نصرت‌الله تاجیک، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت‌وگویی با تاکید بر اینکه اروپا حلقه امنیتی خاورمیانه خواهد بود و باید با همکاری اقتصادی با آنها، سرنوشت اروپا را به خودمان گره بزنیم، گفت: «تهدیدات ترامپ برای شرکت‌های اروپایی اثر ۵۰ درصدی دارد زیرا تمام شرکت‌های اروپایی در آمریکا فعالیت ندارند.»

نصرت‌الله تاجیک در گفت‌وگو با «ایسنا» در ارزیابی خود از سفر رئیس‌جمهوری به دو کشور اروپایی گفت: «به‌نظر می‌رسد با خروج ترامپ از برجام سیاست خارجی ما در حال بازگشت به مدار اصلی خودش است و تعاملات خارجی کشورمان متنوع شده و قرار است از تمامی ظرفیت‌های سیاست خارجی ایران در جای خود استفاده شود.» وی افزود: «متاسفانه تنظیمات سیاسی دولت یازدهم واقع‌بینانه نبود و بیشترین تمرکز بر سیاست خارجی بود تا سیاست داخلی و در زمینه سیاست خارجی هم بر برجام متمرکز بوده و کمتر به تعاملات متنوع خارجی و استفاده از ظرفیت‌های خارجی توجه شد.»

این کارشناس مسائل سیاسی همچنین بیان کرد: «اما در دولت دوازدهم به‌نظر می‌رسد این واقع‌بینی محقق شد و به ابعاد مختلف سیاست خارجی کشور و تعاملاتی که باید با سایر کشورها باشد، توجه شد و اقداماتی در جهت فعالیت‌های گوناگون دیپلماتیک و از جمله سفرها و تبادل پیام‌ها و همچنین در دستور کار قرار دادن دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای و... صورت گرفت.»

انتخاب استراتژیک

تاجیک با اشاره به خروج ترامپ از برجام ادامه داد: «در چنین شرایطی ما باید دست به یک انتخاب استراتژیک می‌زدیم که آیا ما نیز همان برخوردی که ترامپ با برجام کرد را انجام دهیم یا اینکه اجازه ندهیم سایر کشورها هم در پشت ترامپ قرار گیرند، خوشبختانه روش دوم توسط ایران پذیرفته و اجرا شد.»

این کارشناس تاکید کرد: «در واقع سعی شد تا زمانی که برجام برای ما منافعی دارد همچنان در برجام بمانیم و سعی کنیم از ظرفیت‌های دیگری که وجود دارد از جمله اختلافات نسبی میان اروپا و آمریکا به همان وزنی که این اختلافات دارد و نه در سطح آرزوهایمان استفاده کنیم.»

وی با اشاره به اینکه ایران در این مقطع باید از ظرفیت اختلاف میان اروپا و آمریکا استفاده و با اروپا همراهی کند، افزود: «البته ممکن است در آینده با اروپا نیز بر سر مسائل دیگر دارای نظرات مختلفی بوده و اختلاف داشته باشیم ولی در این زمینه با استراتژی تاخیر کار کنیم.»

تاجیک با اشاره به این موضوع که اکنون برجام به‌عنوان یک موافقت‌نامه بین‌المللی برای اروپا و ایران قابل اجرا است، گفت:« ما نباید از این راه مایوس شویم تا ببینیم سرنوشت ترامپ چه می‌شود زیرا ترامپ هم دارای مشکلات داخلی است و هم خارجی و هر آن ممکن است این مشکلات او را منفعل کند یا از پای دربیاورد.»

تغییر حکومت

او در ادامه به سیاست ترامپ در رابطه با استفاده از اهرم‌های اقتصادی در مقابل ایران با هدف فشار بر سیاست خارجی اشاره کرد و گفت: «اگرچه آنها برای پرهیز از تبعات اقدام احتمالی ایران در زمینه اقدامات آمریکا برای تغییر حکومت در حرف صحبت از تغییر رفتار می‌زنند اما شرایطی را که می‌گذارند و اقدامات‌شان نشان از آن دارد که برای تغییر حکومت وارد حوزه امنیت ملی ما شده‌اند. بنابراین ما باید طراحی جدید در مقابل آمریکا داشته و در قدم اول باید از همکاری‌های بین‌المللی در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و حقوقی و در تعامل با سایر کشورها سعی کنیم وزنه خودمان را در رویارویی با ترامپ افزایش داده و از این شرایط عبور کنیم.»

سفیر پیشین ایران در اردن با تاکید بر اینکه باید از ظرفیت کشورهایی مانند چین و روسیه که در برجام صاحب نقش بودند استفاده کنیم، گفت: «البته نباید انتظار داشته باشیم که برخی از این کشورها در مقابل آمریکا بایستند زیرا آمریکا به دلیل سلطه اقتصادی که دارد امکان مقابله ۱۰۰ درصدی اروپا و سایر کشورها با آن وجود ندارد اما هر کشوری نقش، ظرفیت و تعاملات خود را دارد.»

تاجیک تاکید کرد: «وقتی همکاری اقتصادی شکل گیرد و قوی شود ایران‌هراسی که ترامپ به‌دنبال آن است محقق نمی‌شود. با همکاری اقتصادی سرنوشت اروپا را به خودمان گره می‌زنیم و این امر برای اروپا راحت‌تر است.»

این کارشناس مسائل سیاسی همچنین افزود: «در واقع اروپا حلقه امنیتی خاورمیانه خواهد بود و هرگونه تنش در خاورمیانه اولین اثرش متوجه اروپا می‌شود، البته آمریکا به دلیل اینکه از خاورمیانه دور است طبعا ناامنی در خاورمیانه را کمتر احساس می‌کند درحالی‌که اروپا علاقه‌مند است تا خاورمیانه امن باشد، هم از جهت اینکه اثر ناامنی به او نرسد و هم بازار امن و با ثبات برای تولیدات و کالاهای آنها و دسترسی راحت به انرژی به منظور گردش ارزان‌تر چرخ صنعت اروپا باشد. در حقیقت اروپا برجام را در این دید که امنیت در منطقه و ثبات سیاسی و اجتماعی به اروپا ساری و جاری شود.»