خبرگزاری تسنیم با میشائیل کلور برشتولد، سفیر آلمان در تهران گفت‌وگو کرده است. او در این گفت‌وگو تصریح کرده که کانال مالی «اینس‌تکس» علیه هیچ کشوری نیست و برای دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران به وجود نیامده بلکه تنها می‌خواهد معاملات قانونی را امکان‌پذیر کند. او تاکید می‌کند که در این کانال مالی، پول در اروپا تنها میان شرکت‌های اروپایی و در ایران فقط میان شرکت‌های ایرانی در جریان خواهد بود.

سفیر آلمان در این باره که آیا «شرط» اروپا برای «اینس‌تکس»، تصویب و تایید نهایی FATF در ایران است، گفت: «واقعیت این است که بانک‌های طرف قرارداد با شرکت‌های اروپایی که ایران روی همکاری‌شان حساب کرده است خود را متعهد به توصیه‌های گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در زمینه مبارزه و ممانعت از پولشویی و تامین مالی تروریسم کرده‌اند. این به آن معناست که پرداخت‌های آنها برای معاملاتی که از طریق «اینس‌تکس» تسویه شده‌اند تنها زمانی امکان‌پذیر است که امور شرکای تجاری ایرانی‌شان هم طبق استانداردهای بین‌المللی بررسی شده باشد، به همین دلیل هم صحبت شرط و شروط نیست، این یک بحث انحرافی ‌است که با واقعیات همخوانی ندارد و ذهن مردم ایران را منحرف می‌سازد.»

او همچنین تاکید کرد که «اینس‌تکس» باید استانداردهای بین‌المللی را درخصوص مبارزه و ممانعت از پولشویی و تامین مالی تروریسم به‌صورت صددرصد مورد توجه قرار دهد.» سفیر آلمان این موضوع را برای جلب اعتماد و استفاده بخش‌خصوصی از «اینس‌تکس» اجتناب‌ناپذیر دانست.

سفیر آلمان در تهران در این باره که آیا «اینس‌تکس» فقط برای غذا و دارو است یا اقلام دیگر را نیز در بر می‌گیرد، گفت: «تمرکز «اینس‌تکس» در مرحله اول بر آن بخش‌هایی خواهد بود که برای مردم ایران حیاتی‌ است که اولا بخش اساسی صادرات فعلی اروپا به ایران را شامل می‌شود و ثانیا مهم‌ترین بخش از نیازهای روزانه فعلی مردم ایران است، یعنی دارو، محصولات پزشکی، مواد غذایی و اقلام کشاورزی. در عمل مشخص خواهد شد که با چه سرعتی می‌توانیم کار را پیش ببریم.»

کلور برشتولد همچنین تصریح کرد که تلاش اروپا بر پایدار ماندن توافق اتمی با ایران است و هدف اولیه راه‌اندازی «اینس‌تکس» را «تسهیل روابط تجاری میان ایران و اروپا» دانست و گفت: «از این طریق [راه‌اندازی «اینس‌تکس»] مجددا بر اراده و تلاش خود برای حفظ ضوابط اقتصادی برجام مهر تایید زدیم.»

در عین حال اما سفیر آلمان تاکید کرد که برنامه هسته‌ای ایران تنها نگرانی اروپا نبوده و نیست: «ما همواره به‌صورت خیلی شفاف بیان کرده‌ایم که در بسیاری از زمینه‌ها اختلاف‌نظر زیادی با هم داریم و اینکه باز هم از لحاظ سیاسی به هم نزدیک شویم تنها زمانی امکان‌پذیر است که بتوانیم راجع به همه موضوعات با هم صحبت کنیم.» سفیر آلمان بیانیه اتحادیه اروپا در محکومیت برنامه موشکی ایران را در همین راستا دانست.

برشتولد به تلاش‌های سه کشور اروپایی موسس «اینس‌تکس»، آلمان، فرانسه و بریتانیا اشاره کرد و گفت این تلاش‌ها بسیار هزینه‌بر بوده‌اند. او گفت: «ما با «اینس‌تکس» از نظر سیاسی قدم به سرزمینی ناشناخته گذاشتیم. این تلاش فوق‌العاده سیاسی را نباید دست‌کم گرفت.»

سفیر آلمان در ایران در نهایت تصریح کرد که این شرکت‌های اروپایی هستند که تصمیم می‌گیرند با ایران تجارت کنند یا نه و هیچ‌کس نمی‌تواند آنها را مجبور به تجارت با ایران کند. در عین حال او گفت که «اینس‌تکس» به شرکت‌هایی که برنامه‌های تجاری‌شان تا به امروز به بن‌بست خورده‌، کمک خواهد کرد.

توصیه ریابکوف به اروپا

معاون وزیرخارجه روسیه با ابراز امیدواری به پایبندی سه کشور اروپایی به تعهداتشان در قبال ایران در چارچوب «اینس‌تکس» گفت: «عملکرد کامل این مکانیزم باید امکانات مضاعفی را هم برای کشورهای ثالث، از جمله روسیه و چین فراهم کند.» به گزارش خبرگزاری تسنیم، معاون وزیر امورخارجه روسیه در گفت‌وگو با خبرگزاری «تاس» اعلام کرد که راه‌اندازی مکانیزم حساب‌های مالی بین سه کشور اروپایی و جمهوری اسلامی ایران (اینس‌تکس) برای دور زدن تحریم‌های آمریکا، باید امکانات مضاعفی هم برای روسیه به‌وجود آورد.

ریابکوف یادآور شد، عملکرد تمام و کمال این مکانیزم مالی باید امکانات مضاعفی را هم برای توسعه مبادلات بازرگانی بین ایران و کشورهای ثالث، از جمله روسیه و چین (به‌عنوان دیگر شرکت‌کنندگان در برنامه جامع اقدام مشترک، برجام) به‌وجود آورد. این دیپلمات بلندپایه روس با اشاره به تهدیدات آمریکا، ابراز امیدواری کرد که کشورهای شرکت‌کننده در «اینس‌تکس» به وعده‌های خود در این رابطه واقعا عمل کنند. وی افزود: «آنها اگر بلافاصله هم نشد، ولی حداقل در این جهت‌گیری حرکت کنند.»

معاون وزیر امورخارجه روسیه پیش از این نیز گفته بود که مسکو علاقه‌مند است تا مکانیزم ویژه حساب‌های مالی با ایران «اینس‌تکس»، برای کشورهای ثالث از جمله برای روسیه هم باز باشد. وی عقیده دارد: به این ترتیب کارآیی این مکانیزم افزایش یافته و همتایان ایرانی ما می‌توانند منافع بیشتری را از عملکرد آن احساس کنند و این مساله برای ادامه همکاری‌ها با کشورهای اروپایی و سایر کشورهایی که از شرایط کنونی که فشار زیادی بر تهران اعمال می‌شود، رضایت ندارند، مفید خواهد بود.

در تاریخ ۳۱ ژانویه (۱۱ بهمن ماه) فرانسه، آلمان و انگلیس از ایجاد مکانیزم ویژه‌ای برای حساب‌های مالی خود با ایران، تحت عنوان «اینس‌تکس»، خبر دادند که امکان حمایت از روابط اقتصادی ــ بازرگانی با تهران و دور زدن تحریم‌های جدید آمریکا را فراهم خواهد ساخت. ایجاد «اینس‌تکس»، پاسخ کشورهای اروپایی به خروج یکجانبه آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در ماه مه سال گذشته است. مقامات تهران هنوز نسبت به وعده‌های طرف‌های اروپایی در این باره اطمینان کامل ندارند. ستاد اصلی عملیاتی «اینس‌تکس» در پاریس خواهد بود. گفته می‌شود که این مکانیزم در مراحل نخست روی بخش‌های مهم و مورد نیاز مردم ایران، از جمله محصولات دارویی، تجهیزات پزشکی و محصولات کشاورزی متمرکز خواهد بود.