکید کرد که این مساله نه فقط درباره ایران بلکه درباره منافع امنیتی آلمان و به‌علاوه اروپا است. وی ادامه داد: «توافق هسته‌ای امنیت خاورمیانه را ارتقا داده است و با توجه به اینکه هیچ چشم‌اندازی برای توافق جدید وجود ندارد، من تمام تلاش خود را برای حفظ این توافق به کار خواهم گرفت.» هایکو ماس قرار است پس از این سفر به واشنگتن برود و در آنجا با مایک پمپئو همتای آمریکایی خود دیدار کند. گفته می‌شود وی در این دیدار قرار است مواضع آلمان در قبال توافق هسته‌ای را روشن کند.
آمریکا نمی‌تواند به جهان پشت کند
از دیگر سو جان کری، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای این کشور در زمان مذاکرات ایران با گروه ۱+۵ بدون اشاره به تصمیم رئیسجمهوری آمریکا برای خروج از توافق هسته‌ای تاکید کرد آمریکا نمی‌تواند به جهان پشت کند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، کری روز یکشنبه طی مراسمی در دانشگاه نیویورک در ابوظبی در حالی که از دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا انتقاد می‌کرد، افزود: «گفتمان واقعی مدنی در سراسر جهان در معرض تهدید قرار دارد. به‌ویژه در کشور من سیاست‌هایمان به اتهام‌زنی و بمب‌گذاری تبدیل شده است. با توجه به شرایطی که امروز در جهان وجود دارد، آمریکا نیازمند ایجاد مشارکت است و نمی‌تواند به جهان پشت کند.»
به گزارش آسوشیتدپرس به‌نظر می‌آید صحبت نکردن جان کری در مورد توافق هسته‌ای و خروج آمریکا از آن به‌دلیل موضع میزبانانش در پایتخت امارات‌متحده عربی بوده است که از همان ابتدا مخالف توافق هسته‌ای بودند و تاکید داشتند که این توافق به میزان کافی قدرت ایران در خاورمیانه را محدود نمی‌کند.
انتظارات تهران از اروپایی‌ها
در عین حال سید‌عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امورخارجه درخصوص تضمین‌هایی که اروپایی‌ها باید برای ادامه فعالیت برجام به ایران ارائه کنند، گفت: «با توجه به اینکه زمان زیادی از آغاز مذاکرات نمی‌گذرد، هم‌اکنون در حال بررسی تضمین‌های عملی، حقوقی، سیاسی هستیم که اروپایی‌ها باید ارائه کنند و در این رابطه ایده‌های زیادی وجود دارد.» به گزارش «ایسنا» معاون سیاسی وزیر امورخارجه درخصوص مطالب منتشر شده در برخی رسانه‌ها مبنی‌بر اینکه دولت خروج آمریکا از برجام را پیش‌بینی می‌کرد از این رو برای مذاکره با اروپایی‌ها از رهبر انقلاب اذن دریافت کرده است، توضیح داد: «به طور کلی باید گفت دیپلمات‌ها بدون دستورالعمل هیچ کاری انجام نمی‌دهند و با توجه به اینکه مامور کشورشان محسوب می‌شوند در چارچوب دستورالعمل ذکر شده حرکت می‌کنند.»
وی در واکنش به اظهارات چند وقت پیش رئیسجمهوری فرانسه مبنی‌بر اینکه نمی‌توان شرکت‌ها را ملزم به تجارت با ایران کرد و نمی‌خواهند جنگ تجاری استراتژیک با آمریکا بر سر توافق هسته‌ای راه بیندازند، ادامه داد: «این مهم یکی از مشکلاتی است که در مذاکرات باید شفاف شود؛ طبیعی است نه فرانسه و حتی کشورمان نمی‌تواند بخش خصوصی را مجبور به کاری کند، اما می‌تواند فضا و شرایطی را فراهم کند که بخش خصوصی با حمایت‌ها ترغیب به فعالیت شود.» عراقچی گفت: «از اروپایی‌ها انتظار داریم فضایی را فراهم کنند که کمپانی‌هایشان تحت حمایت دولت‌هایشان با ایران فعالیت کنند.» عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران تاکید کرد: «خواهان این امر هستیم در چند هفته‌ای که رئیسجمهور گفتند مذاکرات به اتمام برسد.»
ارسال نظر