نخستین گام در روند استیضاح ظریف

۲۴ متقاضی استیضاح ظریف در مجلس که اغلب از نمایندگان عضو فراکسیون ولایی و نزدیک به جبهه پایداری در مجلس دهم هستند، گرچه این طرح استیضاح را در ۱۱ محور به هیات‌رئیسه تقدیم کرده‌اند اما آنچه موتور این استیضاح را روشن کرد، اظهارات محمدجواد ظریف درباره وجود پولشویی در کشور بود.

ظریف در گفت‌وگویی که با خبرآنلاین انجام داده بود، در ارتباط با فضاسازی‌هایی که علیه لوایح FATF در کشور انجام شده است، گفته بود: «اعتقاد دارم خیلی از این نگرانی‌ها صادقانه است؛ یعنی دوستان ما نگرانی صادقانه دارند، اما فکر می‌کنم پشت برخی از این نگرانی‌ها منافع اقتصادی است. بالاخره پولشویی یک واقعیت در کشور ماست و خیلی‌ها از پولشویی منفعت می‌برند. من نمی‌خواهم این پولشویی را به جایی ‌نسبت دهم؛ اما جا‌هایی که هزاران میلیارد پولشویی می‌کنند حتما آن قدر توان مالی دارند که ده‌ها و صد‌ها میلیارد هزینه تبلیغات و ‌فضاسازی کنند. با این وضعیت ما نمی‌توانیم با فضاسازی‌ها مقابله کنیم. کسانی که یک قلم معامله‌شان ممکن است ۳۰ هزار ‌میلیارد باشد فضاسازی کرده‌اند. آنها می‌توانند بودجه وزارت خارجه را هزینه یک قلم فضاسازی‌شان کنند.»

دلایل استیضاح‌کنندگان

حسینعلی حاجی‌دلیگانی که اصلی‌ترین طراح استیضاح ظریف است، در گفت‌و‌گو با «انتخاب» درباره بندهای استیضاح ظریف و ادله نمایندگان امضا‌کننده گفت: درخصوص صحبت‌های ظریف در مورد پولشویی ما هم بر این باور هستیم که پولشویی وجود دارد. مشکل ما با صحبت‌های ظریف نبود پولشویی نیست؛ بلکه مشکل ما با صحبت‌های او بخشی است که به برخی افراد تهمت زده است. او افزود: «ظریف در بخشی از صحبت‌های خود گفت افرادی که پولشویی می‌کنند بخشی از این پول را برای تبلیغ علیه اف‌ای‌تی‌اف و سی‌اف‌تی هزینه می‌کنند و به افرادی پول می‌دهند که علیه این دو مقوله تبلیغ کنند.»

نماینده شاهین‌شهر با بیان اینکه ما بارها به ظریف تاکید کردیم و به او مهلت دادیم که اسامی این افرادی که از آنها حرف زده است را اعلام کند، گفت: «اما او نه‌تنها پاسخ قانع‌کننده‌ای نداد؛ بلکه در این باره صحبتی هم نکرد. ما حتی به وزیر امورخارجه گفتیم که برای صحبت‌هایش سند ارائه کند درواقع تنها توقع ما از ظریف این بود که اسامی این افراد را اعلام کند بقیه ماجرا را به مجلس بسپارد، اما او از این کار هم امتناع ورزید.»

او تاکید کرد که اگر ظریف اسامی را اعلام می‌کرد او را استیضاح نمی‌کردیم. در واقع با صحبت‌های ظریف درخصوص پولشویی و تخصیص بودجه این افراد برای تبلیغ علیه اف‌ای‌تی‌اف تمام کسانی که با این موضوع مخالفت کردند زیر سوال هستند و استیضاح نیز بر همین مبنا شکل گرفته است. ازسوی دیگر، نادر قاضی‌پور هم که خود از امضاکنندگان طرح استیضاح ظریف است در گفت‌وگو با «انتخاب» درباره بندهایی که برای این استیضاح مطرح شده، مدعی شد: بحث صحبت‌هایی که ظریف درخصوص پولشویی مطرح کرده بود در مقابل دلایلی که من مطرح کردم مبحث پیش پا افتاده‌ای است ضمن اینکه ظریف درخصوص پولشویی مطلبی را مطرح کرد که در حال حاضر در اثبات آن مانده است.

وی با تاکید بر اینکه ظریف می‌توانست با عذرخواهی یا پس گرفتن حرف خود این موضوع را تمام کند اظهار کرد: دفاع برخی دولتمردان و لیبرال‌های کثیف از ظریف موضوع را حساس‌تر کرده است. قاضی پور همچنین با تاکید بر اینکه آیه قرآن نیامده است که ظریف باید وزیر امورخارجه باشد و در کشور ما انسان‌های لایق برای پست‌های دولتی زیاد هستند، به محورهای دیگری غیر از پولشویی اشاره کرد و گفت: به نظر من مهم‌ترین علل استیضاح ظریف نبود سفرای ایران در کشورهای دوست و همسایه است. وی توضیح داد متاسفانه در بسیاری از کشورهای مهم که همواره روابط حسنه‌ای با ایران داشته‌اند مانند هندوستان و چین ایران سفیر ندارد.

بی‌اطلاعی قاضی‌پور از معرفی سفیر

با وجود آنکه قاضی پور علت امضای طرح استیضاح ظریف را عدم‌معرفی سفیر برای هند و چین اعلام کرد، اما «ایرنا» در خبری تاکید کرد که وزارت خارجه سفیر جدید ایران در دهلی نو را ماه پیش معرفی کرده است.

استیضاح حمایت نخواهد شد

با این همه بهرام پارسایی، سخنگوی فراکسیون امید در گفت‌وگو با «انتخاب» با تاکید بر اینکه با هیچ روشی نمی‌توان پولشویی را در ایران انکار کرد، گفت: چگونه آمار قاچاق که از نهادهای رسمی و غیررسمی با این درصد بالا اعلام می‌شود را می‌توان انکار کرد؟ کسی می‌تواند بگوید در این موارد پولشویی صورت نمی‌گیرد؟

پارسایی با تاکید بر اینکه صحبت‌های ظریف درخصوص پولشویی در واقع بیان واقعیت‌های موجود در کشور است، گفت: از دیدگاه من استیضاح ظریف در صحن علنی مجلس حمایت نخواهد شد؛ چراکه با وجود این موضوع که سوال و استیضاح حق نمایندگان است، اما به‌دلیل اینکه این استیضاح دلیل منطقی و جایگاهی ندارد ازسوی اکثریت نمایندگان حمایت نمی‌شود.

ازسوی دیگر ‌ محمد عطریانفر عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در گفت‌و‌گو با «ایرنا» با تاکید بر اینکه برخی نمایندگان با طرح استیضاح ظریف مصالح ملی را در نظر نگرفتند، گفت: اگر استیضاح عملیاتی و در صحن مجلس مطرح شود قطعا شکست می‌خورد و وزیر امورخارجه با اقتدار بیشتری به کار خود ادامه می‌دهد. او به شیوه استیضاح وزیر امورخارجه ازسوی برخی نمایندگان اشاره کرد و افزود: به اعتبار نظام حقوقی ماهیت سوال استیضاح‌کنندگان تناسبی با تکالیف قانونی آنها ندارد. عطریانفر تصریح کرد: استیضاح به مفهوم حقوقی به معنای «طلب توضیح» از وزیری است که از مجلس رای اعتماد گرفته است. نمایندگان در چارچوب تکالیفی که قانون‌گذار در اختیار آنها قرار داده، می‌توانند نسبت به عملکرد وزرا خواستار توضیح شوند. همچنین اثبات وجود پولشویی در کشور موردی نیست که نمایندگان برای آن خواستار ارائه سند از وزیر امورخارجه باشند. بخش مهمی از اقدامات دستگاه قضایی در بحث مبارزه با مفاسد اقتصادی مربوط به پولشویی در کشور است.

ظریف نیازمند حمایت است

همچنین پرویز اسماعیلی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهوری با اشاره به فعالیت تیم دیپلماسی کشور در حساب توییتری خود نوشت: فرمانده دیپلماسی پویا و نافذترین سخنگوی بین‌المللی ایرانیان نیازمند حمایت است نه خنجر از پشت. ازسوی دیگر علی رضا معزی، دبیر شورای اطلاع رسانی دولت در یادداشتی توییتری تصریح کرد: بی‌تردید آن ظریفِ سر‌سخت که جهان می‌شناسد حتی از استیضاح هم فرصتی برای تامین منافع‌ملی خواهد ساخت تا راویِ تلاش‌ها برای انزوای آمریکای ترامپ، عربستانِ بن‌سلمان و اسرائیلِ نتانیاهو باشد اما زخم زدن بر ژنرالی که در صف اول می‌رزمد فقط یک اشتباه سیاسی نیست و نام دیگری دارد.

بازی همه‌سر باخت مجلس!

البته در میان اصولگرایان نیز هستند کسانی که این استیضاح را بازی همه‌سرباخت برای مجلسی‌ها می‌دانند؛ محمد مهاجری فعال اصولگرا در یادداشتی کوتاه نوشت: وقتی مجلس،سیاسیون و چهره‌های شاخص جامعه ، مهار تصمیمات سیاسی را به خرده جماعت دلواپس پایداری چی می‌سپارند باید منتظر پیامدهایش هم باشند. او به ۳ سناریوی احتمالی درباره استیضاح ظریف اشاره کرد و نوشت: «اگر وزیر رای بیاورد، در این حالت عده‌ای چنین برداشت می‌کنند که حرف ظریف در باره پولشویی را مجلس قبول دارد. اگر وزیر رای نیاورد، عده‌ای دیگر خواهند گفت مجلس از مصداق‌های حرف‌های ظریف در باره پولشویی است. اگر استیضاح پس گرفته شود، عده‌ای دیگر چنین برداشت خواهند کرد که نمایندگان استیضاح‌کننده کم آوردند و از ترس افشاگری بیشتر، پا پس کشیدند.» او تاکید کرد که در همه موارد بالا، باخت با مجلس است و ظریف حداکثر در یک مورد بازنده است، آن هم شاید.