تحلیل «واشنگتن فری بیکن» از بازگشت تحریم‌ها

استیون منوچین وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت در‌صورتی‌که کشورهای اروپایی از طریق کانال ویژه ارتباط مالی مبادله‌ای با طرف‌های ایران انجام دهند، خزانه‌داری آمریکا از تمامی اختیارات خود برای مقابله با آنها استفاده خواهد کرد. با این حال طبق گزارش واشنگتن فری بیکن که به متقاعد شدن «مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا برای عدم قطع دسترسی ایران به سوئیفت اشاره داشت،این امتیازات موجب خشم مقامات آمریکایی مخالف ایران و حتی کاهش مشارکت «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی آمریکا در روند اجرای تحریم‌های ۴ نوامبر(۱۳ آبان) شده است. چندین مقام آگاه آمریکایی در گفت‌وگو با روزنامه «واشنگتن فری‌بیکن» پیش‌بینی کرده‌اند، دولت «دونالدترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا، طی روزهای آتی در تحریم‌هایی که پیش‌تر وعده آنها را داده بود، چند «امتیاز بزرگ» به ایران خواهد داد.

بر اساس  این گزارش گفته می‌شود که یکی از این امتیازها درباره دسترسی ایران به سامانه جهانی ارتباطات مالی بین‌بانکی (سوئیفت) است. به گفته منابع آگاه، مقامات ارشد وزارت‌خارجه آمریکا مایک پمپئو، وزیر امورخارجه، را متقاعد کرده‌اند که با ادامه دسترسی ایران به سوئیفت موافقت کند. این منابع در گفت‌وگو با واشنگتن فری‌بیکن تایید کرده‌اند درحالی‌که دونالد ترامپ وعده اعمال تحریم‌های جدید ایران را مطرح کرده است، مقامات ارشد وزارت‌خارجه و وزارت‌خزانه‌داری آمریکا تحت فشارهای خارجی به این جمع‌بندی رسیده‌اند که دسترسی ایران به سوئیفت را قطع نکنند.

واشنگتن فری‌بیکن برای نخستین بار هفته گذشته گزارش داد که دولت ترامپ در حال بررسی اعطای مجوز دسترسی ایران به سوئیفت است. از آن زمان تاکنون گفته می‌شود که مقامات ارشد وزارت‌خارجه آمریکا، پمپئو را که خود از ضدایرانی‌ترین مقامات دولت ترامپ به‌شمار می‌رود، درباره دسترسی ایران به سوئیفت متقاعد کرده‌اند. پیش‌تر، خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داده بود که شماری از حامیان دونالد ترامپ در کنگره نگران آن هستند که وزارت‌خزانه‌داری به ادامه دسترسی ایران به سوئیفت رضایت دهد و به این ترتیب تعهد دولت آمریکا برای اعمال «فشار حداکثری بر ایران» نقض شود. همچنین بانک‌های «سیتی بانک» و «جی.پی مورگان» که در هیات‌مدیره سوئیفت، این پیام‌رسان مالی بین‌المللی عضویت دارند از مدتها پیش به قطع دسترسی ایران به سوئیفت «نه» گفته بودند. «استیو منوچین» وزیر خزانه‌داری آمریکا، به تعبیر واشنگتن پست، جبهه «مقاومتی» در این زمینه تشکیل داده و با قطع دسترسی ایران مخالفت کرده بود.

طبق اظهارات این منابع انتظار می‌رود که دولت ترامپ در یک امتیازدهی دیگر، برای چندین کشور به منظور ادامه خرید نفت از ایران نیز معافیت صادر کند. این درحالی است که پیش‌تر اعلام شده بود هیچ مجوزی برای معافیت از تحریم‌های نفتی ایران صادر نخواهد شد. به گزارش منابع آگاه، این یک امتیاز انحصاری است که مدتی پیش در ماه سپتامبر مورد بررسی قرار گرفت. براساس اظهارات منابع آگاه، صدور مجوز برای ادامه خرید نفت از ایران شامل کشورهای چین، هند و کره جنوبی می‌شود که همگی جزو خریداران عمده نفت ایران به شمار می‌روند. این امتیازدهی درحالی صورت می‌گیرد که چند ماه پیش مقامات دولت ترامپ در گفت‌وگو با واشنگتن فری‌بیکن با قاطعیت اعلام کردند با توجه به تمایل ترامپ برای به صفر رساندن فروش نفت ایران، صدور معافیت برای ادامه خرید نفت از این کشور جزو گزینه‌های آنها نیست. روزنامه واشنگتن فری‌بیکن چندی پیش نیز در گزارشی از چند دستگی و درگیری داخلی در دولت ترامپ بر سر تحریم‌های ایران و حفظ دسترسی تهران به بازارهای مالی بین‌المللی خبر داده بود. براساس این گزارش، برخی مقامات ارشد دولت آمریکا –از جمله آنهایی که به حفظ توافق هسته‌ای ایران امید بسته‌اند– در تلاش هستند تا ارتباط ایران با سوئیفت که مبادلات مالی فرامرزی را فراهم می‌کند، پس از بازگشت تحریم‌های یکجانبه واشنگتن، همچنان حفظ شود و در مقابل، برخی اعضای کنگره که از این تلاش‌ها آگاهند، قصد ناکام گذاشتن آنها را دارند.

به گفته این مقامات، در حالی که ترامپ و شخصیت‌های عالی‌رتبه کنگره آمریکا برای اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه ایران در تلاشند، گفته می‌شود، وزارتخانه‌های خارجه و خزانه‌داری آمریکا تسلیم فشار متحدان اروپایی و ایران شده‌اند. احتمالا ایران به انجام تعاملات بانکی از طریق سوئیفت ادامه خواهد داد و دولت آمریکا نیز با تمدید معافیت تحریمی چندین کشور، امکان ادامه خرید نفت آنها را از ایران فراهم خواهد کرد. طبق گزارش‌های دریافتی، این امتیازات موجب خشم مقامات آمریکایی مخالف ایران و حتی کاهش مشارکت «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی آمریکا در روند اجرای تحریم‌های ۴ نوامبر(۱۳ آبان) شده است. یک مقام ارشد کنگره به واسطه مقامات دولتی آمریکا که روی مساله ایران و سوئیفت کار می‌کنند، گفت: آنها باعث ناکام ماندن کمپین فشار حداکثری رئیس‌جمهور ترامپ می‌شوند.

در مقابل یکی از کارکنان ارشد کنگره آمریکا به واشنگتن فری‌بیکن گفت: کارزار فشار حداکثری ترامپ علیه ایران از هم پاشید. مقامات دولت به ما می‌گفتند، با توجه به اینکه ایران مجبور خواهد شد صادرات نفت خود را به صفر برساند، دادن امتیازاتی در زمینه دسترسی به سوئیفت کار درستی است. اکنون آنها می‌گویند، دقیقا الان شروع یک کارزار طولانی است و دادن امتیازاتی در زمینه سوئیفت و انرژی به ایران کار درستی است. یکی دیگر از مقامات کنگره آمریکا که با این مساله به خوبی آشنایی دارد به پایگاه خبری فری‌بیکن گفت: خط فکری زمان اوباما که در وزارت امورخارجه وجود دارد پمپئو را قانع کرد تا به منظور حفظ امکان ملحق شدن دوباره به برجام در آینده با دادن این امتیازها موافقت کند که این، توافق هسته‌ای انجام شده توسط اوباما را با امید بازگشت به حالت اولیه پس از ترامپ، احیا می‌کند.

با نزدیک شدن دور دوم تحریم‌های آمریکا، برخی قانون‌گذاران و مشاوران خارجی دونالد ترامپ نگران آن هستند که دولت او نتواند به قولش مبنی بر اعمال فشار حداکثری بر ایران عمل کند. آنها از این بابت عصبانی هستند که تحریم‌های پنجم نوامبر (۱۳ آبان) دسترسی ایران را به سوئیفت (اصلی‌ترین سیستم مالی جهان) قطع نخواهد کرد. «ریچارد گلدبرگ» مشاور ارشد در بنیاد دفاع از دموکراسی، در این‌باره گفته است: رئیس‌جمهور کمپین فشار حداکثری می‌خواست؛ نه یک کمپین فشار نصفه و نیمه. برای فشار حداکثری باید دسترسی بانک‌های ایران به سوئیفت قطع شود.

مقامات آگاه آمریکایی اعلام کرده‌اند که با وجود مخالفت‌های برخی قانون‌گذاران، دونالد ترامپ دسترسی ایران به سوئیفت را قطع نمی‌کند و ارتباط ایران با جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی همچنان حفظ خواهد شد. این مقامات آگاه در دولت آمریکا در این خصوص مدعی شده‌اند که این اقدام دولت دونالد ترامپ، «امتیاز ویژه» واشنگتن به کشورهای اروپایی محسوب می‌شود. بنا بر اظهارات منابع آگاه آمریکایی، تلاش سناتورهای آمریکایی برای تصویب تحریم‌های جدید با هدف قطع دسترسی ایران به سیستم بانکی سوئیفت، با مخالفت وزارت‌خزانه‌داری روبه‌رو شده است. تد کروز، سناتور آمریکایی با این ادعا که تحریم‌های دونالد ترامپ علیه ایران خیلی ضعیف است، لایحه‌ای را معرفی کرد که نشان می‌دهد کنگره آمریکا تلاش دارد قانونی را برای قطع دسترسی ایران از سیستم‌های بانکی بین‌المللی معرفی کند.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، اردیبهشت گذشته با اشاره به اینکه برجام تأثیری به گفته او «رفتار مخرب» جمهوری اسلامی نگذاشت و «به ارتقای صلح در جهان منجر نشد» خروج رسمی آمریکا از توافق هسته‌ای را اعلام کرد. از آن زمان تاکنون آمریکا با به راه انداختن کمپین فشار حداکثری در تلاش بوده تا ایران را از مزایای حداقلی که از ماندن در برجام نصیبش شده محروم کند. در این شش ماه نیز اروپایی‌ها با کار روی بسته پیشنهادی به‌دنبال حفظ برجام و راضی نگه داشتن ایران از پایبندی به توافق هسته‌ای بوده‌اند.  مقامات ایران بارها تاکید کرده‌اند که تحریم‌های جدید ایران در ۱۳ آبان تاثیر چندانی بر شرایط کشور نخواهد داشت. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، روز چهارشنبه با تاکید بر اینکه «آمریکا در این توطئه جدید علیه ایران پیروز نخواهد شد» خطاب به مقام‌های واشنگتن گفت: «شما نه می‌توانید نفت ایران را قطع کنید و نه می‌توانید به آن حدی که مورد نظرتان است، برسانید.»

 

عقب‌نشینی ترامپ از تحریم حداکثری

خروج دلالان از بازار ارز به دنبال ریزش دلار