منتظر واقع‌گرایی آمریکا هستیم

محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران که در نیویورک به‌سر می‌برد در گفت‌وگویی ضمن تاکید بر این موضوع که «ما منتظر دیدن کمی واقع‌گرایی از سوی آمریکا هستیم»، احتمال گفت‌وگو با واشنگتن را در صورت فراهم بودن شرایط لازم برای مذاکرات رد نکرد. به گفته رئیس‌دستگاه دیپلماسی ایران این شرایط عبارت است از قابل اتکا بودن طرف مقابل. او تاکید کرد: «قابل اعتماد بودن متفاوت از اعتماد کردن است. قابل‌اعتمادبودن به این معناست که وقتی شما سندی را امضا می‌کنید، به آن متعهد بمانید. پایبندی به توافق‌‌ها، مبنای روابط بین‌المللی است. در غیر این صورت دیگر سنگ روی سنگ بند نمی‌شود. ما در انتظار درصدی واقع‌گرایی هستیم.» ظریف در گفت‌وگو با نشریه نیویورکر و در پاسخ به این سوال که آیا باب مذاکرات با آمریکا هنوز باز است، این صحبت‌ها را بیان کرد.

آینده روابط تهران-واشنگتن

وزیر امورخارجه ایران درباره آینده روابط تهران و واشنگتن نیز گفت: «ما در دنیای احتمالات زندگی می‌کنیم و هیچ چیز غیرممکن نیست اما برای داشتن روابط شما باید مبنایی داشته باشید که از قبل ساخته شده است.»

به گزارش «ایسنا» ظریف، دیپلماسی ایران با آمریکا را به یک فیلم به نام «۵۰ قرار اول» تشبیه کرد؛ داستان این فیلم درباره مردی است که با زنی در ارتباط است که حافظه کوتاه‌مدت دارد و تنها یک روز می‌تواند خاطرات خود را حفظ کند. ظریف با اشاره به فیلم «۵۰ قرار اول» محصول سینمای آمریکا که روایتگر داستان فردی مبتلا به اختلال حافظه است، گفت: «ما [برخلاف دنیای سینما] نمی‌توانیم هر بار از اول شروع کنیم. چنین کاری شدنی نیست. روابط باید بنیاد و شالوده مشخصی داشته باشد.» وی ادامه داد: «اول از همه باید بگویم که ما عصبانی نیستیم اگر قرار باشد به راه‌حلی دست یابیم شما باید بتوانید آن را بر مبنای چیزی که دارید بنا کنید، چراکه همچون فیلم «۵۰ قرار اول» شما مجبورید همه چیز را روز بعد از اول آغاز کنید، این غیرممکن است.»

وزیر امورخارجه ایران با اشاره به اینکه باید رابطه‌ای ایجاد شود که بر اساس یک مبنا ساخته شده، افزود: «ما یک سند داریم به نام توافق هسته‌ای. این یک سند ۱۵۰ صفحه‌ای است نه یک توافق دو صفحه‌ای.»

ظریف در اینجا به توافق دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا و رهبر کره‌شمالی اشاره دارد که طی دیدار آنها در ماه ژوئن حاصل شد.

بنابراین گزارش وزیر امورخارجه ایران پس از آن این اظهارات را بیان کرده است که رئیس‌جمهور آمریکا در ماه مه با وجود مخالفت شدید سایر کشورها به ویژه دیگر طرف‌های هسته‌ای خروج خود از این توافق را اعلام کرد و گفت که تحریم‌ها علیه تهران را بازمی‌گرداند.

نگاه روحانی درباره مذاکره با آمریکا

نیویورکر در همین ارتباط همچنین گفت‌وگوی کوتاهی هم با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران منتشر کرده است. روحانی در پاسخ به سوال خبرنگار این نشریه درخصوص فشارهای داخلی علیه برجام گفت: «از توافق پشیمان و متاسف نیستیم. ما به نقطه مثبتی دست یافتیم؛ به دنیا نشان دادیم که مایل به گفت وگو و مذاکره هستیم و زمانی که توافقی امضا شد، به آن پایبند می‌مانیم.»

رئیس‌جمهوری هفته گذشته به همراه ظریف برای شرکت و سخنرانی در اجلاس مجمع‌عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده بود. وی در سخنرانی خود در صحن مجمع عمومی، به‌شدت سیاست‌های کاخ سفید را هدف انتقاد قرار داد و گفت: «درک ایالات‌متحده آمریکا از روابط بین‌الملل، اقتدارگرایانه است. آمریکا فکر می‌کند چون زور دارد، حق هم دارد. درک آنها از قدرت، نه اقتدار مشروع و قانونی، که زورگویی است. هیچ دولت و ملتی را نمی‌توان به زور به پای میز مذاکره آورد و اگر چنین شود آنچه انباشت می‌شود، خوشه‌های خشم ملت‌هاست که نصیب زورگویان خواهد شد.» روحانی خطاب به مقام‌های آمریکایی گفت: «قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، ورق پاره نیست. ما از شما دعوت می‌کنیم که به قطعنامه بازگردید؛ ما از شما دعوت می‌کنیم که به میز مذاکره‌ای که خود آن را برهم زدید، بازگردید. اگر از برجام می‌ترسید و آن را کارنامه رقیبان سیاسی خود در آمریکا می‌دانید، ما از شما دعوت می‌کنیم به مصوبه شورای امنیت بازگردید. ما از شما دعوت می‌کنیم که در نهادهای بین‌المللی بمانید. تحریم نکنید که تحریم و تکفیر دو روی یک سکه است؛ در تکفیر، اندیشه انسان‌ها انکار می‌شود و در تحریم، زندگی و رفاه مردم نفی می‌شود.»

همچنین رئیس‌جمهور ایران هفته گذشته در گفت‌وگو با «کریستین امانپور» مجری شبکه‌های تلویزیونی CNN و PBS آمریکا در واکنش به توییت ترامپ که نوشته بود «مطمئنم ایشان مرد خیلی دوست‌داشتنی است» تاکید کرد: «به‌جای حرف، صداقت و جدیت لازم است؛ او دو سال پیگیر دیدار است. این ملاقات باید زمانی انجام شود که واقعا به نفع دو ملت و دو کشور باشد.» حسن روحانی هفته گذشته که برای حضور در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به‌سر می‌برد، در این مصاحبه تلویزیونی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه نظرتان درباره توییت رئیس‌جمهور آمریکا که گفته به‌رغم درخواست‌های متعدد برنامه‌ای برای دیدار با جناب‌عالی ندارد و گفته که شاید در آینده چنین چیزی میسر شود و این توییت را با گفتن اینکه شما یک آدم دوست‌داشتنی هستید تکمیل کرده، چیست و آیا برنامه‌ای برای دیدار با ترامپ دارید، گفت: «هیچ موقع نه امسال و سال گذشته هیچ‌ درخواستی برای ملاقات با رئیس‌جمهور آمریکا نداشتیم.» رئیس‌جمهور ادامه داد: «البته در سال گذشته و از طرف مقامات آمریکایی ۸ بار برای ملاقات درخواست شد و من این ملاقات را مناسب نمی‌دیدم و همین الان هم این ملاقات را مناسب نمی‌بینم، چراکه معتقدم ملاقات باید در زمانی صورت بگیرد که مفید بوده و به نفع هر دو کشور باشد. اما در شرایط فعلی دیدار و گفت‌وگو را نه مناسب می‌دانم و نه مفید. از خود ایشان باید بپرسید چه کسی درخواست کرده است.»

دیپلماسی چندوجهی ظریف

از دیگرسو اخیرا نیز نیویورک‌تایمز در گزارشی به تحلیل مواضع وزیرخارجه ایران در قبال کشورهای اروپایی پرداخته و نوشته است که ظریف بسیار خوشبین‌تر شده است. تقریبا یک ماه دیگر، یعنی در ۱۳ آبان، دور دوم تحریم‌های آمریکا که بخش‌های بانکی و نفتی ایران را هدف قرار می‌دهند، اجرا می‌شود. ظریف در این برهه به سختی تلاش می‌کند کانال‌های بانکی و نفتی ایران را حفظ کند. به نظر می‌رسد که در این زمینه موفقیت‌‎هایی هم کسب کرده است. روز شنبه گذشته، ظریف گفته به‌رغم تهدیدات آمریکا درخصوص تجارت با ایران، تهران به امضای یک توافق برای فروش نفت به کشور‌های اروپایی نزدیک شده است. به گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز، اگر این توافق به نتیجه برسد، آشکارترین شکاف بین ترامپ و متحدان اروپایی‌اش خواهد بود. متحدانی که قویا با خروج او از توافق هسته‌ای مخالفت کرده بودند. روز چهارشنبه، زمانی که ترامپ ریاست جلسه شورای امنیت سازمان ملل درباره تسلیحات کشتارجمعی را به عهده گرفت، چند کشور اروپایی صریحا با او مخالفت کردند. آنها استدلال کرده‌اند که او بهترین فرصت جهان برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران در سال‌های آینده را نابود می‌کند. روز شنبه، ظریف به مدت یک ساعت با روزنامه‌نگاران گفت‌وگو کرده است. روزنامه نیویورک‌تایمز گفته ظریف در این گفت‌وگو درباره اینکه بتواند متحدان سنتی آمریکا را از تلاش ترامپ برای قطع درآمد‌های ایران دور کند، بسیار خوش‌بین‌تر از ماه‌های اخیر بوده است. ظریف روی عزم برخی از متحدان آمریکا برای مقابله با آنچه آنها زورگویی ترامپ جهت قطع روابط با ایران می‌دانند، حساب باز کرده است.