به گزارش انتخاب،رئیس‌جمهور آمریکا در واکنش به این حملات تحریم‌های جدیدی را علیه تهران وضع کرده است. البته هنوز نمی‌توان گام‌های بعدی ترامپ را پیش‌بینی کرد. تعدادی از مشاوران او خواستار اقدام نظامی علیه ایران شده‌اند. در صورتی که او تصمیم بگیرد حملات اخیر را تلافی کند، احتمالا شاهد بروز جنگی فاجعه‌آمیز در کل منطقه خواهیم بود.

در ادامه این مطلب آمده است: ترامپ و مشاورانش بارها ادعا کرده‌اند که جنگ با ایران در عرض چند روز پایان خواهد یافت. اما این موضوع صحت ندارد. بدون شک هرگونه درگیری نظامی دامن کل منطقه را خواهد گرفت. ایران در واکنش به حملات احتمالی اهداف استراتژیک در کشورهای همسایه را هدف قرار خواهد داد. اما دیگر کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیج‌فارس از عواقب فاجعه‌بار جنگ آگاه هستند و همچون حاکم عربستان تمایلی به درگیری با ایران ندارند. آقای محمد بن زاید، حاکم امارات بر خلاف همتای سعودی خود بینش واقع‌گرایانه‌ای در مورد تاثیرات تقابل نظامی در منطقه خلیج‌فارس دارد. به همین دلیل او بیشتر به دنبال پیدا کردن یک راه‌حل دیپلماتیک برای این بحران است.

کشورهای کویت، قطر و عمان نیز موضع مشترکی با امارات دارند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نیز همچون ولیعهد عربستان از رویکرد سرسختانه نسبت به تهران پشتیبانی می‌کند. اما در شرایط کنونی نتانیاهو درگیر مسائل داخلی است، زیرا آینده سیاسی او در خطر قرار دارد. در روزهای اخیر پنتاگون تعدادی نیروی جدید را به پایگاه نظامی خود در عربستان اعزام کرد. این تصمیم شاید تا حدودی نگرانی‌های بن‌سلمان را برطرف کرده باشد، اما واشنگتن و تهران ضرورتا در آستانه جنگ قرار ندارند. به‌طور خلاصه، هیچ کدام از کشورهای منطقه از جمله عربستان و اسرائیل در کوتاه‌مدت یا بلند‌مدت از جنگ با ایران سود نخواهند برد. پادشاهی‌های عربی در خلیج‌فارس به شدت ضربه خواهند دید و بقای سیاسی آنها به خطر خواهد افتاد. حتی حضور سربازان آمریکایی در منطقه نیز نمی‌تواند امنیت آنها را تامین کند.

زمانی که رژیم صدام حسین در سال ۱۹۹۱ کشور همسایه خود یعنی کویت را اشغال کرد، آمریکا ائتلافی را برای بیرون راندن نیروهای عراقی تشکیل داد و توانست از متحدان عرب خود دفاع کند. اما این بار اوضاع فرق می‌کند. ایران می‌تواند هر گونه درگیری نظامی را به دیگر نقاط خاورمیانه از جمله خلیج‌فارس، عراق و سوریه گسترش دهد. بسیاری از حاکمان عربی در سال‌های اخیر از تغییر نظام جمهوری اسلامی حمایت کرده‌اند، اما جنگ تمام عیار در منطقه بیشتر بقای آنها را به خطر خواهد انداخت.

پادشاهی‌های عربی خلیج‌فارس در طول جنگ ایران-عراق در دهه ۱۹۸۰ از رژیم صدام حسین حمایت کردند. پشتیبانی نظامی آمریکا از عراق نیز در نهایت به موافقت ایران با آتش‌بس منجر شد. حمله صدام به کویت نیز جنگ محدودی در منطقه به راه انداخت که تاثیر چندانی روی کشورهای دیگر نداشت. البته حتی در جنگ اول خلیج‌فارس نیروهای صدام توانستند ۶۰۰ میدان نفتی را نابود کنند که به فجایع اقتصادی و زیست محیطی منجر شد. جنگ با ایران می‌تواند عواقب بسیار بدتری برای کل منطقه به دنبال داشته باشد.

علاوه بر این، آتش جنگ با ایران به دیگر نقاط منطقه از جمله اسرائیل و لبنان نیز گسترش پیدا خواهد گرد. گروه نیابتی ایران در لبنان یعنی حزب‌الله می‌تواند با راکت و پهپادهای خود شهرها و تاسیسات اسرائیل را هدف قرار دهد. علاوه بر این، ایران می‌تواند با موشک‌های میان‌برد خود به بخش‌های پرجمعیت در مرکز اسرائیل حمله کند. اگرچه اسرائیل قابلیت جنگیدن در دو جبهه مختلف را دارد، اما جنگ تلفات مالی و انسانی بزرگی را به مردمش تحمیل خواهد کرد.

اسرائیلی‌ها در جنگ‌های گذشته در خلیج‌فارس مشارکت نداشتند، اما این بار اوضاع فرق می‌کند.

لبنان، اردن و عراق نیز از عواقب جنگ با ایران مصون نخواهند ماند. در شرایط کنونی لبنان از لحاظ سیاسی در وضعیت آشفته‌ای قرار دارد. ثبات داخلی اردن نیز در صورت بروز درگیری در منطقه به خطر خواهد افتاد. عواقب مخرب جنگ می‌تواند سطح نارضایتی مردم در کشورهای عربی را نسبت به حاکمان خود افزایش دهد.

به‌طور کلی کشورهای عربی خاورمیانه از لحاظ سیاسی و اقتصادی در موقعیت بدی قرار دارند. بیشتر جمعیت این کشورها نسبتا جوان، فقیر و ناراضی هستند. در سال‌های اخیر شاهد تظاهرات‌های زیادی علیه فساد و وضع بد اقتصادی بوده‌ایم. به همین دلیل جنگ می‌تواند تنفر مردم منطقه از حاکمان خود را افزایش دهد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا بارها در گذشته نشان داده است که تمایلی به استفاده از گزینه نظامی ندارد. در شرایط کنونی نیز دیپلماسی تنها مسیر ممکن برای حل بحران خواهد بود. برای دستیابی به این هدف تهران و واشنگتن باید در مورد توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ مذاکره و قدرت‌های اروپایی، چین و روسیه نیز می‌توانند نقش موثری ایفا کنند.

واشنگتن همچنین برای فراهم کردن زمینه مناسب برای مذاکره با ایران باید سعودی‌ها را قانع کند که جنگ خود در یمن را خاتمه دهند. شبه نظامیان حوثی تحت حمایت ایران و جریان‌های سنی تحت حمایت عربستان می‌توانند در مورد اشتراک‌گذاری قدرت با یکدیگر به توافق برسند. جنگ در یمن نمی‌تواند برای همیشه ادامه پیدا کند. محمد بن‌سلمان باید بداند در بلند‌مدت نمی‌تواند در یمن به پیروزی دست پیدا کند. در سال‌های گذشته نیز تعداد زیادی از قانون‌گذاران آمریکایی در مجلس خواستار پایان حمایت نظامی دولت از ائتلاف سعودی شده‌اند.

تهران و ریاض برای تامین امنیت بلند‌مدت خلیج‌فارس باید با یکدیگر همکاری کنند. در دهه ۱۹۵۰ آمریکایی‌ها به خوبی می‌دانستند که امنیت خلیج‌فارس بدون مشارکت ایران و عربستان تامین نخواهد شد. واقعیات منطقه در مقایسه با گذشته تغییر نکرده‌اند. تهران و پادشاهی‌های عرب خلیج‌فارس باید راهی برای برطرف کردن اختلافات و نگرانی‌های خود پیدا کنند. در صورتی که دولت ترامپ واقعا به دنبال توافق با ایران و جلوگیری از بروز جنگی فاجعه‌آمیز در منطقه است، باید از این مسیر پیروی کند.

اخبار مرتبط