وزیرخارجه بریتانیا با مقامات ایران دیدار کرد
سه هدف «جرمی هانت» در تهران
هدف این سفر گفت‌وگو در مورد برجام، بحران یمن و موضوع شهروندان دو تابعیتی اعلام شده است. جرمی هانت که روز دوشنبه ۲۸ آبان (۱۹ نوامبر) وارد تهران شد، با محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران و علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران گفت‌وگو کرد. در جریان این دیدار علی شمخانی گفت ایران باتوجه به انفعال طرف‌های دیگر در برابر گفتار و رفتار ناشایست آمریکا بر اساس منافع ملی و مسوولیت‌های خود تصمیمات لازم را در مقابله با این اقدام و امکان بازگشت به شرایط پیش از توافق اتخاذ کرده است.حدود دو ماه پیش نیز ظریف و جرمی هانت در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک دیدار کردند. پیش‌تر گفته شده بود که هانت در این دیدارها تاکید خواهد کرد تا زمانی که ایران به تعهدات خود عمل کند، بریتانیا به برجام متعهد خواهد بود.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت‌خارجه نیز درخصوص اهداف سفر وزیرخارجه انگلیس به تهران گفت که جرمی هانت در مورد مسائل دوجانبه منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین موضوع برجام در تهران رایزنی و گفت‌وگو می‌کند. تحلیلگران معتقدند یکی از اهداف مهم سفر وزیرخارجه بریتانیا به ایران، رایزنی درخصوص جنگ یمن و تقویت تلاش‌ها برای پایان دادن به آن و رسیدن به صلح است. در این میان می‌توان اهداف سفر جرمی هانت را در سه محور اصلی خلاصه کرد.
برجام
در بیانیه وزارت‌خارجه بریتانیا درباره اهداف سفر هانت به تهران، از برجام به‌عنوان «یک رکن حیاتی برای ثبات در خاورمیانه» یاد شده و آمده: «توافق هسته‌ای، با از بین بردن تهدید ناشی از یک ایران اتمی، یک رکن حفظ ثبات در خاورمیانه است. این توافق با این حال برای ادامه حیات به صددرصد پیروی نیاز دارد.» هانت تاکید کرده بریتانیا تا زمانی که ایران از توافق هسته‌ای پیروی کند، به این توافق پایبند خواهد ماند.
او با این حال مدعی شده: «اگر قرار است چالش‌هایی را که منطقه با آنها مواجه است، از ریشه مهار کنیم، باید شاهد پایان اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران در دیگر نقاط منطقه باشیم.» وزرای خارجه ایران و انگلیس ۱۴ آبان ماه تلفنی گفت‌وگو کردند و جرمی هانت در این گفت‌وگو ضمن تاکید بر پایبندی انگلیس و سایر اعضای برجام به این توافق لزوم اتخاذ و اجرای فوری سازوکارهای ویژه اروپا را برای تداوم همکاری‌های اقتصادی با ایران مورد تاکید قرار داد. این هدف در شرایطی است که با خروج آمریکا از برجام و افزایش تهدیدها و اعمال تحریم‌ها، توافق برجام در روزهای سخت و نه چندان خوب خود قرار دارد. انگلیس در کنار دیگر شرکای اروپایی خود در صدد هستند تا یک ساز و کار ویژه مالی را برای بهره‌مندی ایران از مزایای توافق هسته‌ای اعمال کنند که تاکنون و با گذشت شش ماه از خروج آمریکا و بازگشت تحریم‌ها همچنان عملیاتی نشده است.
در همین خصوص وزرای امورخارجه ایران و انگلستان در این دیدار جنبه‌های مختلف روابط و مناسبات دو جانبه، از جمله مسائل مرتبط با سازوکار مالی اروپا موسوم به SPV، برای پیشبرد روابط اقتصادی و تجاری در چارچوب برجام را مورد تبادل‌نظر و گفت‌وگو قرار دادند. این تحولات در شرایطی رخ می‌دهد که مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای‌خارجه آلمان، سوئد و دانمارک در گفت‌وگوی تلفنی پنج‌شنبه شب با وزیر امورخارجه ایران با تاکید بر تعهد خود برای حفظ کانال‌های مالی با ایران اعلام کردند که سازوکار ویژه مالی اروپا ظرف روزهای آینده رسما ثبت شده و آغاز به کار می‌کند. حال باید دید تا چه میزان سفر جرمی هانت وزیرخارجه انگلیس در ارتباط با اجرایی شدن این ساز و کار ویژه مالی قرار دارد.
یمن
دومین محور بسیار مهم در سفر هانت به تهران و گفت‌وگو با دو مقام مرتبط یعنی ظریف و شمخانی، تحولات یمن است. به گفته دفتر وزارت‌خارجه بریتانیا جرمی هانت در دیدار خود با مقام‌های ایرانی در مورد نقش ایران در بحران سوریه و یمن گفت‌وگو خواهد کرد. در یک‌سال گذشته انگلیس نقش مهمی در ارتباط با مذاکرات صلح یمن پیدا کرده است و مقامات ایران نیز چندین دور مذاکرات سیاسی در لندن و در ارتباط با پروسه صلح یمن داشته‌اند.
پیش‌تر و در تاریخ ۵ خرداد ۹۷، عباس عراقچی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری درخصوص مذاکرات ایران با اروپا درباره یمن گفت: «ما فقط در موضوع یمن با چهار کشور فرانسه، انگلیس، آلمان و ایتالیا آن هم به دلایل انسانی و شرایط بد مردم یمن وارد مذاکره شده‌ایم که کاملا از مسیر مذاکرات هسته‌ای جداست و آقای جابری انصاری این مذاکرات را پیگیری می‌کند. غیر از این ما مذاکره‌ای نداریم و مساله موشکی خط قرمز ماست.»
آلیستر برت معاون امور خاورمیانه وزارت‌خارجه بریتانیا نیز روز جمعه ۹ شهریور در سفری از پیش اعلام نشده وارد تهران شد و با مقامات جمهوری اسلامی درباره نقش ایران در سوریه و یمن گفت‌وگو کرد. به‌نظر می‌رسد که با فشارهای وارده بر عربستان پس از قتل جمال خاشقجی روزنامه‌نگار سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول، زمینه‌ها برای پایان دادن به جنگ یمن درحال آماده شدن است.
پیش‌تر آمریکایی‌ها مهلت یک ماهه‌ای را به عربستان داده بودند که جنگ در یمن را پایان دهد. همچنین وزیر دفاع آمریکا ۱۹ آبان در بیانیه‌ای از قطع سوخت‌رسانی به هواپیماهای ائتلاف سعودی در جنگ یمن خبر داده بود. از سوی دیگر، «محمد علی الحوثی» رئیس کمیته عالی انقلاب یمن روز گذشته گفت که یمن در راستای حمایت از صلح و از بین بردن هرگونه بهانه ائتلاف سعودی برای ادامه تجاوزاتش، این آمادگی را دارد که همه عملیات نظامی خود از جمله موشکی و پهپادی را متوقف کند. این موارد نشان می‌دهد که مقامات لندن با توجه به چنین تحولاتی درصدد هستند تا با توجه به مذاکرات درحال انجام با ایران، از نقش و نفوذ تهران بر انصارالله یمن و متحدان آن استفاده کرده و در جهت پایان دادن به این بحران حرکت کند.
وزیر خارجه انگلیس در هفته‌ای که گذشت به عربستان و امارات سفر کرد و وی پس از بازگشت از سفر به عربستان سعودی گفت که ائتلاف سعودی موافقت کرده برخی مجروحان یمنی امکان خروج از یمن را داشته باشند. از این‌رو باید دید تلاش‌های انگلیس در تهران تا چه حد می‌تواند در پایان دادن به جنگ یمن و توقف کشتارها موثر واقع شود.
دو تابعیتی
سومین محوری که مورد تاکید وزیرخارجه انگلیس در تهران است موضوع شهروندان ایرانی دارای تابعیت دوگانه است که تبدیل به یک اهرم فشار بر ایران از سوی کشورهای اروپایی و در راس آنها بریتانیا شده است. سال گذشته بوریس جانسون، وزیرخارجه وقت بریتانیا نیز در سفری به تهران خواستار آزادی شهروندان دو تابعیتی بریتانیایی ایرانی به‌دلایل انسان‌دوستانه شده بود.
روزنامه «تلگراف» سال گذشته گزارش داده بود دولت بریتانیا در تلاش برای پرداخت ۴۰۰ میلیون پوند (۵۲۷ میلیون دلار) به ایران در قبال آزادی نازنین زاغری است. این روزنامه به نقل از منابع آگاه نوشته بود این پول قرار است به‌عنوان بدهی بریتانیا به ایران در یک معامله اسلحه در دهه ۱۹۷۰ میلادی پرداخت شود. در پی انتشار این گزارش، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هر گونه ارتباط میان پرداخت بدهی دولت بریتانیا به ایران را با آزادی نازنین زاغری تکذیب کرده و این موضوع را «خلاف و مردود» خوانده بود. مقامات دولت بریتانیا نیز بارها چنین ارتباطی را رد کرده‌اند.
ارسال نظر