برندگان و بازندگان خروج آمریکا از سوریه

به گزارش خبرگزاری تسنیم، اندیشکده آمریکایی مطالعات راهبردی و بین‌المللی در تحلیلی یادآور شد: «روز ۱۹ دسامبر (۲۸ آذر) دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در توییتی نوشت «ما داعش را در سوریه شکست داده‌ایم.» کاخ‌سفید نیز بعدا تایید کرد که نظامیان آمریکایی درحال خروج از سوریه هستند و روند خروج سربازان آمریکایی از سوریه تا ۳۰ روز تکمیل و نهایی خواهد شد. مقام‌های آمریکایی نیز اعلام کرده‌اند که همه کارکنان وزارت‌خارجه طی ۲۴ ساعت از خاک سوریه خارج خواهند شد. کارکنان سازمان‌های غیردولتی نیز خاک سوریه را ترک کرده‌اند.

جان بی‌آلترمن، معاون اندیشکده مطالعات راهبردی و بین‌المللی آمریکا در مصاحبه‌ای به بررسی ابعاد مختلف خروج نظامیان آمریکایی از سوریه پرداخته است. آلترمن معتقد است که خروج نظامیان آمریکا از سوریه شکست واشنگتن در برابر تهران را اثبات خواهد کرد چون برندگان اصلی این رویداد ایران، روسیه و اسد خواهند بود و این امر سبب تقویت جمهوری اسلامی ایران در سوریه و اشراف اطلاعاتی آن در سوریه خواهد شد، به‌گونه‌ای‌که تبعات جبران‌ناپذیری را برای متحد استراتژیک آمریکا یعنی رژیم صهیونیستی خواهد داشت و می‌توان گفت بازنده اصلی این اتفاق رژیم صهیونیستی خواهد بود.

او در پاسخ به این سوال که چرا خروج نظامیان آمریکایی از سوریه الان اتفاق‌افتاده است، گفت: دونالد ترامپ در آوریل ۲۰۱۸ میلادی سعی و تلاش خود را برای خارج کردن نظامیان آمریکایی از سوریه آغاز کرد. تیم امنیت ملی ترامپ موفق شده است او را متقاعد کند که خارج کردن عجولانه و بی‌محابای نظامیان آمریکایی از سوریه اشتباه خواهد بود. برخی مقام‌های آمریکایی هشدار دادند که خروج ناگهانی نظامیان آمریکایی می‌تواند به گروه تروریستی داعش کمک کند تا این گروه بار دیگر تجدیدقوا کند. جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا سه ماه پیش قول داد تا زمانی که ایران در سوریه حضور نظامی داشته باشد، حضور نظامیان آمریکایی نیز در خاک سوریه ادامه خواهد داشت.

او در ادامه افزود: گزارش‌های متعدد نشان می‌دهد که مقام‌های ارشد و عالی‌رتبه دولت آمریکا از این اقدام ترامپ متعجب و شوکه شده‌اند و ارتش آمریکا کمتر از ۲۴ ساعت قبل از اجرای این تصمیم، از آن مطلع شده‌ است. جیمز متیس وزیر دفاع آمریکا نیز حاضر نشده است به سوالات رسانه‌های خبری درباره خروج نظامیان از سوریه پاسخ دهد.

این تصمیم ترامپ مشابه اقدامات قبلی دولت آمریکا برای آرام کردن ترکیه است که مخالف تسلیح نیروهای کردسوریه بوده است. هفته گذشته رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه تهدید به تصرف و اشغال مناطق کردنشین سوریه کرد، اقدامی که می‌تواند نظامیان آمریکایی مستقر در منطقه را در معرض خطر و تهدید قرار دهد. تصمیم ترکیه برای خریداری سامانه دفاع موشکی اس‌۴۰۰ از روسیه به‌جای سامانه موشکی پاتریوت از آمریکا موجب تشدید تنش بین واشنگتن و آنکارا شده است. پس از تماس تلفنی روز جمعه ترامپ با اردوغان، ترکیه موافقت کرد تا سامانه موشکی ۵/ ۳ میلیارد دلاری از آمریکا خریداری کند. علاوه بر این، کاخ‌سفید تایید کرده است که ترامپ استرداد فتح‌الله گولن رهبر مخالف مذهبی دولت ترکیه را مورد بررسی قرار داده است.

برندگان و بازندگان

این تحلیلگر ارشد سیاسی در ادامه در پاسخ به این سوال که بازنده و برنده اصلی خروج نظامیان آمریکایی از سوریه، چه کسی خواهد بود، تاکید کرد: واضح‌ترین برنده‌ها روسیه، ایران و ترکیه و همین‌طور دولت اسد خواهند بود. روسیه یک برنده بزرگ در سوریه است، مسکو کمک زیادی به نجات دولت سوریه کرده است. بحران سوریه موجب شد تا روسیه بار دیگر برای نخستین‌بار از زمان جنگ سرد، به‌عنوان یک قدرت نظامی مهم خود را مطرح کند. خروج سریع نظامیان آمریکایی به این معناست که روس‌ها همراه با دولت سوریه درباره آینده نظامی‌شان در سوریه تصمیم‌گیری خواهند کرد.

ایران نیز یک برنده بزرگ است. خروج نظامیان آمریکایی به تثبیت روابط بین ایران و متحدانش در لبنان کمک زیادی خواهد کرد و زمینه لازم برای حضور گسترده اطلاعاتی و نظامی ایران در خاک سوریه را فراهم می‌آورد. به‌نظر می‌رسد ترکیه به هر آنچه که می‌خواسته، دست یافته است، از جمله سامانه‌های تسلیحاتی پیشرفته، یک نقش مهم و تاثیرگذار در آینده سوریه و یک مسیر آشکار و شفاف برای حمله به نیروهای کرد. اسرائیل بی‌شک یکی از مهم‌ترین بازندگان خواهد بود. تل‌آویو عمیقا نگران حضور دائمی نیروهای ایرانی در طول مرزها است. کردهای سوری که متحد آمریکا به‌شمار می‌روند نیز از بازندگان بزرگ هستند.

توقف سه هدف

آلترمن در پاسخ به این سوال که خروج نظامیان آمریکایی از سوریه چه معنایی برای سیاست واشنگتن در سوریه خواهد داشت، تصریح کرد: به‌نظر می‌رسد مقام‌های آمریکایی تمام ۳ هدف مشخص شده برای حضور آمریکا در سوریه را متوقف کرده‌اند: شکست پایدار و دائمی گروه تروریستی داعش، بیرون راندن نیروهای ایرانی و نیروهای نیابتی‌اش از سوریه و یک انتقال قدرت سیاسی بازگشت‌ناپذیر در سوریه. در طول جنگ سوریه، آمریکا با سوری‌ها و طرف‌های خارجی درباره آینده سیاسی سوریه مذاکرات زیادی داشته است. طی سال‌های اخیر، فرآیندهای موازی با هدایت روسیه ظهور کرده است و به‌نظر می‌رسد این فرآیندها بر مذاکرات انجام شده با هدایت آمریکا، برتری یافته است. با خروج نظامیان آمریکایی از سوریه، موضع واشنگتن در هرگونه مذاکره‌ای درباره آینده سوریه تضعیف خواهد شد.