همزمان با بازتاب گسترده رزمایش دریایی ایران، روسیه و چین ابراز شد
نگرانی آمریکا از ظهور ائتلاف شرقی
در همین ارتباط رزمایش دریایی مشترک ایران، روسیه و چین که از صبح روز جمعه در منطقه شمال اقیانوس هند و دریای عمان برگزار شد، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های منطقه و جهان داشته است. خبرگزاری آسوشیتد پرس در گزارشی اعلام کرد که برخی تحلیلگران این رزمایش را واکنشی به تحرکات اخیر آمریکا و متحدانش به‌ویژه عربستان سعودی در منطقه می‌دانند. این رسانه آمریکایی تاکید کرده است که تحریم‌های اقتصادی بی‌سابقه آمریکا، ایران را به‌سمت همکاری‌های نظامی بیشتر با روسیه و چین سوق داده است؛ به‌طوری که در سال‌های اخیر مقامات نیروهای دریایی روسیه و چین سفرهای بیشتری به ایران داشته‌اند.
خبرگزاری روسی اسپوتنیک نیز خبر آغاز رزمایش دریایی مشترک ایران، روسیه و چین را پوشش داده و در گزارش خود تاکید کرده است: «این رزمایش در شرایطی برگزار میشود که آمریکا می‌کوشد تا ائتلافی را در نزدیکی ایران برای [به‌بهانه] تامین امنیت آب‌های منطقه تشکیل دهد.» به گزارش اسپوتنیک، کشورهای برگزارکننده این رزمایش مشترک، هدف اصلی این رزمایش را ترویج صلح، دوستی و امنیت در منطقه عنوان کرده‌اند و اسم رمز این رزمایش نیز «کمربند امنیت دریایی» اعلام شده است. خبرگزاری رویترز در گزارشی که درباره آغاز این رزمایش مهم منتشر کرده، اهمیت منطقه‌ای را که رزمایش در آن برگزار میشود یادآور شده و اظهار داشته است: «خلیج عمان یک آبراهه حساس و خاص است زیرا از طریق تنگه هرمز ــ که حدود یک‌پنجم نفت جهان از آن عبور می‌کند ــ به خلیج [فارس] راه دارد.» این خبرگزاری انگلیسی به‌نقل از یک مقام وزارت دفاع چین نوشته است: «برگزاری این رزمایش لزوما ارتباطی به شرایط کنونی منطقه ندارد.» به نوشته خبرگزاری فرانسه رزمایش دریایی سه‌جانبه ایران، روسیه و چین نشان می‌دهد ایران را نمی‌توان منزوی کرد. خبرگزاری فرانسه در این گزارش، این رزمایش را «یک مثلث جدید قدرت دریایی» توصیف کرد و نوشت: نیروی دریایی ایران اعلام کرده است که به همراه چین و روسیه از روز جمعه تمرین‌های دریایی مشترک را در اقیانوس هند و دریای عمان آغاز کرده است؛ رزمایشی که نشان می‌دهد ایران را نمی‌توان منزوی کرد.
به گزارش لو فیگارو، پکن که یک ناوشکن مجهز به موشک هدایت‌شونده اعزام کرده است، هدف از این مانورها را تعمیق همکاری‌ها بین سه کشور عنوان کرده است. از نگاه ایران، این تمرین، پیام صلح و امنیت پایدار از طریق همکاری ارسال می‌کند. رادیو بین‌المللی فرانسه هم اعلام کرد که این رزمایش، نزدیکی و اتحاد سه کشور علیه ایالات‌متحده آمریکا را نشان می‌دهد.
بخش فرانسوی یورونیوز نیز نوشت: این مانور در شرایطی که تنش‌ها میان واشنگتن و تهران پیرامون توافق هسته‌ای همچنان سنگین است انجام میشود. هدف از این رزمایش، تقویت همکاری‌های نظامی بین سه کشور است. روسیه همزمان با اعزام ناوشکن مجهز به موشک‌های هدایت شونده، سه کشتی به منطقه اعزام کرد. این رزمایش در دیگر رسانه‌های فرانسه و فرانسوی زبان از جمله «آر ته» و «نیوز ۲۴» بازتاب‌های مشابه داشت. خبرگزاری آناتولی ترکیه نیز در گزارش خود، خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های یک‌جانبه این کشور علیه ایران را عامل شدت گرفتن تنش‌ها در خلیج‌فارس، تنگه هرمز و دریای عرب خوانده و به تلاش‌های آمریکا و کشورهای اروپایی برای تشکیل ائتلاف دریایی در این منطقه نیز اشاره کرده است. شبکه تلویزیونی المیادین در گزارشی به اهداف پنهان رزمایش دریایی مشترک ایران، روسیه و چین پرداخته و آن را تلاشی برای رویارویی با آمریکا قلمداد کرد.
رسانه‌های شناخته‌شده دیگری همچون شبکه خبری فرانس۲۴، شبکه خبری فاکس‌نیوز، روزنامه «خلق» چین، نشریه فایننشال‌تایمز، رادیو پاکستان، پایگاه خبری هیل، روزنامه دیلی‌میل، خبرگزاری شینهوا و... نیز گزارش‌هایی را درباره رزمایش دریایی مشترک ایران، روسیه و چین منتشر کرده‌اند. رزمایش دریایی مرکب ایران، روسیه و چین (CHIRU ۲۰۱۹) از روز جمعه آغاز شده و تا روز دوشنبه نهم دی‌ماه در منطقه شمال اقیانوس هند و دریای عمان ادامه خواهد یافت. در این رزمایش تمرینات تاکتیکی متنوعی از جمله نجات شناور دچار حریق، آزادسازی شناور مورد تعرض قرارگرفته و تیراندازی علیه اهداف مشخص در دریا توسط یگان‌های سه کشور انجام خواهد شد.
واکنش آمریکا
همزمان با این تحولات و بازتاب‌ها، وزیر موقت نیروی دریایی آمریکا، ایران را به تلاش برای انجام آنچه به گفته او «اقدامات تحریک‌آمیز» خوانده شده متهم کرده است. به گزارش خبرگزاری فارس، این مقام ارشد نیروی دریایی آمریکا روز جمعه ایران را به تلاش برای انجام «اقدامات تحریک‌آمیز» در تنگه هرمز و سایر نقاط منطقه در آینده متهم کرده است. آمریکا بدون ارائه مستندات لازم، ایران را مسوول حملاتی دانسته که در تابستان سال‌جاری به چند نفتکش در خلیج‌فارس انجام شدند. «توماس مادلی»، وزیر موقت نیروی دریایی آمریکا گفت: «فکر می‌کنم آنها انجام اقدامات تحریک‌آمیز در آن نقطه را ادامه خواهند داد و فکر می‌کنم هر فرصتی را برای انجام آن، مغتنم خواهند شمرد.» مادلی در ادامه ادعاهایش - به‌رغم اظهارات پیشین مقامات آمریکا- گفته بدون وقوع «براندازی در ایران»، آمریکا نمی‌تواند از ایران انتظار رفتارهایی متفاوت از رفتارهای فعلی داشته باشد. او اضافه کرد: «به نظر من، چیزی کمتر از تغییر نظام در آنجا باعث نخواهد شد لحن رهبران این کشور تغییر کند و آنها کارهایی را که تا به حال انجام داده‌اند، متوقف کنند.» وزارت دفاع آمریکا از اردیبهشت‌ماه سال‌جاری ۱۴ هزار نیروی نظامی به منطقه اعزام کرده است. واشنگتن هدف از اعزام این نیروها را مهار ایران ذکر کرده است. مادلی در بخش دیگری از ادعاهایش گفت واکنش آمریکا به اقدامات ایران می‌تواند پنتاگون را از تمرکز بر اولویت‌های دیگر مانند مقابله با چین دور کند.
واکنش انگلیس
همچنین رئیس کمیته امورخارجی پارلمان انگلیس نیز روز جمعه از آغاز رزمایش مشترک دریایی ایران، روسیه و چین ابراز نگرانی کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، تام تاگندهات این رزمایش را هشداری برای انگلیس خوانده و از «دموکراسی‌ها» خواسته دفاع از منافع مشترک را آغاز کنند. او در واکنش به خبر آغاز این رزمایش مرکب نوشته است: «این دنیای جدیدی است که باید در آن فعالیت کنیم. باید با دموکراسی‌های در اندازه متوسط همراه شویم و از منافعی که در آن مشترک هستیم، دفاع کنیم.» تاگندهات در توییتی دیگر نوشته است: «اگر خودمان را به اقدامات در سطح منطقه محدود کنیم، قادر نخواهیم بود از نفوذ جهانی دیگران جلوگیری کنیم. ائتلاف ما باید هند، ژاپن، کره‌جنوبی، کانادا، استرالیا و شریکان منطقه‌ای را شامل شود.»
توییت ظریف و موسوی
از سوی دیگر، وزیر امورخارجه ایران بر آمادگی خود برای همکاری با همسایگان خود برای ایمن کردن خلیج‌فارس تاکید کرد. «محمد جواد ظریف» در پیام توییتری نوشت: «ایران از مدت‌ها پیش آمادگی خود را برای همکاری با همسایگان خود برای ایمن کردن خلیج‌فارس ابراز کرده است. طرح صلح هرمز-امید- الان روی میز است.» وزیر امورخارجه ایران درباره رزمایش مشترک ایران، چین و روسیه هم نوشت: «رزمایش مشترک ما در دریای عمان و اقیانوس هند با شریکان روسیه‌ای و چینی خود تعهد گسترده ما بر ایمن کردن آبراه‌های حیاتی را روشن می‌کند.» همزمان سخنگوی وزارت‌خارجه نیز عنوان کرد: در شرایط گذار کنونی نه همه اتفاقات در غرب می‌افتد و نه توسط غرب رقم می‌خورد. سید عباس موسوی در توییتی با اشاره به رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین در صفحه توییترش نوشت: «همان‌طور که یک بار ظریف عنوان کرد، واقعیت این است که در شرایط گذار کنونی نه همه اتفاقات در غرب می‌افتد و نه توسط غرب رقم می‌خورد. ما به واقع یک جهان پساغربی داریم که[بر اساس آن] همه دنیا در واقعیت‌ها مشترک هستند.»
پیش‌تر «غلامرضا طحانی» معاون عملیات نیروی دریایی ارتش در اظهاراتی هدف از برگزاری این رزمایش را تحکیم امنیت و مبانی آن در منطقه عنوان و تاکید کرد: این نخستین بار پس از پیروزی انقلاب اسلامی است که جمهوری اسلامی ایران رزمایش مرکبی با دو قدرت دریایی بزرگ جهان و در چنین سطحی برگزار می‌کند.
همزمان رئیس ستاد ارتش نیز اعلام کرد: هر شناور یا هر پرنده‌ای که وارد محدوده رزمایش مرکب ایران، روسیه و چین شود، می‌زنیم. امیر دریادار حبیب‌الله سیاری عصر دیروز در نشست خبری- تحلیلی که با موضوع رزمایش مرکب دریایی ایران، روسیه و چین برگزار شد، با اشاره به برگزاری رزمایش مشترک دریایی ایران، روسیه و چین در منطقه چابهار تاکید کرد: ما برای تامین امنیت این منطقه برای تجارت جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورها، اقدامات بسیار ارزشمندی را در طول سال‌های گذشته انجام دادیم. این موضوع برای دیگر کشورها ازجمله دو کشوری که با ما درحال برگزاری رزمایش هستند، بسیار اهمیت دارد و امروز ما درحال همکاری مشترک نظامی در حوزه دریایی با دو کشور قدرتمند هستیم.
