تیسدال افزود: بنابراین وقتی بولتون شنید که نیرو‌های بریتانیا در روز استقلال آمریکا یک نفتکش ایرانی را در سواحل جبل‌الطارق توقیف کردند، بی‌نهایت خوشحال شد و توییت کرد: «خبر عالی: بریتانیا ابرنفتکش گریس وان را که مملو از نفت ایران و با نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا درحال حرکت به سمت سوریه بود، توقیف کرد.» واکنش هیجانی بولتون نشان داد که توقیف نفتکش حامل نفت ایران، یک غافلگیری بود، اما شواهد بعدی نشان داد که ماجرا این‌گونه نیست و بنابراین تیم امنیت ملی بولتون به‌طور مستقیم در تدارک حادثه جبل‌الطارق دست داشت. نگرانی این است که سیاستمداران محافظه‌کار بریتانیا که بر انتخاب یک نخست‌وزیر جدید متمرکز هستند و برای کسب قدرت رقابت می‌کنند و ذهن‌شان درگیر برگزیت است، دُم به تله آمریکا داده‌اند. کوتاه سخن اینکه ظاهرا بریتانیا گرفتار شده است.

این تحلیلگر انگلیسی ادامه داد: تبعات ماجرای جبل‌الطارق، الان معلوم شد. توقیف گریس وان، مستقیما به توقیف استینا ایمپرو در تنگه هرمز منجر شد. اگر چه ایران بین دو واقعه، ارتباط واضحی برقرار نکرد، اما ایران قبلا قول داده بود به «دزدی دریایی» بریتانیا در جبل‌الطارق پاسخ دهد. اکنون انتقام گرفته است. در نتیجه بریتانیا وارد یک بحران بین‌المللی شده که برای تعامل با آن آمادگی خوبی ندارد. از این بدتر، زمان واقعه است. یک نخست‌وزیر که پیش از این در معرض آزمون قرار نگرفته است - احتمالا بوریس جانسون- این هفته وارد دفتر نخست‌وزیری خواهد شد.

 بریتانیا در آستانه خروجی آشفته از اتحادیه اروپاست و نزدیک‌ترین شرکایش هم از آن فاصله گرفته‌اند، رابطه‌اش هم با آمریکای ترامپ به شکل بی‌نظیری تنش‌آلود است. اجتناب از بسیاری از این دردسر‌ها ممکن بود. بریتانیا با خروج ترامپ از توافق هسته‌ای ایران مخالفت کرد، خروجی که علت بحران امروز است. بریتانیا با احتیاط، سیاست فشار حداکثری ترامپ و بولتون را رصد کرد. با وجود اینکه بریتانیا از تلاش‌های اتحادیه اروپا برای نجات توافق هسته‌ای حمایت کرد، ترزا‌می ‌‌و جرمی‌‌هانت، برای به دست آوردن دل ترامپ، تلاش کردند با دو طرف منازعه کار کنند.

 آنها علنا از گلایه‌های واشنگتن درباره فعالیت‌های «بی‌ثبات‌کننده» ایران در منطقه و برنامه موشکی آن حمایت کردند و وقتی ایران از محدودیت‌های هسته‌ای عبور کرد، آن را ملامت کردند. پس از حملات به نفتکش‌ها در ژوئن و مه، اساسا دولت بریتانیا نتوانست محافظت از کشتی‌های حامل پرچم بریتانیا را که در خلیج‌فارس تردد می‌کنند به‌طور چشمگیر تقویت کند. این تاحدودی به این دلیل است که نیروی دریایی کوچک بریتانیا فاقد ظرفیت افزایش گشت‌زنی‌ها به اندازه کافی است. دلیل دیگر آنکه، مقامات بریتانیا نگران بودند که با افزایش حضور نظامی، کشورشان ممکن است گرفتار یک نزاع مسلح با ایران شود، اما از دیدگاه بولتون، کشاندن بریتانیا به سمت آمریکا، نتیجه مطلوبی دارد؛ بنابراین هنگامی که ماهواره‌های جاسوسی آمریکا، شروع به ردیابی گریس وان کردند، بولتون این امر را یک فرصت دید.

ماهواره‌های یادشده، وظیفه دارند که به قطع صادرات نفت ایران کمک کنند. نفتکش گریس وان، که ادعا می‌شود به مقصد سوریه درحال حرکت بود، توسط این ماهواره‌ها ردیابی شد. تیسدال تصریح کرد روزنامه اسپانیایی الپائیس، از قول منابع رسمی اعلام کرد: گریس وان که با پرچم پاناما فعالیت می‌کند، از ماه آوریل، یعنی زمانی که در ساحل ایران پهلو گرفت، توسط ماهواره‌های آمریکا رصد شد. این ابرنفتکش که پر از نفت ایران بود، اینقدر بزرگ بود که نمی‌توانست از کانال سوئز عبور کند، بنابراین قبل از حرکت به سمت دریای مدیترانه، دماغه امیدنیک را دور زد. به گفته سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا، گریس وان عازم پالایشگاه بانیاس در سوریه بود. ۴۸ ساعت قبل از رسیدن ابرنفتکش، واشنگتن به مادرید اطلاع داد. نیروی دریایی اسپانیا، حرکت گریس وان از تنگه جبل‌الطارق را دنبال کرد. انتظار می‌رفت مانند سایر کشتی‌های ایران، از آب‌های بین‌المللی عبور کند. اگر چه مقامات اسپانیایی گفته‌اند اگر اطلاعات و فرصت داشتند، نفتکش را توقیف می‌کردند، ولی اسپانیا در آن زمان هیچ اقدامی نکرد. اما به هر حال، بولتون به مادرید اتکا نداشت. آمریکا قبلا به بریتانیا اطلاع داده بود.

در چهارم ژوئیه، پس از ورود گریس وان به آب‌های منطقه‌ای بریتانیا در جبل‌الطارق، دستور سرنوشت‌ساز توقیف از سوی لندن صادر شد و ۳۰ نیروی ویژه دریایی روی عرشه نفتکش فرود آمدند. واکنش ایران، فوری و خشمگینانه بود. ایران گفت اقدام بریتانیا غیرقانونی بود، چون تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا علیه سوریه، فقط برای کشور‌های این اتحادیه الزام‌آور است نه برای کشور‌های ثالث نظیر ایران. ایران گفت: در هر حال، سوریه مقصد نفتکش نبود. به نوشته این تحلیلگر، جوزپ بورل، وزیر خارجه اسپانیا هم مانند ایران، البته با درجه‌ای کمتر، خشمگین شد. بورل از ورود بریتانیا به آب‌های منطقه‌ای جبل‌الطارق ناراحت شد. چون مادرید سیطره بریتانیا بر این آب‌ها را به رسمیت نمی‌شناسد. در تهران، سفیر اسپانیا برای توضیح نقش کشورش به وزارت خارجه احضار شد. او تلاش کرد اسپانیا را از این ماجرا دور کند.

بورل گفت بریتانیا به دستور آمریکا نفتکش گریس وان را توقیف کرد. به رغم اینکه بریتانیا ظاهرا مقررات اتحادیه اروپا را اجرا کرد، اما سرویس سیاست خارجی این اتحادیه کاملا سکوت کرده است. تیسدال ادامه داد: توقیف استینا ایمپرو، بیش از پیش انزوای دیپلماتیک و آسیب‌پذیری اقتصادی و نظامی بریتانیا را عیان کرد. دولت به کشتی‌های بریتانیایی توصیه کرده است که از عبور از تنگه هرمز اجتناب کنند و این اعترافی است دال بر این که دولت نمی‌تواند از آنها محافظت کند. اما هر روز، چیزی حدود ۱۵ تا ۳۰ نفتکش با پرچم انگلیس از تنگه هرمز عبور می‌کنند. اگر تجارت متوقف شود، قیمت‌های انرژی ممکن است به شدت تحت تاثیر قرار گیرند. به جز فرانسه و آلمان، تاکنون کسی به درخواست ‌هانت برای حمایت بین‌المللی از بریتانیا پاسخ مثبت نداده است. چین، ژاپن و دیگر کشور‌هایی که به نفت خلیج‌فارس وابسته هستند، هیچ تمایلی به کمک ندارند. طرح آمریکا برای تاسیس یک ائتلاف چندملیتی برای محافظت از کشتیرانی در خلیج‌فارس، اعضای کمی دارد. در این میان، وعده ترامپ برای حمایت از بریتانیا، ارزش عملی ناچیزی دارد و خطرات ذاتی به همراه دارد.

تیسدال در پایان نوشت قمار بولتون موفق شد. به‌رغم نگرانی‌هایش، بریتانیا وارد خط مقدم تقابل آمریکا با ایران شد. فرآیند دوقطبی‌سازی، در هر دو طرف، درحال شدت گرفتن است. توافق هسته‌ای به فروپاشی کامل نزدیک‌تر شده است. بریتانیا با تهدید کردن ایران به «تبعات جدی»، بدون اینکه بداند این امر ممکن است شامل چه چیزی شود، کورکورانه با صدای طبل جنگ بولتون می‌رقصد.

اخبار مرتبط