مشکل اصلی که می‌تواند ناامیدی دولت ترامپ را به همراه داشته باشد، بازار نفت است. به عقیده کارشناسان حوزه نفتی، در حال حاضر بازار نفت جهانی در موقعیت بسیار متفاوتی نسبت به دوران ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ قرار دارد. بازار نفت جهان در حال حاضر رقابتی‌تر و محدودتر از سال‌های اخیر خود بوده است، امری که می‌تواند ایالات متحده را به‌رغم میل باطنی، مجاب به اتخاذ مواضع ملایم‌تر نسبت به ایران کند. یک نگاه گذرا به قیمت نفت در دوران پس از تحریم‌های نفتی ایران توسط دولت اوباما، نشان از افزایش چشم‌گیر قیمت طلای سیاه دارد، امری که دولت آمریکا را در آن زمان با چالش‌هایی مواجه ساخت. در آن زمان کاهش یک میلیون بشکه‌ای صادرات روزانه نفت ایران موجب شد قیمت طلای سیاه به فراتر از ۱۰۰ دلار برای هر بشکه برسد. با توجه به اینکه در شرایط کنونی قیمت نفت برنت بسیار پایین‌تر از آن دوران است، به‌نظر می‌رسد دولت ترامپ مشکلی برای تحریم و کاهش عرضه نفت ایران ندارد، اما در واقع این‌طور نیست.

دولت اوباما شانس آن را داشت تا صنعت شیل آمریکا را توسعه دهد. احتمالا در آن زمان دولت اوباما اطلاعی از اتفاقاتی که در داکوتای شمالی و تگزاس در جریان بود نداشت، زمانی که در سال ۲۰۱۲ تحریم‌های ایران شروع به اثرگذاری کرد. بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴، تولیدات نفت آمریکا تا سه میلیون بشکه در روز افزایش یافت، مقداری که برای جبران کاهش یک میلیون بشکه‌ای عرضه نفت ایران بسیار فراتر بود. در حال حاضر دولت دونالد ترامپ چشم به افزایش تولیدات شیل دوخته است. به گزارش «اویل پرایس»، از زمان به قدرت رسیدن ترامپ، ۶/ ۱ میلیون بشکه در روز به تولیدات نفت آمریکا افزوده شده است. در سال ۲۰۱۸ نیز تاکنون این تولیدات افزایشی ۴۰۰ هزار بشکه‌ای (در روز) را تجربه کرده است. این در حالی است که به نظر می‌رسد مشکلات به وجود آمده در میدان نفتی «پرمین» دولت ترامپ را در رسیدن به هدف‌گذاری‌های تولید نفت در سال جاری با مشکل مواجه خواهد ساخت. این به معنی آن است که در صورت تحریم و کاهش عرضه نفت ایران، شیل آمریکا قادر به جبران این کاهش نخواهد بود.

البته موضوع تنها مربوط به اخلال در عرضه نفت ایران و تولیدات شیل آمریکا نمی‌شود. بازار نفت جهانی به‌رغم تفاوت‌هایی که در قیمت‌ها وجود دارد، در مسیر رقابتی‌تر شدن گام برداشته است. اخلال در عرضه نفت در کشورهای ونزوئلا، لیبی و آنگولا بیشتر از آنچه انتظار می‌رفت بازار نفت جهانی را رقابتی‌تر (محدودتر) کرده است. مهم‌تر از همه این کاهش عرضه، حداقل در مورد ونزوئلا، بسیار شدید است. بنابراین باید شاهد کاهش ذخایر نفت در انبارها باشیم. اوپک بیش از یک‌ سال و نیم است تلاش می‌کند سطح ذخایر انبارهای نفت را به میانگین پنج‌ساله برساند، هدفی که در اوایل سال جاری محقق شد. اکنون اما با توجه به نابرابری عرضه و تقاضا، این ذخایر در حال کاهش است. مریل لینچ، یکی از تحلیلگران «بانک آمریکا» در این رابطه می‌نویسد: «از نظر ما کارآیی تحریم‌های پیشین ایران به این دلیل بود که تولید شیل آمریکا به سرعت رشد کرد و تولیدات لیبی نیز برای جایگزینی کاهش عرضه نفت ایران وارد بازار شد. به‌علاوه در آن زمان سایر اعضای اوپک نیز با تمام ظرفیت خود تولید کردند و تقاضای نفت جهان به نسبت پایین بود. در مقایسه اما پیش‌بینی‌های ما حاکی از آن است که برای ۶ فصل آینده، یک کسری ساختاری در عرضه و تقاضای نفت جهان وجود خواهد داشت.»

یکی دیگر از عواملی که دولت اوباما را مجاب به اعمال تحریم‌های نفتی علیه ایران کرد – آن هم در زمانی که قیمت‌های نفت بالا بود – حمایت‌هایی بود که از او در این زمینه می‌شد، حمایت‌هایی که دونالد ترامپ از آن بی‌بهره است. به گزارش «اویل پرایس»، بازار نفت جهان در حال حاضر رقابتی و محدود است و هر تلاش برای کاهش صادرات نفت ایران این وضعیت را وخیم‌تر خواهد کرد.

دولت اوباما برای خودداری از افزایش قیمت طلای سیاه، در اعمال تحریم‌های ایران بسیار محتاط بود و حساب‌شده عمل می‌کرد. سیاستمداران آمریکایی همواره نگران آسیب‌های اجتماعی و سیاسی افزایش قیمت بنزین بوده‌اند، عاملی که باعث شد دولت اوباما برخی خریداران نفت ایران را از تحریم‌ها معاف کند. قانونی که در آن زمان وجود داشت این بود که اگر کشوری واردات نفت خود را از ایران تا ۲۰ درصد کاهش دهد، آن کشور برای بقیه واردات خود با ملایمت واشنگتن مواجه می‌شد. در مقابل اما دونالد ترامپ از سیاست «حد صفر» سخن می‌گوید و امید دارد تا حد امکان عرضه نفت ایران را محدود سازد. در این باره وزارت خارجه آمریکا مدعی شده است هیچ معافیتی در این زمینه برای خریداران نفت ایران در نظر گرفته نمی‌شود، ادعاهایی که موجب افزایش چشمگیر قیمت نفت در ماه ژوئن شد.

به گزارش «اویل پرایس» اگر روند افزایشی قیمت نفت ادامه داشته باشد، ممکن است دولت ترامپ مجبور به عقب‌نشینی از مواضع خود شود. مریل لینچ در این رابطه می‌گوید: «مدیریت قطع کامل صادرات نفت ایران بسیار سخت است و می‌تواند قیمت نفت را فراتر از بشکه‌ای ۱۲۰ دلار برساند. جان کمپ،‌ تحلیلگر رویترز نیز اوایل ماه میلادی جاری در این رابطه گفته بود: «کاخ‌سفید می‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند یا می‌تواند قیمت بنزین را در آمریکا متعادل سازد، اما نمی‌تواند هر دو را همزمان داشته باشد.»

اخبار مرتبط