ماموریت دشوار در سعد‌آباد عكس: president.ir

دیروز یکشنبه نخست‌وزیر پاکستان با هدف کاهش تنش و ایجاد شرایط مذاکره بین ایران و عربستان با استقبال محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران وارد تهران شد و در کاخ سعدآباد نیز مورد استقبال رسمی حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران قرار گرفت. عمران‌خان را در این سفر شاه‌محمود قریشی، وزیر امورخارجه و سیدذوالفقار بخاری، دستیار ویژه نخست‌وزیر پاکستان در امور پاکستانی‌های خارج از کشور همراهی می‌کنند. این دومین سفر عمران‌خان به ایران است. او در ماه آوریل سال‌جاری میلادی (اول اردیبهشت) پس از رسیدن به پست نخست‌وزیری این کشور به ایران سفر کرده بود.

روحانی و عمران‌خان در این مذاکرات، مهم‌ترین مسائل دوجانبه و آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله روابط با عربستان و برجام را مورد بحث و تبادل‌نظر قرار دادند. رئیس‌جمهوری ایران در نشستی مطبوعاتی با نخست‌وزیر پاکستان تاکید کرد که تهران و اسلام‌آباد بر این نکته اشتراک‌نظر دارند که مسائل منطقه راه‌حل سیاسی دارد و این مسائل باید از طریق گفت‌وگو بین کشورها حل‌وفصل شود.

حسن روحانی عصر یکشنبه در توضیح جزئیات نشست با نخست‌وزیر پاکستان، با بیان اینکه این سفر و مباحث مطرح شده در آن به نوعی ادامه مباحثی بود که در نیویورک با یکدیگر داشتیم، اظهار کرد: در مباحث امروز درباره روابط دوجانبه و لزوم گسترش روابط اقتصادی بین دو کشور تاکید کردیم. حسن روحانی همچنین با تاکید بر اینکه «همه زمینه‌ها برای تحقق تجارت ۵ میلیارد دلاری میان تهران و اسلام‌آباد آماده است» اظهار کرد: اراده ایران توسعه روابط اقتصادی با همه همسایگان و از جمله پاکستان است و انرژی، حمل‌ونقل، ترانزیت، همکاری‌های بندری، توسعه بازارچه‌های مرزی و انتقال فناوری می‌تواند به روابط دو کشور شتاب بخشد.

کلید در پایان یافتن جنگ یمن است

روحانی در ادامه با اشاره به گفت‌وگوهای خود با نخست‌وزیر پاکستان درخصوص مسائل منطقه‌ای، اظهار کرد: منطقه خاورمیانه و به‌ویژه خلیج‌فارس و دریای عمان منطقه بسیار حساسی برای جهان است، بنابراین در جریان این گفت‌وگوهای خود درخصوص برقراری ثبات و صلح پایدار در منطقه با یکدیگر گفت‌وگو کردیم. رئیس‌جمهور اضافه کرد: در این گفت‌وگوها همچنین نگرانی خودمان را نسبت به امنیت نفتکش‌ها به‌ویژه حادثه‌ای که روز جمعه برای نفتکش‌ایرانی در دریای سرخ اتفاق افتاد، بیان کردیم و سرنخ‌هایی که در این زمینه به‌دست آوردیم را به نخست‌وزیر پاکستان ارائه کرده و تاکید کردیم که تحقیقات خود را تا رسیدن به نتیجه نهایی و روشن شدن عوامل اصلی حمله به نفتکش ایرانی ادامه خواهیم داد. روحانی تصریح کرد: اینکه کشوری فکر کند می‌تواند در منطقه ناامنی ایجاد کند و پاسخی دریافت نکند، اشتباه محض خواهد بود.

او گفت: آقای عمران‌خان راجع‌به امنیت منطقه حساس خلیج‌فارس نکاتی داشتند که ما هم آنها را تایید می‌کنیم. رئیس‌جمهور تصریح کرد: نخست‌وزیر پاکستان بر این نکته تاکید داشتند که کلید حل‌وفصل مساله، پایان یافتن جنگ یمن، آتش‌بس فوری و کمک به مردم یمن است که این می‌تواند آغاز بسیار خوبی باشد. روحانی با بیان اینکه «در این دیدار خطرات رژیم صهیونیستی برای امنیت منطقه برای مقامات پاکستانی توضیح داده شد»، گفت: همچنین به آقای نخست‌وزیر تاکید کردیم که هرگونه حسن‌نیت و کلام طیب، پاسخش هم پاسخ طیب و شایسته خواهد بود. رئیس‌جمهور، تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ملت ایران را از دیگر مباحث مطروحه در نشست با نخست‌وزیر پاکستان عنوان کرد و گفت: تحریم‌های آمریکا علیه ملت ایران یک تروریسم اقتصادی است.

در این نشست در این‌خصوص که چگونه برجام به‌عنوان یک توافق مهم می‌تواند به روال سابق بازگردد و عملیاتی و اجرایی شود، گفت‌وگو کردیم. روحانی تاکید کرد: همچنین بر این نکته اساسی و کلیدی که آمریکا برای حل مساله، باید به برجام برگردد و تحریم‌ها را کنار بگذارد، تاکید کردیم. رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به اینکه مباحثی که امروز با نخست‌وزیر پاکستان راجع به آنها بحث و گفت وگو شد، مباحث بسیار مهمی برای منطقه و روابط جهانی بود، از نخست‌وزیر پاکستان برای سفر به ایران تشکر کرد. رئیس‌جمهوری تاکید کرد: حسن‌نیت و تلاشی را که نخست‌وزیر پاکستان برای حل‌وفصل منطقه دارند، با چهره‌ای گشاده یاری می‌کنیم تا صلح و ثبات کامل به منطقه حساس ما برگردد.

سفر به عربستان و ابتکارات پاکستان

عمران‌خان نخست‌وزیر پاکستان نیز در این نشست خبری با اشاره به روابط دیرینه و دوستانه ایران و پاکستان در طول تاریخ، گفت: جمهوری اسلامی ایران دوست و همسایه پاکستان بوده و همواره در مقاطع سخت و دشوار از پاکستان حمایت کرده است. نخست‌وزیر پاکستان همچنین از مواضع تهران درخصوص حمایت از مردم کشمیر قدردانی کرد. عمران‌خان در ادامه با بیان اینکه هرگونه درگیری جدید در منطقه به زیان ملت‌های منطقه و به سود بیگانگان است، گفت: مردم منطقه از جمله افغانستان و سوریه هنوز از تبعات تروریسم رنج می‌برند، بنابراین نباید هیچ‌گونه درگیری جدیدی در منطقه بروز پیدا کند.عمران خان با بیان اینکه نباید هیچ‌گونه درگیری بین ایران و عربستان ایجاد شود چراکه تبعات این موضوع نه‌تنها این دو کشور، بلکه کل کشورهای منطقه را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، اظهار کرد: معتقدیم می‌توان از طریق گفت‌وگو و مذاکره اختلافات را حل‌وفصل کرد. عمران‌خان با اشاره به سفر خود به عربستان در روز سه‌شنبه هفته جاری، گفت: در جریان این سفر نیز به ابتکارات پاکستان درخصوص صلح و ثبات و پایان اختلاف و تنش تاکید خواهم کرد. حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران نیز در یک نشست خبری در نیویورک گفت که به تماس با پاکستان، به‌عنوان میانجی حل اختلاف با عربستان سعودی ادامه خواهد داد. پاکستان رابطه بسیار نزدیکی با ایران و عربستان دارد. حدود دو و نیم میلیون پاکستانی در عربستان سعودی زندگی می‌کنند. پاکستان همچنین مسوول دفتر حافظ منافع ایران در آمریکا است. تحلیلگران انگیزه‌های پاکستان از میانجیگری بین ایران و عربستان را ناشی از ملاحظات داخلی این کشور از جمله رقابت حزب تحریک انصاف به رهبری عمران‌خان با دیگر رقبا از جمله حزب مسلم لیگ و مردم می‌دانند چراکه این برای اولین‌بار است که حزب تحریک انصاف موفق به پیروزی در انتخابات پاکستان می‌شود.

همچنین مشکلات اقتصادی و نگرانی‌های پاکستان از ناامنی در منطقه به‌خصوص در مرزها با ایران نیز دیگر ملاحظه عمران‌خان در میانه تنش‌ها با ایران و عربستان است. پیش‌تر وزارت امورخارجه پاکستان تاکید کرده بود هرگونه گفت‌وگوی احتمالی میان دو کشور (ایران و عربستان) با ابتکار عمل پاکستان انجام خواهد گرفت. وزارت امورخارجه پاکستان در بیانیه خود آورده است: «لازم به ذکر است که احتمال برقراری گفت‌وگو میان ایران و پادشاهی عربستان که هر دو کشورهای برادر پاکستان هستند، نتیجه تلاش نخست‌وزیر (پاکستان) برای برقراری صلح در منطقه است.» وزارت امورخارجه پاکستان همچنین در بیانیه‌ای گزارش‌ها مبنی بر درخواست ریاض از نخست‌وزیر پاکستان برای میانجیگری میان ایران و عربستان را تکذیب کرد.

به گزارش عرب‌نیوز، وزارت امورخارجه پاکستان با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرد: گزارش‌هایی در برخی رسانه‌های خارجی مبنی بر این وجود دارد که مقامات سعودی و حتی محمد بن‌سلمان ولیعهد عربستان نامه‌ یا پیامی را به نخست‌وزیر پاکستان برای گفت‌وگو میان تهران و ریاض تحویل داده تا او به رهبری ایران ارائه دهد. در ادامه این بیانیه آمده است: این گزارش‌ها بی‌اساس هستند و هیچ پیام یا نامه‌ای منتقل نشده و به‌علاوه ولیعهد سعودی از پاکستان نخواسته است که نقش میانجی میان ایران و عربستان را ایفا کند. عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز روز شنبه در پاسخ به پرسشی درباره سفر عمران‌خان به ایران گفت که از میانجیگری پاکستان اطلاعی ندارد. وزارت خارجه ایران گفته است ایران در هر صورت - چه با میانجی و چه بی‌میانجی - آماده است با عربستان مذاکره کند.‌‌

رایزنی میان ایران و آمریکا

نخست‌وزیر پاکستان در ادامه اظهار کرد: همچنین بعد از سفر نیویورک با آقای ترامپ صحبت کردم و ایشان از من درخواست کرد تسهیل‌کننده گفت‌وگویی بین ایران و ایالات متحده باشم که ما امروز جزئیاتی را در این خصوص مورد بحث قرار دادیم، باز هم می‌دانیم سختی‌هایی در این حوزه وجود دارد اما از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنیم که تحریم‌ها علیه ایران لغو شود و برجام دوباره توسط تمامی اعضای آن امضا شود. او افزود: ما در جلسه امروز جزئیات را مرور کردیم. ایران موضوعات و ملاحظاتی در این زمینه دارد و ما علاقه‌مند هستیم که به این نقش خودمان به‌عنوان تسهیل‌کننده ادامه دهیم.

عمران‌خان پیش‌تر و در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل گفته بود ترامپ از او خواسته است تا در جهت کاهش تنش‌ها بین ایران و آمریکا اقدام کند. عمران‌خان پیش از سفر به تهران، در گفت‌وگو با شبکه «سی‌ان‌ان» گفت: «بسیار مهم است که درگیری میان آمریکا و ایران اتفاق نیفتد؛ چراکه صرف‌نظر از هر چیز دیگری، ما از یک طرف افغانستان را داریم، یعنی همین مشکل در طرفی دیگر. آخرین چیزی که می‌خواهیم، یک درگیری در طرف دیگر مرزهایمان در ایران با آمریکا و عربستان و امارات است. این یک کابوس برای ما خواهد بود.»

پالس‌های مثبت

همزمان با این تحولات، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: از سوی عربستان شاهد پالس‌های مثبتی برای بهبود روابط بودیم طبیعی است در چنین شرایطی کسانی که از عدم ارتباط بین ایران و عربستان سود می‌برند دست به کار شوند و با ایجاد حوادث و اتفاقاتی بخواهند مانع از ایجاد روابط و مناسبات شوند. سیدحسین نقوی‌حسینی درباره حمله نفتکش ایرانی در آب‌های جده عربستان گفت: جمهوری اسلامی ایران در حال رصد و پیگیری است تا عوامل و افرادی که دست به این حمله تروریستی زدند مشخص شود. او گفت: ما بررسی‌های دقیق را درباره نفتکش آسیب‌دیده انجام خواهیم داد. هیچ تعارفی هم با تروریست‌ها نداریم، ما دشمنان و معاندانی داریم که نمی‌خواهند منطقه آرامش داشته باشد.

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تاکید کرد: باید مشخص شود این اقدام تروریستی و عملیات خرابکارانه از سوی چه مجموعه و کشوری صورت گرفته است. وی خاطرنشان کرد: هنگامی که تحقیقات انجام شد و بررسی لازم صورت گرفت و منشأ این اقدامات تروریستی مشخص شد موضع جمهوری اسلامی صریح و سریع اعلام خواهد شد. او ادامه داد: هنگامی که صهیونیست‌ها خبرهایی را درخصوص بهبود روابط ما با سایر کشورها می‌شنوند عصبانی می‌شوند، هزینه می‌کنند و دست به استخدام آدم‌ها برای پیشبرد اهداف خود که همان ایجاد تنش بین کشورها است، می‌زنند.