توقف سفارش‌های اقتصادی ریاض از برلین
ناخشنودی عربستان از دفاع برجامی آلمان
خبرگزاری «رویترز» در گزارشی که روز جمعه ۲۵ مه (۴ خرداد) از برلین منتشر کرده، از توقف سفارش‌های اقتصادی عربستان سعودی به شرکت‌های آلمانی خبر داده است. این گزارش متکی بر اطلاعاتی است که از سوی هفته‌نامه «اشپیگل» منتشر شده و طبق آن محمد بن‌سلمان، شاهزاده عربستان به مسوولان اقتصادی این کشور دستور داده است، معاملات تجاری خود را با آلمان متوقف کنند. محدودیت سفارش شامل شرکت‌های بزرگ آلمانی و از جمله شرکت «زیمنس»، شرکت داروسازی «بایر» و همچنین شرکت «بورینگر» می‌شود. این شرکت‌ها ظرف سالیان گذشته با وزارت بهداشت عربستان همکاری فشرده‌ای داشتند. براساس اطلاعات هفته‌نامه «اشپیگل»، محدودیت‌های پیش‌بینی شده به فعالیت شرکت خودروسازی دایملر نیز آسیب می‌رساند. شرکت دایملر قرار بود صدها اتوبوس مرسدس برای شبکه حمل‌ونقل شهری مسافران در ریاض و جده به عربستان تحویل دهد.
شرکت‌های آلمانی فعال در عربستان
حدود ۸۰۰ شرکت آلمانی در عربستان سعودی فعالیت اقتصادی دارند. در سال ۲۰۱۷ حجم بازرگانی دو کشور آلمان و عربستان حدود ۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو بوده است. به این ترتیب حجم بازرگانی دو کشور آلمان و عربستان سعودی دو برابر حجم مبادلات بازرگانی آلمان و ایران است. اما، صادرات آلمان به عربستان تنها نیم درصد کل صادرات آلمان را تشکیل می‌دهد. عربستان سعودی رسما علت کاهش مبادلات بازرگانی خود با دولت آلمان و محدود کردن سفارش‌های اقتصادی از شرکت‌های آلمانی را سیاست خارجی این کشور در خاورمیانه اعلام کرده است.
توافق هسته‌ای با ایران
افزون بر سیاست خارجی آلمان در خاورمیانه، صاحبان قدرت در عربستان از سیاست آلمان در قبال توافق هسته‌ای با ایران نیز ناخرسند هستند. آلمان به موازات فرانسه و بریتانیا خواستار حفظ و اجرای توافق هسته‌ای با ایران است. اما تنش در مناسبات دیپلماتیک آلمان و عربستان سعودی به نوامبر سال ۲۰۱۷ بازمی‌گردد. عربستان سعودی در نوامبر سال گذشته میلادی سفیر خود را از آلمان فراخواند. علت این امر، اظهارات وزیر امور خارجه وقت آلمان، زیگمار گابریل بود. گابریل عربستان سعودی را به‌گونه‌ای غیرمستقیم به «ماجراجویی» در منطقه متهم کرده بود. عربستان از اعزام مجدد سفیر خود به آلمان تا این لحظه اجتناب ورزیده است.
نگرانی شرکت‌های آلمانی
اولیور اومس، رئیس اتاق بازرگانی خارجی آلمان از نگرانی فزاینده شرکت‌های آلمانی سخن گفته است. تلاش‌های هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان نیز تا کنون نتوانسته از تنش ایجاد شده در مناسبات دیپلماتیک دو کشور بکاهد. در همین رابطه یوهان داوید وادپول، معاون رئیس فراکسیون دو حزب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی در پارلمان آلمان گفته است: «در راستای منافع برخاسته از سیاست خارجی آلمان، باید وزیر امور خارجه این کشور، هایکو ماس، موفق به عادی‌سازی مناسبات تنش‌زده آلمان با عربستان شود.»
پیش‌تر نیز نشریه «امریکن کنسرواتیو» در مطلبی به قلم دو تن از نویسندگان خود «ویلیام هارتینگ» و «بن فریمن» از دست‌های پنهان یک لابی ساکت اما موثر سعودی و تلاش اساسی این لابی برای متقاعد کردن دولت ترامپ به خروج از برجام پرده برداشت. این لابی سعودی از مدت‌ها قبل از شکل‌گیری برجام و توافق هسته‌ای در ژوئیه ۲۰۱۵ فعالیت خود را آغاز کرده بود. به گفته نشریه «کریستین ساینس مانیتور» عربستان سعودی ۱۱ میلیون دلار در قانون موسوم به «قانون ثبت ارگان‌های خارجی» یا FARA هزینه کرده که بخش اعظمی از آن به ایران مربوط بوده است. از زمان امضای برجام یک دو جین موسسات روابط عمومی و لابی‌گری که در جهت منافع عربستان فعالیت می‌کنند ذیل FARA ثبت شده‌اند، اما در این میان هیچ یک نتوانسته‌اند نظیر گروه MSL در پیگیری اهداف ضدایرانی عربستان در واشنگتن اثرگذار باشند. از زمان امضای برجام عربستان سعودی بیش از ۶ میلیون دلار به MSL پرداخت کرده است. نشریه نیویورک‌تایمز نیز در تحلیلی انگیزه اصلی این خواست عربستان را ریشه‌یابی کرده است. نیویورک‌تایمز معتقد است عربستان می‌هراسید این توافق سرآغاز گرایش دوباره آمریکا به ایران و کاهش قدرت عربستان در منطقه شود. عربستان می‌کوشد انگیزه‌ای به آمریکا بدهد که فشار بر ایران حتی پس از پایان تصدی‌گری رئیس‌جمهوری کنونی نیز ادامه بیابد.
ارسال نظر