تصویب محدودیت اختیار جنگی ترامپ علیه ایران قطعی شد
غل و زنجیر کنگره بر پای ترامپ
این قطعنامه پس از تصویب در مجلس نمایندگان، اکنون در آستانه ورود به صحن سنا برای رای‌گیری قرار دارد و انتظار می‌رود تا با پیوستن چهار سناتور جمهوری‌خواه به صف حامیان دموکرات، به تصویب نهایی در مجلس سنا نیز برسد؛ قطعنامه‌ای که دارای «مصونیت قانونی» است و از این رو جمهوری‌خواهان مخالف نمی‌توانند از ورود آن به صحن سنا برای رای‌گیری خودداری کنند. به‌علاوه این موضوع موجب می‌شود تا اکثریت ۵۱ عضو سنا از ۱۰۰ کرسی بتوانند آن را تصویب کنند. قطعنامه مزبور تصریح می‌کند که «کنگره هنوز جنگی را علیه ایران اعلان نکرده و هیچ‌گونه اختیار شرایط اضطرار را برای استفاده از نیروی نظامی آمریکا علیه این کشور فعال نکرده است. همچنین نیروهای نظامی ایالاتمتحده وادار به خصومت علیه ایران شده‌اند.»
به‌گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشی نوشت: با حمایت چهار سناتور جمهوری‌خواه از قطعنامه دموکرات‌ها برای محدود ساختن توانایی ترامپ در اقدام نظامی دیگری علیه ایران، به‌نظر می‌رسد که قطعنامه مزبور در سنا به تصویب خواهد رسید. سوزان کالینز، سناتور جمهوری‌خواه در این‌باره می‌گوید: «کنگره نباید در این تصمیمات حیاتی کنار گذاشته شود.» این سناتور روز سه‌شنبه حمایت خود را از این قطعنامه اعلام کرد. پیش از او نیز مایک لی، تاد یانگ و رند پال، سه سناتور جمهوری‌خواه دیگر حمایت خود را از قطعنامه محدودیت توانایی ترامپ برای اقدام نظامی جدید علیه ایران اعلام کرده بودند. ۴۷ سناتور دموکرات دیگر نیز همین موضع را دارند. احتمال می‌رود رای‌گیری درباره این قطعنامه در اوایل هفته آتی در صحن سنای آمریکا آغاز شود.
تصمیم جمهوری‌خواهان برای حمایت از قطعنامه‌ای که توسط تیم کین، عضو دموکرات مجلس نمایندگان تهیه و تنظیم شده است، به‌دنبال تصمیم خصمانه ترامپ برای ترور [سردار] قاسم سلیمانی، فرمانده ارشد نظامی ایران در عراق انجام شد. دولت ترامپ از این عملیات دفاع و آن را ضروری دانست حتی با اینکه نگرانی‌های فراحزبی در ساختمان کنگره شدت گرفته است و قانون‌گذاران به‌دلیل انجام چنین اقدام تحریک‌برانگیزی بدون اطلاع آنها به خشم آمدند. درحالی‌که حمایت از جمهوری‌خواهان از قطعنامه دموکرات‌ها آن هم برای ایجاد مانع در توانایی‌های رئیس‌جمهور امری نادر است، این‌گونه چرخش‌ها نزد شمار اندکی از جمهوری‌خواهان در زمان‌هایی که موضوع به امنیت‌ملی و تقسیم قوا مربوط شود، رایج شده است.
برای نمونه، تابستان گذشته کالینز، لی، پال و جری موران در رای مثبت به طرح ملزم ساختن ترامپ به کسب اجازه از کنگره برای حمله به ایران به صف دموکرات‌های کنگره پیوستند. پیش از آن نیز هفت جمهوری‌خواه به قطعنامه دموکرات‌ها برای توقف حمایت نظامی دولت از کمپین سعودی‌ها علیه یمن رای مثبت دادند. تیم کین به‌علاوه اعلام کرده است که تلاش می‌کند تا بتواند حمایت جمهوری‌خواهان بیشتری را برای رای مثبت به این قطعنامه جذب کند. با این حال برنامه‌ریزی برای رای‌گیری درباره این قطعنامه می‌تواند چالش‌برانگیز نیز باشد چراکه از هفته آتی، قرار است روند دادرسی استیضاح ترامپ در سنا آغاز شود.
چاک شومر، رهبر اقلیت سنا و از ارشدترین اعضای دموکرات کنگره، در این باره به خبرنگاران گفت: «ما زمان‌بندی لازم را انجام می‌دهیم و باید بررسی کنیم که این قطعنامه چگونه ممکن است با فرآیند استیضاح تداخل پیدا کند. اما معتقدیم که تصویب قطعنامه مزبور راه درستی است و باید انجام شود.» او همچنین از همکاری و رایزنی با سناتور میچ مک‌کانل، رهبر اکثریت جمهوری‌خواه سنا در این باره خبر داد.
از سوی دیگر این قطعنامه دارای «مصونیت قانونی» است؛ به این معنا که جمهوری‌خواهان مخالف با آن نمی‌توانند از ورودش به صحن برای رای‌گیری خودداری کنند. به‌علاوه این موضوع موجب می‌شود تا اکثریت ۵۱ عضو سنا از ۱۰۰ کرسی بتوانند آن را تصویب کنند. با این‌حال تردیدی نیست که ترامپ این مصوبه را وتو خواهد کرد و در آن صورت کنگره دارای اکثریت دوسوم کرسی‌ها برای لغو وتو نخواهد بود. حامیان ترامپ در سنا به‌شدت مخالف با این قطعنامه هستند که هفته گذشته در مجلس نمایندگان با ۲۲۴ رای مثبت در برابر ۱۹۴ رای منفی به تصویب رسید و البته سه عضو جمهوری‌خواه نیز از آن حمایت کردند. با این‌حال این قطعنامه الزام‌آور نیست و از این‌رو باید برای امضا توسط رئیس‌جمهور به کاخ‌سفید ارسال شود.
حامیان ترامپ این توجیه را در مخالفت مطرح می‌کنند که چنین مصوبه‌ای می‌تواند پیامی منفی به نیروهای نظامی آمریکا در منطقه مخابره کند و در ظاهر حمایتی از حکومت ایران خواهد بود. آنها همچنین به این نکته اشاره می‌کنند که دستور این ترور به‌طور کامل در اختیارات رئیس‌جمهور تعریف شده است و قانون ۲۰۰۲ کنگره برای اختیارات استفاده از نیروی نظامی در عراق را یادآور می‌شوند. با این‌حال دموکرات‌ها موضوع دیگری را مطرح می‌کنند و تاکید دارند که رئیس‌جمهور نمی‌تواند برای اعلان جنگ علیه کشوری دیگر کنگره را دور بزند. نانسی پلوسی، سخنگوی مجلس نمایندگان تاکید کرده است که اقدامات لازم را برای ملغی ساختن قانون اختیارات جنگی ۲۰۰۲ انجام می‌دهد.
در اصلاحیه فراحزبی این قطعنامه که توسط تیم کین انجام شده آمده است: «هنوز کنگره جنگی را علیه ایران اعلان نکرده و هیچ‌گونه اختیار شرایط اضطرار را برای استفاده از نیروی نظامی علیه این کشور فعال نکرده است. نیروهای نظامی ایالاتمتحده وادار به‌خصومت علیه ایران شده‌اند.» با این حال بندی دیگر در آن گنجانده شده است که اگر ایالاتمتحده از خود در برابر یک حمله قریب‌الوقوع دفاع کند، استثنا خواهد بود. حامیان قطعنامه اختیارات جنگی می‌گویند که دولت ترامپ هنوز شواهدی را مبنی بر اینکه [سردار]سلیمانی تهدیدی بالقوه برای نیروهای آمریکایی بوده ارائه نکرده است. طی روزهای پس از ترور [سردار] سلیمانی، مقامات دولت ترامپ ادعا کرده‌اند که این اقدام در راستای پیشگیری از یک تهدید قریب‌الوقوع و نیز در واکنش به حمله پیشین گروه هم‌پیمان ایران بود که منجر به کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی نیز شده بود.
اکنون مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا می‌گوید اگرچه مجوز قانونی کنگره در سال ۲۰۰۲ به آمریکا اجازه اقدام نظامی در خاک ایران را نمی‌دهد اما اصل دوم قانون‌اساسی این کشور به رئیس‌جمهوری این حق را می‌دهد که اگر منافع این کشور یا امنیت مردم آن اقتضا کرد دست به چنین اقدامی بزند. او در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا مجوز قانونی حمله به ایران برای اقدامات شبه‌نظامیان در عراق را دارد، گفت: «اگر این با اختیارات فرمانده کل قوا براساس ماده دوم برای دفاع از کشور، مردم و منافع ما سازگار باشد، بله.» او جای دیگری افزود: «رئیس‌جمهور همیشه حق استفاده از نیروی نظامی را براساس ماده دوم قانون‌اساسی برای دفاع از کشور دارد.» به گفته اسپر مجوز کنگره در سال ۲۰۰۲ به پنتاگون اجازه می‌دهد که در خاک عراق علیه گروه‌های شبه‌نظامی که به نیابت از ایران با آمریکا می‌جنگند عملیات نظامی انجام دهد.
