واکنش‌ها به عبور تهران از سقف برجامی اورانیوم غنی‌شده چه بود؟
وعده دوباره مکرون برای پایبندی به برجام
از سوی دیگر سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امورخارجه روسیه با اظهار تاسف از عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از سقف برجامی، این اقدام جمهوری اسلامی را ناشی از تحریم‌های یکجانبه آمریکا دانست. همچنین امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نیز روز سه‌شنبه کاهش میزان ذخایر اورانیوم ایران را خواستار شد و گفت پاریس به‌زودی گام‌هایی برای اطمینان از پایبندی ایران به توافق هسته‌ای (برجام) برمی‌دارد. مکرون تاکید کرد که در روزهای پیش‌رو گام‌هایی برمی‌داریم تا اطمینان حاصل کنیم که ایران تعهداتش را اجرا می‌کند و همچنان از مزایای توافق هسته‌ای بهره‌مند می‌شود. روز دوشنبه (یکم ژوئیه) سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تایید کرد که ایران از مرز ۳۰۰ کیلوگرم ذخیره اورانیوم غنی‌شده عبور کرده است. کاخ سفید در واکنش به تصمیم ایران اعلام کرده است: «این اشتباه بود که در چارچوب توافق هسته‌ای ایران، به ایران اجازه غنی‌سازی در هرگونه سطحی داده شود. شکی نیست که حتی پیش از آنکه توافق حاصل شود، ایران مفاد آن را نقض می‌کرد.» بیانیه کاخ سفید واکنش وزیرخارجه ایران را به‌دنبال داشت و محمدجواد ظریف در صفحه شخصی خود در توییتر در واکنش به این بیانیه که در آن آمده است ایران پیش از انعقاد برجام هم درحال نقض آن بود! در پاسخی یک کلمه‌ای نوشت: «جــدی؟»
محمدجواد ظریف با انتشار توییت دیگری تاکید کرد که ایران توافق هسته‌ای برجام را نقض نکرده است. به گزارش «ایسنا» وزیر امورخارجه ایران، در تبیین علت این امر، به پاراگراف ۳۶ برجام اشاره کرده است. ظریف با اشاره به خروج آمریکا از برجام و استناد ایران به پاراگراف ۳۶ در به جریان انداختن ادامه مسیر، نوشت: «ما ضمن محفوظ بودن حقوقمان، به کشورهای E۳+۲ [سه کشور اروپایی، چین و روسیه] چند هفته فرصت دادیم. ما پس از ۶۰ هفته نهایتا دست به اقدام زدیم.» وزیر امورخارجه ایران تصریح کرد، به محض آنکه کشورهای اروپایی به تعهدات خود عمل کنند، ایران متقابلا اقدامات معکوس به‌عمل خواهد آورد.
این درحالی است که کاخ سفید در بیانیه‌ای که منتشر کرده خواهان احیای استاندارد غنی‌سازی صفر در قبال ایران شده است؛ در بیانیه کاخ‌سفید آمده است: «ما باید استاندارد قدیمی غنی‌سازی صفر برای جلوگیری از اشاعه (سلاح‌های هسته‌ای) را در قبال ایران احیا کنیم. آمریکا و متحدانش هرگز اجازه نخواهند داد ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.» همزمان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در واکنش به عبور ذخایر غنی‌سازی ایران از مرز ۳۰۰ کیلوگرم و اینکه آیا پیامی برای ایران دارد یا نه، گفت: «آنها می‌دانند که چه کار می‌کنند، می‌دانند که با چه چیزی بازی می‌کنند و من فکر می‌کنم که آنها با آتش بازی می‌کنند. بنابراین هیچ پیامی به هیچ‌وجه برای ایران ندارم.»
واکنش تند بولتون و پمپئو
از سوی دیگر مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا در واکنش به عبور ذخایر غنی‌سازی اورانیوم ایران از مرز ۳۰۰ کیلوگرم مدعی شد که ایران با برنامه هسته‌ای خود جامعه بین‌المللی و امنیت منطقه را تهدید می‌کند. به گزارش «ایسنا» مایک پمپئو در صفحه توییتر خود ادعا کرد: «حکومت ایران گام‌های جدیدی برای پیش بردن بلندپروازی‌های هسته‌ای‌اش برداشته است.» پمپئو در این پیام توییتری مدعی شد: «این حکومت یک‌بار دیگر با برنامه هسته‌ای خود، جامعه بین‌المللی و امنیت منطقه را تهدید می‌کند. «اولین حامی تروریسم دنیا» نباید هیچ‌وقت اجازه غنی‌سازی اورانیوم در هیچ سطحی را داشته باشد.» همچنین جان بولتون مدعی شد که عبور ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از مرز ۳۰۰ کیلوگرم می‌تواند تلاشی برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای باشد. به گزارش «ایسنا» جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا در پیامی توییتری گفت: «دلیلی وجود ندارد که ایران غنی‌سازی خود را افزایش دهد مگر آنکه [این اقدام] بخشی از تلاش آن در جهت کاهش مدت زمان گریز برای تولید تسلیحات هسته‌ای باشد.» بن رودز، معاون مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا نیز پس از عبور ایران از مرز ۳۰۰ کیلوگرم ذخیره اورانیوم غنی‌شده به انتقاد از سیاست‌های دولت کشورش درخصوص توافق هسته‌ای پرداخت و در پیام خود در توییتر نوشت: «زمانی که از توافق هسته‌ای با ایران خارج شدید، درحالی‌که ایران به توافق پایبند بود، انتظار داشتید چه اتفاقی رخ دهد.»
درخواست سازمان ملل از ایران
همچنین استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد دوشنبه شب ضمن ابراز نگرانی نسبت به کاهش تعهدات برجامی کشورمان، از ایران خواست به تعهدات خود ذیل برجام پایبند بماند.
نتانیاهو خواهان اعمال تحریم‌های بیشتر
همزمان با این تحولات، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از کشورهای اروپایی درخواست کرد تحریم‌هایی را علیه ایران به‌دلیل «عبور از میزان مجاز غنی‌سازی اورانیوم ذیل برجام» اعمال کنند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی روز دوشنبه در بیانیه‌ای مدعی شد: «بار دیگر اعلام می‌کنم اسرائیل به ایران اجازه دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای را نخواهد داد!»
پایبندی اتحادیه اروپا به تعهداتش
این درحالی است که اتحادیه اروپا در واکنش به عبور ایران از حد تعیین شده در برجام برای ذخیره اورانیوم، از تهران خواست تا از این اقدام خود بازگردد. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری فرانسه، مایا کوچیانچیک، سخنگوی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از آنکه ایران روز دوشنبه اعلام کرد ذخیره اورانیومش از مرز ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرده است، تاکید کرد تا زمانی که ایران به‌طور کامل به توافق هسته‌ای پایبند باشد اتحادیه اروپا نیز به‌طور کامل به تعهداتش عمل خواهد کرد. کوچیانچیک گفت: «ما از ایران می‌خواهیم که از این اقدام خود بازگردد و دست از اجرایی کردن تدابیر دیگری که توافق هسته‌ای را تضعیف می‌کند، بردارد.» وی ادامه داد: «اتحادیه اروپا به‌طور کامل به توافق هسته‌ای متعهد خواهد بود به شرط آنکه ایران نیز به‌طور کامل تعهدات هسته‌ای‌اش در این توافق را اجرا کند.»
پیشنهاد پاریس
همچنین امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه از ایران خواست تا ذخیره اورانیوم غنی‌شده خود را کاهش دهد و گفت که پاریس گام‌هایی برای تضمین بهره‌مندی ایران از منافع اقتصادی برجام برمی‌دارد. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، امانوئل مکرون روز سه‌شنبه در بیانیه‌ای خواستار پایبندی کامل ایران به برجام شد و گفت که فرانسه در روزهای پیش‌رو گام‌هایی را برمی‌دارد تا اطمینان یابد که ایران به تعهداتش عمل می‌کند و به‌علاوه این کشور بتواند از منافع اقتصادی مورد انتظار از برجام بهره‌مند شود.
نگرانی لندن و برلین
البته در نخستین واکنش‌ها به عبور ذخایر غنی‌سازی شده ایران از حد مجاز، جرمی هانت، وزیر امورخارجه انگلیس از ایران خواست تا اقدامات دیگری مغایر با تعهدات هسته‌ای خود اتخاذ نکند و بار دیگر پایبندی خود به اجرای کامل تعهدات برجامی‌اش را از سر بگیرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از رویترز، هانت ادامه داد: «به‌شدت از اعلامیه ایران نسبت به شکستن تعهداتش ذیل توافق هسته‌ای نگرانم. انگلیس همچنان به حفظ توافق متعهد است و از تمام ابزارهای دیپلماتیک خود برای کاهش تنش در منطقه استفاده خواهد کرد.» همچنین وزیر امورخارجه انگلیس تهدید کرد اگر ایران توافق هسته‌ای برجام را زیر پا بگذارد و از آن خارج شود، انگلیس نیز از توافق خارج خواهد شد. هانت در رابطه با افزایش غنی‌سازی اورانیوم و کاهش تعهدات برجامی ایران، گفت: «ما می‌خواهیم توافق هسته‌ای را حفظ کنیم؛ چراکه نمی‌خواهیم ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد اما اگر ایران این توافق را نقض کند، ما نیز از آن خارج خواهیم شد.» دفتر ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا در واکنش به بالارفتن حد ذخایر اورانیوم غنی شده گفت مشغول بررسی واکنش مقتضی است و این خبر را نگران‌کننده خواند. به گزارش میرور، دفتر نخست‌وزیری بریتانیا اعلام کرد راه‌های نشان دادن واکنش مقتضی به شکل اضطراری درحال بررسی است. سخنگوی خانم می گفت تعهد ما به توافق هسته‌ای با ایران، منوط به همکاری کامل و اجرای آن از سوی ایران است. در عین حال یک منبع در وزارت امورخارجه آلمان نیز گفت که کشورش از اینکه ایران از حد تعیین شده خود در برجام برای ذخیره اورانیوم غنی‌شده عبور کرده است، به‌شدت احساس نگرانی می‌کند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، وی گفت: «ما از ایران می‌خواهیم که از این اقدام خود بازگردد و بیش از این توافق هسته‌ای را تضعیف نکند. آلمان به‌شدت نسبت به این مساله نگران است و به همراه دیگر طرف‌های توافق گام‌های بعدی را به دقت بررسی خواهد کرد.»
فعلا مکانیزم ماشه فعال نمی‌‌شود
منابع دیپلماتیک اعلام کردند که بریتانیا، آلمان و فرانسه به‌رغم عبور ایران از سقف ذخایر اورانیوم غنی‌شده، فعلا سازوکار حل اختلاف برجام (موسوم به مکانیزم ماشه) را فعال نمی‌کنند. به نوشته خبرگزاری رویترز به نقل از دو دیپلمات اروپایی، فعلا قصد ندارند مکانیزم ماشه را که بندی از توافق هسته‌ای بوده و منجر به اعمال دوباره تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران می‌شود، فعال کنند.
واکنش متفاوت مسکو
برخلاف کشورهای اروپایی، روسیه در واکنش به این مساله ضمن ابراز نگرانی، آمریکا را مقصر این وضعیت اعلام کرد. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امورخارجه روسیه با اظهار تاسف از عبور ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده ایران، این اقدام جمهوری اسلامی را ناشی از تحریم‌های یکجانبه آمریکا دانست. به گزارش «ایسنا» سرگئی ریابکوف، روز دوشنبه در سخنانی ادامه داد: «از آنجا که ایران از مدت‌ها پیش در این‌باره هشدار داده بود، این مساله جای تعجب ندارد.» وی گفت: «عبور از مرز محدوده ۳۰۰ کیلوگرمی جای تاسف دارد؛ اما نباید این مساله را بیش از حد دراماتیک کرد. باید به این اقدام به‌عنوان پیامد برخی رویدادهای پیشین نگریست. ایران با تحریم‌های بی‌سابقه و غیرقابل تصوری از سوی آمریکا روبه‌رو شده است. نفت ایران در تحریم است. اینها تلاشی برای سرکوب کردن یک کشور مستقل هستند.» همچنین سرگئی لاوروف، وزیر امورخارجه روسیه نیز با بیان اینکه تحریم‌های آمریکا موجب شده تا ایران از حد تعیین شده ذخیره اورانیوم غنی شده عبور کند، خواستار خویشتن‌داری تهران شد. همچنین عادل الجبیر، وزیر مشاور عربستان در امور خارجه در گفت‌وگو با شبکه ان‌اچ‌کی به تکرار ادعاهای خود علیه کشورمان پرداخت و در واکنش به عبور ایران از حد تعیین‌شده ذخیره اورانیوم طبق برجام گفت که جامعه بین‌الملل باید فشار حداکثری بر ایران وارد کند تا این کشور به توافق هسته‌ای پایبند شود.
ارسال نظر