مشاور امنیت ملی ترامپ در بریتانیا به‌دنبال چیست؟
گروکشی بولتون درلندن
دولت تازه نفس انگلیس در حالی میزبان جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا است که از مدت‌ها قبل رئیس آن (بوریس جانسون نخست‌وزیر انگلیس) از حمایت دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا برخوردار بوده است. ترامپ اوایل خردادماه پیش از سفر رسمی‌اش به بریتانیا، در اقدامی غیر معمول از بوریس جانسون، وزیر امور خارجه سابق این کشور برای عهده‌دار شدن رهبری حزب محافظه‌کار و نخست‌وزیری بریتانیا حمایت کرده بود. سرانجام دوم مردادماه جانسون رسما نخست‌وزیر انگلیس شد و در اولین ساعت روی کار آمدن تغییرات وسیعی را در کابینه آغاز کرد. جرمی هانت، وزیر امور خارجه سابق انگلیس از جمله مقاماتی بود که در پی آغاز به کار رسمی «بوریس جانسون» به‌عنوان نخست‌وزیر انگلیس از سمتش استعفا داد و جایش را به دومینیک راب داد. استعفای او همزمان با ماجرای توقیف نفتکش‌های ایران و انگلیس از سوی یکدیگر بود.
از این رو جرمی هانت روز دوشنبه ۳۱ تیرماه پس از حضور در جلسه کمیته اضطراری دولت بریتانیا، با حضور در پارلمان این کشور اقدام ایران در توقیف نفتکش «استینا ایمپرو» را «راهزنی دریایی توسط یک دولت» توصیف کرد. او درآن جلسه پیشنهاد ائتلاف بزرگی با کشورها برای مقابله با ایران را داد و گفت که منتظر پیشنهاد تازه آمریکا برای تامین امنیت کشتیرانی در خلیج‌فارس است. او البته بر این نکته نیز تاکید کرد که دولت بریتانیا در سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران شرکت نخواهد کرد؛ زیرا خواستار حفظ توافق هسته‌ای با ایران است، اما با روی کار آمدن بوریس جانسون این کشور رویکرد دیگری را درقبال ایران درپیش گرفت و به‌صورت رسمی به دعوت آمریکا برای ائتلاف دریایی پاسخ مثبت داد. این در حالی است که فرانسه در کنار ناتو، آلمان، اسپانیا، کره‌‌جنوبی و ژاپن از جمله سازمان‌ها و کشورهایی هستند که تاکنون شرکت در ائتلاف دریایی را که آمریکا خواستار تشکیل آن در مقابل ایران شده است، رد کرده‌اند. آنها بر این نظرند که هرگونه ائتلاف و عملیات نظامی در خلیج‌فارس احتمال آغاز درگیری با ایران را افزایش خواهد داد. پیشنهاد ائتلاف دریایی برای مقابله با ایران ماه گذشته ازسوی آمریکا ارائه شد. آمریکا پیشنهاد کرده، ائتلافی برای محافظت از مسیر حیاتی انتقال نفت در تنگه‌هرمز تشکیل شود و کشورهای اروپایی در آن مشارکت داشته باشند. با این حال به اعتراف مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا از میان ۶۰ کشوری که واشنگتن از آنها برای پیوستن به ائتلاف دریایی دعوت به عمل آورده است تاکنون فقط انگلیس به این گروه ملحق شده است. در همین حال گزارش‌ها حاکی از آن است که توقیف نفتکش ایرانی «گریس ۱» در جبل‌الطارق در تاریخ ۱۳ تیرماه از سوی تفنگداران دریایی بریتانیا، به دستور آمریکا صورت گرفته است. پس از آن بود که ایران نیز به‌دنبال نقض مقررات دریایی از سوی نفتکش انگلیسی «استینا ایمپرو» اقدام به توقیف آن در تنگه‌هرمز کرد. سفر دو روزه جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا به لندن نیز در چنین حال و هوایی از روابط تنش‌آلود میان ایران و بریتانیا صورت گرفته است.
اهداف دوجانبه سفر بولتون به لندن
سفر بولتون به بریتانیا در شرایطی که آسمان روابط ایران و بریتانیا رنگ خاکستری به خود گرفته است می‌تواند برای لندن و واشنگتن از چند جهت مفید باشد. اول اینکه با توجه به تیرگی این رابطه یک بار دیگر بریتانیا به آمریکا نزدیک شده است. این در حالی است که تا پیش ازاین لندن درکنار فرانسه و آلمان خواستار حفظ و نجات برجام پس ازخروج یک طرفه آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران بود. از همین رو به باور صاحب‌نظران این موضوع می‌تواند برتصمیم‌های آینده لندن درباره برجام تاثیرگذار باشد. بر همین اساس آنطور که خبرگزاری رویترز نوشته است جان بولتون، در جریان سفرش به لندن و در مذاکرات خود، خواستار شدت اعمال فشار انگلیس بر ایران شده است. در همین راستا بولتون ظاهرا از مقامات انگلیسی درخواست کرده تا سیاست خود درباره ایران را با سیاست واشنگتن همسوتر کنند. به گزارش «ایسنا» به نقل از رویترز، یک مقام ارشد دولت ترامپ گفته است که استدلال بولتون برای انگلیسی‌ها این بوده که اگر لندن برجام را از بین‌رفته اعلام کند، این کار به اعمال فشار بیشتر بر ایران کمک خواهد کرد، اما انتظار نمی‌رود که چنین تصمیمی به‌زودی اتخاذ شود. خبرگزاری رویترز در ادامه گزارش خود تاکید کرده است که خواست جان بولتون از بریتانیا خروج این کشور از توافق هسته‌ای با ایران است. با این حال روز گذشته سخنگوی نخست‌وزیر انگلیس ضمن اشاره به رایزنی نخست‌وزیر انگلیس و مشاور امنیت ملی آمریکا درباره ایران، بار دیگر ثابت بودن موضع کشورش در قبال برجام را مورد تاکید قرار داد و اعلام کرد که موضع دولت انگلیس درباره ایران و برجام تغییر نکرده است. ازسوی دیگر یکی از اهداف مشترک دو کشور در نزدیکی به یکدیگر و خصوصا تشکیل ائتلاف دریایی، خواسته بریتانیا برای احیای حضورش در خلیج‌فارس است. در همین حال گفته می‌شود آمریکا و بریتانیا با این ائتلاف یک هدف اقتصادی مشترک را در خلیج‌فارس دنبال می‌کنند و به‌دنبال کسب درآمد از کشورهایی چون عربستان و امارات هستند. برخی گزارش‌ها نیز حاکی از این است که دولت بوریس جانسون روی یک پیمان تجارت آزاد با آمریکا پس از برگزیت حساب ویژه‌ای باز کرده است. در واقع لندن امیدوار است بتواند اثرات منفی از دست دادن دسترسی کامل به بازار اتحادیه اروپا پس از خروج بی‌توافق از آن را جبران کند. براساس آنچه خبرگزاری رویترز در گزارشی به آن پرداخته است در شرایطی که بریتانیا برای ترک اتحادیه اروپا در پایان اکتبر امسال آماده می‌شود، بسیاری از دیپلمات‌ها انتظار دارند که لندن به‌طور فزاینده‌ای به آمریکا متکی شود. چند روز پیش نیز دومینیک راب وزیر خارجه جدید انگلیس تاکید کرد که لندن به محض خروج از اتحادیه اروپا باید روابط خود را با کشورهای غیر اروپایی تقویت کند.
او همچنین در سفر پنج‌شنبه هفته گذشته‌اش به آمریکا پس از دیدار با «مایک پنس» معاون رئیس‌جمهوری این کشور در توییتی نوشت که «با پنس درباره موضوعات متنوعی از جمله چین، ایران و احتمال توافق تجاری لندن- واشنگتن در دوره پسابرگزیت، صحبت کرده است.» در همین راستا جان بولتون روز گذشته اعلام کرد آمریکا به لندن برای خروج از اتحادیه اروپا با تبعات هرچه کمتر کمک خواهد کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، به نقل از رویترز یک مقام آمریکایی با اشاره به وعده بولتون به مقامات انگلیسی گفت: «ترامپ خواهان این است که خروج موفق انگلیس از اتحادیه اروپا را ببیند» و یک قرارداد تجاری به بریتانیا در این زمینه کمک خواهد کرد. تحلیلگران بر این نظرند که آمریکا در صورت پذیرش پیمان تجارت آزاد با بریتانیا علاوه‌بر قبول تجارت با این کشور خواستار حمایت همه‌جانبه بریتانیا از آمریکا درباره برجام خواهد شد.
از دیگر اهداف سفر مشاور امنیت ملی آمریکا به بریتانیا، مذاکره در «خصوص شرکت مخابراتی چینی هوآوی» که واشنگتن با آن قطع رابطه کرده ذکر شده است. بولتون قصد دارد از انگلیس بخواهد موضع سخت‌گیرانه‌تری در قبال هوآوی اتخاذ کند. از زمان انتخاب بوریس جانسون به نخست‌وزیری و تشکیل دولت جدیدش، نخست‌وزیر انگلیس و دونالد ترامپ تاکنون چندین بار گفت‌وگوهایی تلفنی داشته‌اند، اما نخستین دیدار این دو به‌عنوان رهبران دو کشور در اوایل شهریورماه در قالب نشست سران گروه هفت در فرانسه صورت خواهد گرفت.
ارسال نظر