به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، نشریه لوبلاگ در تحلیلی با اشاره به لزوم اقدام سریع اروپا برای حفظ برجام نوشت: این هفته دولت ترامپ دور جدیدی از تحریم‌ها را علیه برخی شرکت‌های صنعتی و موسسات مالی ایرانی وضع کرد. این تحریم‌ها بانک‌های «پارسیان» و «سینا» را که دو موسسه مالی خصوصی در ایران به‌شمار می‌آیند و اغلب برای تبادل مالی با بانک‌های خارجی در راستای تسهیل تجارت‌های قانونی میان ایران و کشورهای دیگر شرکت می‌کنند را نیز مورد هدف قرار داد. تحریم این دو موسسه مالی نشان از جنگ گسترده اقتصادی دارد که ترامپ علیه ایران راه انداخته است که با امضای توافق هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی به حالت تعلیق درآمده بودند. آمریکا با اعمال این تحریم‌ها تلاش دارد تا به شرکت‌ها و کشورهای خارجی نشان دهد که هرگونه تجارت با ایران حتی از نوع قانونی آن با ریسک تحریم مواجه است.

از سوی دیگر گروه‌های ضد ایرانی از ترامپ خواسته‌اند تا گام‌های لازم را برای اطمینان از اینکه ایران از سیستم مالی سوئیفت نیز خارج می‌شود، بردارد. ایران تاکنون به این موضوع واکنشی نداشته و این امید را زنده نگه داشته است که اروپا و دیگر قدرت‌های جهانی بتوانند منافع اقتصادی لازم را در اختیار ایران قرار دهند تا این کشور توانایی ایستادگی در برابر تحریم‌های دولت ترامپ را داشته باشد. اما تاکنون همه تعهدات اروپا تنها کلامی بوده است و مشخص نیست که آیا رهبران اروپایی آماده‌اند وارد بازی شوند که ترامپ به‌خوبی خود را برای آن آماده ساخته است؟

اما از سوی دیگر اروپا اقدامات عملی نیز انجام داده است که از جمله می‌توان مهم‌ترین آن را به‌روزرسانی «قانون مسدود‌کننده» دانست. براساس این قانون شرکت‌های اروپایی مجاز نیستند تا به‌طور داوطلبانه از تجارت با ایران خودداری کنند. اروپا همچنین از قصد خود برای ایجاد یک مکانیزم جدید اقتصادی خبر داده است که می‌تواند به تسهیل تجارت میان ایران و اروپا از طریق استفاده از ارز جایگزین دلار یا مبادله کالا به کالا کمک کند. به نوشته روزنامه واشنگتن‌پست، همچنین در نشستی که روز جمعه در بروکسل برگزار شد عده‌ای از رهبران اروپا و آسیا بر حمایت جمعی خود از برجام و لزوم ادامه اجرای آن تاکید کردند.

در پیش‌نویس اجلاس آسیا-اروپا در بروکسل، اتحادیه اروپا اعلام کرده ‌است که رهبران کشورها بر سر نیاز مبرم به حفظ اقتصاد باز جهانی و همچنین سیستم تجارت قانونمند و چندجانبه که سازمان تجارت جهانی در راس آن قرار دارد، توافق کرده‌اند. براساس این پیش‌نویس، سران کشورهای آسیا و اروپا، چالش جدی ناشی از تغییرات آب و هوایی، اثر عظیم آن‌که در سراسر دنیا حس می شود و نیاز به اقدام فوری و تاثیرگذار را درک می کنند. در متن اولیه بیانیه همچنین به «حمایت جمعی» کشورهای حاضر در اجلاس از توافق هسته‌ای مورد حمایت سازمان ملل درباره برنامه هسته‌ای ایران، اشاره شده است. در همین حال آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان روز جمعه پیش از آغاز دومین روز فعالیت اجلاس آسیا- اروپا گفت: «اجلاس نشان می‌دهد کشورهایی که از اروپا و آسیا گردآمده‌اند، خواستار تجارت جهانی قانونمند و تعهد به چندجانبه‌گرایی هستند. این، پیام مهمی است؛ زیرا حدود دو سوم از تولید ناخالص جهانی در اینجا حاصل می‌شود.» در ادامه گزارش لوبلاگ آمده است: اما هیچ یک از اقداماتی که اروپا در مسیر نجات برجام انجام داده است، خط قرمزی را برای دولت ترامپ مشخص نکرده‌اند.

طرح پیشنهاد مکانیزم جدید مالی برای پرداخت پول به ایران و تسهیل تجارت قانونی با این کشور با مخابره یک پیام شفاف هشدارآمیز به ترامپ کاملا متفاوت است. این پیام باید به ترامپ هشدار دهد که اجرایی شدن تحریم‌ها علیه شرکت‌های اروپایی از جمله همین مکانیزم مالی برای تجارت با ایران موجب یک پاسخ سیاسی از سوی اروپا به ایالات‌متحده خواهد شد.  در این برهه اروپا باید با انتشار یک بیانیه سیاسی در سطح رهبران خود به‌طور شفاف یک خط قرمز را برای ترامپ مشخص کند و پیامدهای عدم توجه واشنگتن به این خط قرمز را به ترامپ گوشزد کند. هم اکنون دولت ترامپ در حال پیروزی بر اروپا در موضوع ایران است. کاخ‌سفید توانسته است تا ریسک لازم را برای شرکت‌های بین‌المللی ایجاد کند و موجب خروج این شرکت‌ها از بازار ایران شود. اما انتشار یک بیانیه سیاسی محکم از سوی رهبران اروپایی می‌تواند تا حدی فشار را از دوش این شرکت‌ها بردارد. اروپا باید تلاش کند تا راه‌های لازم را برای از بین بردن ریسکی که بر شرکت‌های خود برای تجارت با ایران وجود دارد، از میان بردارد. رهبران اروپا باید اقداماتی را انجام دهند تا شرکت‌ها دریابند که هرگونه زیانی که به آنها از سوی ایالات‌متحده برای تجارت با ایران وارد شود یک نگرانی دیپلماتیک برای اروپا به‌شمار خواهد آمد. بروکسل باید به واشنگتن بفهماند که اعمال هرگونه تحریم بر شرکت‌های اروپایی پیامدهای سرسختانه‌ای برای آمریکا درپی خواهد داشت. در کمتر از یک ماه دولت ترامپ همه تحریم‌هایی را که با امضای برجام برداشته شده بودند بار دیگر علیه ایران اعمال می‌کند. کاخ‌سفید ممکن است حتی دست به اقدامات شدید‌تری بزند تا ثبات اقتصادی ایران را از بین ببرد و ریسک تجارت با ایران برای شرکت‌های خارجی را افزایش دهد. اگر اروپا به‌دنبال حفظ برجام است باید به سرعت و با قدرت عمل کند. در غیر این صورت مهم‌ترین دستاورد دیپلماتیک طی یک دهه گذشته برای همیشه از بین می‌رود و اروپا در عرصه جهانی مورد تمسخر قرار می‌گیرد.

اخبار مرتبط