رویترز از سه درخواست حداقلی ایران در مذاکرات خبر داد
دستور کار مذاکره با مکرون به روایت ظریف
آنگلا مرکل: گام بزرگی برای کاهش تنش‌ها با ایران برداشتیم
عكس: صفحه توئیتر وزیر امور خارجه
خبرگزاری رویترز از قول یک مقام ایرانی نوشته است که این کشور مایل است روزانه حداقل ۷۰۰ هزار بشکه نفت‌خام صادر کند؛ پیشنهادی که با مخالفت ایالات‌متحده آمریکا روبه‌رو شده است. ایران اعلام آمادگی کرده است که در ازای «صدور حداقلی نفت» به برجام پایبند بماند. یک دیپلمات بلندپایه ایرانی روز یکشنبه ۳ شهریور (۲۵ اوت) به خبرگزاری رویترز گفته است: «ما مایلیم روزانه حداقل ۷۰۰ هزار بشکه نفت بفروشیم و وجه آن را به‌صورت نقدی دریافت کنیم.» به گفته مقام ایرانی، این گام می‌تواند به‌عنوان حرکتی آشتی‌جویانه تلقی شود و فضای مناسبی برای مذاکرات آینده ایجاد کند. خبرگزاری سی‌بی‌اس از قول یک دیپلمات اروپایی گفته است که سران گروه۷ در نشست شامگاه شنبه با ترامپ موفق نشده‌‌‌اند نظر او را به دادن تسهیلات یا عقب‌نشینی‌‌هایی در رابطه با تحریم‌های ایران جلب کنند. با بالا گرفتن تنش‌ها در ماه‌های اخیر بین ایران و آمریکا، امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه، سیاست فعالی را در راستای تنش‌زدایی در پیش گرفته و مرتب با حسن روحانی، همتای ایرانی‌اش، گفت‌وگوی تلفنی داشته است.
پیشنهاد مکرون فعال شدن اینستکس برای مبادلات بانکی و تجاری با ایران با ۱۵ میلیارد یورو و طرح «توقف در برابر توقف» فرانسه را دربردارد؛ به این معنا که ایران از اجرایی کردن گام سوم کاهش تعهداتش در برجام صرف‌نظر کند و در ازای آن برخی از تحریم‌های آمریکا به تعلیق درآید تا فرصت گفت‌وگو درباره برنامه موشکی و آنچه آنها نفوذ ایران در خاورمیانه می‌خوانند، فراهم شود.
ابتکار‌عمل مکرون و آبه
همچنین امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه روز یکشنبه درباره حضور ظریف در بیاریتز توضیح داد که از سوی رهبران گروه۷ به او حکم یا دستور خاصی در مورد پیامی که باید به جمهوری اسلامی منتقل شود، داده نشده و بنابراین خود او ابتکار عمل را در دست خواهد گرفت. به گزارش خبرگزاری رویترز، مکرون درباره پیام گروه۷ به تهران گفت در هفتههای آینده گفت‌وگوهایی را با تهران برای فروکاستن از تنش‌ها انجام خواهد داد. به گفته مکرون اعضای گروه ۷ به دو خط‌مشی کلی درباره ایران دست یافته‌اند: «نخست اینکه به‌زعم آنها به ایران اجازه دستیابی به بمب هسته‌ای داده نشود و دیگر اینکه همه اعضا عمیقا خواهان برقراری ثبات و صلح در منطقه هستند.» مکرون اضافه کرد که او و شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن ابتکار عمل در مورد ایران را به‌دست گرفته‌اند و با تاکید بر اینکه هیچ دستور رسمی از سوی گروه ۷ داده نشده، بنابراین باید برای رسیدن به این دو هدف ابتکار عمل به‌خرج دهند. منابع خبری پیش‌تر از موافقت گروه ۷ برای رساندن پیامی به ایران از طریق فرانسه خبر داده بودند. رئیس‌جمهوری آمریکا نیز اعلام کرده بود درباره محتوای این پیام گفت‌وگویی انجام نشده است.
مذاکرات سازنده
محمدجواد ظریف پس از بازگشت از سفر غیرمنتظره‌اش به شهر بیاریتز نوشت که مذاکراتی «خوب و سازنده» با رئیس‌جمهور و وزیرخارجه فرانسه داشته و «مسیر پیش رو دشوار است، اما به امتحانش می‌ارزد.» همچنین وزیر امورخارجه در پی سفر به شهر محل برگزاری نشست گروه۷ در توییتی نوشت: «دیپلماسی فعالانه ایران برای دستیابی به تعامل سازنده ادامه می‌یابد. در حاشیه دیدار گروه۷ پس از مذاکرات جامع با لودریان و وزیرخزانه‌داری فرانسه، با امانوئل مکرون دیدار کردم و سپس جلسه تفهیمی مشترکی برای انگلیس و آلمان برگزار شد. راه پیش روی ما سخت است اما ارزش امتحان کردن را دارد.» بنابر این گزارش، وزیر امورخارجه ایران قرار بود روز یکشنبه در سفر آسیایی خود به چین برود و سفر او به فرانسه تصمیمی بود که در آخرین دقایق پس از دریافت دعوت لودریان از طرف ظریف اتخاذ شد.
یک گام بزرگ برداشتیم
همزمان صدراعظم آلمان گفت که سران گروه۷ «یک گام بزرگ در تلاش‌هایشان برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها با ایران» برداشته‌اند، اما هنوز کار زیادی باید انجام شود. به گزارش «ایسنا» به نقل از شبکه دویچه وله، آنگلا مرکل دیروز (دوشنبه) در یک کنفرانس خبری مشترک با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در شهر بیاریتز فرانسه گفت که رایزنی‌های سازنده‌ای با ترامپ داشته است؛ اما هنوز راه زیادی برای پیمودن در مساله ایران وجود دارد. مرکل تصریح کرد: تمام سران گروه۷ نه‌تنها روی این مساله اتفاق نظر دارند که ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند، بلکه معتقدند رایزنی‌ها با تهران درست‌ترین راه برای دست یافتن به این هدف بوده است. او افزود: آمریکا نیز از رایزنی‌های اروپا با ایران استقبال کرده است. او همچنین گفت: اینکه نتیجه چه چیزی خواهد بود و چه احتمالاتی در نظر گرفته شده است، درحال‌حاضر قابل گفتن نیست؛ اما خواست قطعی تمام این کشورها برای مذاکره، خود یک گام بزرگ است.
مذاکره موشکی
از سوی دیگر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا درباره مذاکرات ایران و فرانسه گفته است: «ما درباره موشک‌های بالستیک و مدت توافق [هسته‌ای] با ایران گفت‌وگو خواهیم کرد.» این ادعای ترامپ درحالی مطرح می‌شود که مقامات ایران بارها اعلام کرده‌اند که درباره مسائل موشکی مذاکره‌ای نخواهند کرد. یکی از انتقادهای دونالد ترامپ به برجام مربوط به لغو عمده تعهدات هسته‌ای جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۶، موسوم به بند غروب، بوده و مقام‌های دولت او بارها مدعی شده‌اند در پایان توافق فعلی برجام، ایران خواهد توانست مفری برای ساخت بمب اتمی پیدا کند.
ازسوی دیگر علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز در این خصوص با تاکید بر اینکه ما درباره هیچ چیز جز در چارچوب برجام حاضر به مذاکره نیستیم، تاکید کرد: «ما برای هر گونه مذاکره تنها در چارچوب برجام حاضر به گفت‌وگو هستیم و درباره مسائل موشکی یا مسائلی مشابه آن گفت‌وگویی نخواهیم داشت. مقامات فرانسوی هم در گفت‌وگو با رئیس‌جمهور کشورمان در چارچوب برجام مذاکره کرده و می‌کنند.» وی با اشاره به اینکه مسائل موشکی را نپذیرفتیم، ادامه داد: «بسته فرانسوی به نیابت از جامعه اروپایی و دیدگاه ایران نسبت به آن، محور این گفتوگوها بوده و منتظر هستیم ا‌بعاد مذاکرات به جمع‌بندی برسد و سپس اعلام‌ها صورت بگیرد.»
اتحاد سران G۷ درباره ایران
همچنین رئیس‌جمهور آمریکا در کنفرانس خبری نشست جی۷ تاکید کرد که سران جی۷ درباره موضوع ایران، اتحاد دارند. به گزارش «ایسنا» به نقل از توییتر شبکه بلومبرگ، ترامپ ضمن اشاره به اینکه سران جی۷ با یکدیگر اتحاد دارند گفت: «ما حتی درباره ایران نیز متحد بودیم. پیشرفت زیادی راجع به ایران انجام شد و تقریبا به نتیجه‌ای رسیده‌ایم که مهم‌ترین بخش آن این است که ایران نمی‌تواند تسلیحات هسته‌ای داشته باشد.»
سفر غیرمنتظره!
محمدجواد ظریف روز یکشنبه درحالی‌که ۲۴ ساعت پیش از پاریس به تهران بازگشته بود، بار دیگر به شهر بیاریتز فرانسه، محل برگزاری نشست سران گروه ۷ رفت و اظهار کرد که با رئیس‌جمهور و وزیرخارجه فرانسه دیدار و گفت‌وگو کرده است. سفری که بنابر گزارش‌ها، نه فقط برای رئیس‌جمهوری آمریکا بلکه برای متحدان اروپایی فرانسه نیز غیرمنتظره بود. همچنین گفته می‌شود که دعوت از ظریف تنها اندکی قبل از برگزاری نشست به اطلاع سران رسیده بود و مایه حیرت آنها شد؛ هرچند بعدا آن را «سازنده» ارزیابی کردند. به گزارش «ایسنا» یک مقام کاخ الیزه به خبرگزاری رویترز در مورد نحوه اطلاع‌رسانی این خبر گفت: «به‌صورت یک یادداشت خیلی کوتاه سازماندهی شده بود. این کار در فاصله‌ای خیلی کوتاه اتفاق افتاد. دیگر اعضا نیز در حد ممکن به سرعت اطلاع یافتند. همه چیز در عرض چند ساعت رخ داد.» به گزارش خبرگزاری رویترز، این مقام کاخ الیزه در پاسخ به این پرسش که چرا دیگر اعضا گفته‌اند که غافلگیر شده‌اند، اظهار کرد: «آنها تا جایی که وقت بود مطلع شدند. وی افزود که این وضعیت دیپلماتیک خیلی حساس بوده است.» سخنگوی وزارت امورخارجه ایران عصر روز یکشنبه از سفر ظریف به بیاریتز به دعوت ژان ایو لودریان وزیر امورخارجه فرانسه برای ادامه رایزنی‌ها میان دولت‌های ایران و فرانسه خبر داد. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان نیز در این خصوص گفته بود: «دعوت ظریف اقدامی از سوی گروه ۷ نبود؛ ولی لازم است که از هر امکانی استفاده شود.» مرکل ضمن دفاع از اقدام فرانسه برای دعوت از ظریف گفت که دیدار وزیران امورخارجه ایران و فرانسه در بیاریتز یک رویداد موازی بوده و ارتباطی با نشست گروه ۷ نداشته است. براساس گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، یکی از مقامات فرانسه دعوت این کشور از محمدجواد ظریف برای شرکت در اجلاس گروه هفت را تایید کرد و گفت: «فرانسه برای کم کردن از تنش‌ها در مورد برنامه هسته‌ای ایران از او برای حضور در بیاریتز دعوت به‌عمل آورده است.» این مقام فرانسوی که خواست نامش فاش نشود، گفت: «تصمیم برای دعوت از وزیر امورخارجه ایران شنبه شب پس از اینکه همه اعضا از جمله دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برای شام گرد هم آمده بودند، گرفته شده است.» او در مورد اینکه آیا کاخ سفید از این تصمیم باخبر بوده یا نه گفت: «ما براساس اصول خودمان عمل می‌کنیم.»
ترامپ: خبر داشتم ظریف می‌آید
در شرایطی که روز یکشنبه اخبار منتشر شده بیانگر آن بود که رئیس‌جمهور آمریکا از سفر محمدجواد ظریف به فرانسه بی‌اطلاع بوده و کاخ سفید هم اعلام کرده بود که دونالد ترامپ از حضور ظریف در حاشیه نشست گروه هفت اطلاع نداشته و با وجود این با آن مخالفتی هم نکرده است اما دونالد ترامپ روز گذشته گفت که همتای فرانسوی‌اش پیشاپیش او را از سفر وزیرخارجه ایران به بیاریتز مطلع کرده بود. ترامپ مدعی است که مکرون «تایید» او را گرفته بود. ترامپ در عین حال گفت هنوز برای دیدار با ظریف خیلی زود است.
رئیس‌جمهوری آمریکا صبح دوشنبه ۴ شهریور در روز پایانی نشست سران گروه ۷ در شهر بیاریتز فرانسه، با اشاره به سفر غیرمنتظره محمدجواد ظریف، وزیرخارجه جمهوری اسلامی به این شهر گفت: «خبر داشتم که می‌آید؛ پرزیدنت مکرون موافقت مرا گرفته بود.» این در حالی است که یکشنبه عصر و همزمان با سفر ظریف به بیاریتز، دونالد ترامپ با خودداری از اظهارنظر درخصوص عزیمت ظریف به محل برگزاری نشست گروه ۷ گفته بود که در این‌باره نظری ندارم. ترامپ به خبرنگاران گفت که با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه رابطه خیلی خوبی دارد و مکرون در زمینه دعوت از ظریف تایید او را خواسته بود. رئیس‌جمهور آمریکا ادامه داد که دعوت از ظریف را به هیچ وجه بی‌احترامی به خودش تلقی نمی‌کند.
خشم نئوکان‌ها
با این حال پیش از سخنان صبح دوشنبه ترامپ و اندکی پس از آنکه خبر سفر وزیرخارجه ایران به فرانسه و ملاقات با وزیرخارجه فرانسه در حاشیه نشست گروه ۷ منتشر شد، نیکی هیلی، نماینده سابق دولت ترامپ در سازمان ملل متحد در یک توییت دعوت از ظریف را توهین کامل به دونالد ترامپ عنوان کرد و نوشت: «این کاملا توهینی به دونالد ترامپ و دیگر رهبران گروه ۷ است. این نشان از دغل‌کاری مکرون دارد و بی‌صداقتی شدید او.» لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه از ایالت کارولینای جنوبی نیز در رشته توییتی در روز یکشنبه گفته بود که اگر دعوت از ظریف بدون مشورت با آمریکا صورت گرفته باشد، ارسال سیگنال ضعف به ایران و بی‌احترامی شدید به ترامپ است. البته با سخنان صبح روز دوشنبه ترامپ درجمع خبرنگاران و رد بی‌احترامی و تاکید بر آگاهی داشتن از سفر ظریف، به نظر می‌رسد نگرانی این دو مقام آمریکایی در این رابطه بی‌مورد باشد.
آمریکا از سفر ظریف مطلع بود
در شرایطی که دونالد ترامپ گفته است که از دعوت وزیرخارجه ایران به محل نشست گروه هفت و مذاکراتی که در حاشیه این نشست صورت گرفته، شگفت‌زده نشده است، علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز دیروز در نشست خبری هفتگی با اهالی رسانه با اعلام اینکه در جریان سفر ظریف به فرانسه هیچ تمایلی از سوی ایران برای ملاقات با آمریکایی‌ها وجود نداشته است، گفت: «به نظر ما آمریکایی‌ها از سفر ظریف مطلع بودند.» ربیعی ادامه داد: «ادعایی که درباره مخفیانه بودن این سفر مطرح شده بود کاملا از سوی ما رد می‌شود. به نظر ما آمریکایی‌ها هم از این سفر مطلع بودند هر چند که ادعا می‌کنند غافلگیر شدند اما این موضوع به ناکارآمد بودن دستگاه دیپلماسی خودشان باز می‌گردد. هر چند که باز هم تاکید می‌کنیم به نظر ما این یک ادعاست که آنان از این سفر خبر نداشتند.» سخنگوی دولت در پاسخ به پرسش دیگر درباره اینکه آیا محمدجواد ظریف در سفر مجدد به فرانسه قصد ابلاغ پیامی را داشته یا نه، تاکید کرد: «همان‌طور که تاکید کردم این سفر بنا به درخواست طرف فرانسوی انجام شد، که ایشان مجبور شدند دوباره به فرانسه روند اما از آنجا که این مذاکره کوتاه بود ماندن ایشان در آنجا دلیلی نداشت. در نتیجه ایشان بازگشت و البته پیام خاصی هم در کار نبوده است.»
سفر ظریف مخفیانه نبود
سخنگوی دولت در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر سفر اخیر وزیرخارجه به فرانسه و مسائلی که درباره مخفیانه بودن این سفر در رسانه‌ها مطرح شده بود ادامه داد: «این سفر به درخواست فرانسه صورت گرفته و ما هیچ تمایلی برای این نداشتیم که با مقام‌های آمریکا در فرانسه ملاقاتی داشته باشیم. سفر آقای ظریف ارتباطی با گروه ۷ نداشت. ما از حسن نیت فرانسه در این زمینه استقبال می‌کنیم اما دخالتی در مذاکرات فرانسه با آمریکا برای برجام نداریم. فرانسه این کار را به ابتکار عمل خود آغاز کرده است که ما از این موضوع تقدیر می‌کنیم.» از سوی دیگر رئیس‌جمهوری آمریکا در گفت‌وگوی کوتاهش با خبرنگاران همچنین با تاکید دوباره بر اینکه «در پی تغییر رژیم جمهوری اسلامی نیست» گفت: «من به دنبال ایرانی واقعا خوب و قوی هستم. ایران واقعا این شانس را دارد که خود را بازسازی کند و به کشوری قدرتمند تبدیل شود.» وی همزمان مدعی شد که ایران باید دست از تروریسم بردارد.
واکنش روحانی به مذاکرات ایران و فرانسه
همزمان حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، با دفاع از مذاکرات قبلی جمهوری اسلامی بر سر برنامه هسته‌ای این کشور گفته است که اگر بداند مذاکره «با کسی» باعث حل مشکلات می‌شود این کار را انجام خواهد داد. روحانی روز دوشنبه در سخنرانی در مراسم افتتاح پروژه‌های روستایی در هفته دولت گفت: «معتقدم برای منافع ملی کشور از هر ابزاری باید استفاده کرد. اگر بدانم به جلسه‌ای بروم و با کسی ملاقات کنم مشکلات مردم حل خواهد شد و کشور من آباد می‌شود، دریغ نخواهم کرد؛ اصل منافع ملی است.» در هفتههای اخیر و با بالا گرفتن تنش میان ایران و آمریکا، ترامپ و وزیرخارجه‌اش بارها گفته‌اند که حاضر به «مذاکره بدون پیش‌شرط» با ایران برای رسیدن به توافقی دوجانبه به جای برجام هستند. رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه در زمینه هسته‌ای دو گام مهم برداشته‌ایم، اما همزمان مذاکره هم می‌کنیم، تاکید کرد: «وزیرخارجه کشورمان به پاریس می‌رود برای مشورت بازگشته و دو مرتبه به پاریس باز می‌گردد و ما نیز با مسوولان مربوطه جلسه گذاشته و گفت‌وگو می‌کنیم و معتقدیم باید هرگونه اقدامی که لازم است را انجام دهیم.» روحانی ادامه داد: «حتی اگر احتمال موفقیت ۱۰ یا ۲۰ درصد هم است باید تلاش کنیم و پیش برویم و نباید فرصت ها را از دست دهیم.» رئیس‌جمهور از کسانی که «می‌گویند مذاکره چه خاصیتی داشته» انتقاد کرد و گفت: «برخی انگار در گوششان پنبه است و بیرون نمی‌آید.»
در بیاریتز چه گذشت؟
وزیرخارجه ایران که بامداد دوشنبه پس از ورود به تهران راهی پکن شد، در بدو ورود به چین توضیحاتی درباره سفر روز یکشنبه خود به محل نشست سران جی ۷ در فرانسه ارائه داد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، وزیرخارجه ایران با اشاره به سفر خود به شهر بیاریتز محل برگزاری نشست سران گروه ۷ در فرانسه گفت: «سفرم به شهر بیاریتز با دعوت وزیرخارجه فرانسه بود برای ادامه مشورت‌هایی که در هفتههای گذشته بین روسای جمهور ایران و فرانسه صورت گرفته بود. روز جمعه هم من در پاریس با وزیرخارجه و رئیس‌جمهور فرانسه موضوعات را بررسی کرده بودیم و نیاز بود که یک بار دیگر بعضی نکاتی که لازم به توضیح یا مذاکره بیشتر و مخصوصا مسائل بانکی و مربوط به نفت بین متخصصان ما بررسی شود که این کار در یک مذاکره فشرده انجام شد. ما تقریبا حدود ۴ ساعت در بیاریتز بودیم و تمام این ۴ ساعت را با وزرای خارجه و دارایی فرانسه گفت‌وگو کردیم و ساعت آخر را هم با آقای مکرون رئیس‌جمهور فرانسه بودیم.» ظریف همچنین گفت: «همین‌طور فرصتی هم پیش آمد که آخرین تحولات و هماهنگی‌ها را با مشاور نخست‌وزیر انگلیس و مشاور صدراعظم آلمان به‌عنوان سایر اعضای سه کشور اروپایی مرور کنیم و امیدواریم که این گفتوگوها برای اجرای تعهدات اروپایی‌ها درباره برجام موثر باشد و اروپایی‌ها توان این را پیدا بکنند که تعهدات خودشان را در قالب برجام انجام دهند.»
مکرون: برای دیدار ترامپ و روحانی تلاش می‌کنیم
«امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه در کنفرانس خبری مشترک با «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا گفت که مذاکرات گروه ۷ درباره بسیاری از موضوعات سازنده بود. به گزارش خبرگزاری فارس، رئیس‌جمهور فرانسه در ادامه این کنفرانس خبری گفت که وی برای دیدار «حسن روحانی» رئیس‌جمهور ایران و ترامپ طی هفتههای آینده تلاش خواهد کرد. رئیس‌جمهور فرانسه اضافه کرد که روحانی در راستای منافع کشورش آماده دیدار با هر رهبر سیاسی است و اگر رئیس‌جمهور ایران و ترامپ با یکدیگر دیدار کنند دستیابی به یک توافق ممکن است و در این زمینه نیز با روحانی گفت‌وگو کرده است. مکرون همچنین گفت که وی با رئیس‌جمهور آمریکا موافق است که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند. او اضافه کرد که تحریم‌های آمریکا پیامدهای زیادی برای اقتصاد ایران به همراه داشته و همین موضوع باعث افزایش فشارها علیه این کشور شده است. رئیس‌جمهور فرانسه گفت که در جریان برگزاری نشست سران گروه ۷ به ترامپ قصد خود برای دعوت از ظریف را اعلام کردم. ترامپ نیز در ادامه این کنفرانس خبری مدعی شد که ایران حامی تروریسم در جهان است. وی در ادامه گفت که به دنبال تغییر رژیم در ایران نیستیم، بلکه به دنبال دستیابی به تضمینی هستیم که ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند و موشک‌های بالستیک نداشته باشد و توافق طولانی مدت‌تری با ایران داشته باشیم. رئیس‌جمهور آمریکا اضافه کرد در صورتی که شرایط مناسب باشد با رئیس‌جمهور ایران دیدار خواهد کرد. ترامپ گفت که ایران می‌تواند کشور خوبی باشد؛ اما این موضوع بدون سلاح هسته‌ای ممکن خواهد بود.
ارسال نظر