همزمان با تحریم رئیس سازمان انرژی اتمی ایران رخ داد
ترمز کاپیتال هیل بر جنگ‌افروزی ترامپ
کاهش اختیارات جنگی
همزمان با این اقدام وزارت‌خزانه‌داری آمریکا، مجلس نمایندگان این کشور (یکی از دو مجلسین کنگره آمریکا که روی تپه‌های کاپیتال در واشنگتن قرار دارد)، برای کاهش اختیارات جنگی ترامپ علیه ایران، دو طرح را به تصویب رساند. طرح اول که از تامین منابع مالی لازم برای اقدام نظامی علیه ایران جلوگیری می‌کند، با ۲۲۸ رای موافق و ۱۷۵ رای مخالف به تصویب رسید. طرح دوم نیز لغو «مجوز جنگی سال ۲۰۰۲ برای مقابله با تهدیدات برآمده از عراق» بود که با ۲۳۶ رای موافق و ۱۶۶ رای مخالف توسط مجلس نمایندگان آمریکا به تصویب رسید. به گزارش «ایسنا» کاخ سفید روز چهارشنبه با صدور دو بیانیه مجزا اعلام کرده بود که طرح‌های مجلس نمایندگان آمریکا برای «قطع بودجه اقدام نظامی علیه ایران» و «لغو مجوز جنگی سال ۲۰۰۲ برای مقابله با تهدیدات برآمده از عراق» را وتو خواهد کرد. کاخ سفید در این دو بیانیه ادعا کرده بود که تهدید ایران همچنان به قوت خود باقی است و اختیارات ترامپ برای «مقابله با ایران و گروه‌های نیابتی‌اش» نباید کاهش یابد. کاخ سفید همچنین مدعی شده بود که لغو مجوز جنگی برای مقابله با تهدیدات در عراق نیز امنیت ملی آمریکا را به خطر می‌اندازد «چراکه نیروهای حامی ایران در این کشور فعالیت دارند.» پیش از تصویب این طرح در مجلس نمایندگان، دونالد ترامپ مدعی شده بود که دموکرات‌ها می‌خواهند دفاع از آمریکا در برابر کشورهایی همچون ایران را سخت‌تر کنند. به گزارش «ایسنا» رئیس‌جمهور آمریکا با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توییتر از رای‌گیری مجلس نمایندگان درباره طرح کاهش اختیارات جنگی او به‌شدت انتقاد و ناراحتی خود را از این اقدام ابراز کرد. وی در ادامه انتقادات خود به این طرح در پیامی دیگر نوشت: «نانسی پلوسی (رئیس مجلس نمایندگان آمریکا) خواستار این است که کنگره اختیار رئیس‌جمهور را برای ایستادن مقابل سایر کشورها و دفاع از آمریکایی‌ها بگیرد. در کنار فرمانده کل قوای خود بایستید.»
تمدید معافیت‌های تحریمی مرتبط با ایران
از سوی دیگر شبکه بلومبرگ به نقل از منابع آگاه خبر داد که دولت آمریکا معافیت‌های تحریمی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را برای ۶۰ روز دیگر تمدید می‌کند. تارنمای این شبکه اقتصادی آمریکایی چهارشنبه شب به نقل از این منابع که خواستند نامشان فاش نشود، نوشته بود که واشنگتن در همین حال تحریم‌هایی را علیه سازمان انرژی اتمی ایران و رئیس آن علی‌اکبر صالحی وضع می‌کند. به نوشته بلومبرگ، تصمیم تمدید معافیت‌های هسته‌ای در پی اختلاف‌نظر میان مایک پمپئو وزیر امورخارجه آمریکا (حامی خاتمه این معافیت‌ها) و استیو منوچین وزیر خزانه‌داری که در پی تمدید آنها بود، اتخاذ شده است. یکی از منابع بلومبرگ گفت که تحریم‌های مذکور به تلافی فعالیت‌های هسته‌ای اخیر ایران اعمال می‌شود. تهران پیش‌تر اعلام کرده بود که دیگر محدودیتی برای غنی‌سازی اورانیوم قائل نیست. به نوشته بلومبرگ، ترامپ با وجود خارج کردن آمریکا از برجام کماکان به تمدید چهار معافیت تحریمی هسته‌ای این توافق‌نامه ادامه می‌‌دهد. جمهوری اسلامی ایران به‌دنبال خروج یک‌جانبه و برخلاف مقررات بین‌المللی آمریکا از برجام، تلاش کرد توافق هسته‌ای را به شرط عمل دیگر طرف‌های این توافق به تعهداتشان حفظ کند، اما با گذشت نزدیک به دو سال و ناتوانی طرف‌های اروپایی به تعهدات برجامی، با هدف حفظ بهره‌مندی اقتصادی ایران، گام‌های کاهش تعهدات خود را در بازه زمانی ۶۰ روزه آغاز کرد. براین اساس تهران با صدور بیانیه‌ای، شروع گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات برجامی را اعلام کرد که طبق آن، ایران دیگر هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده و تحقیق و توسعه) نخواهد داشت و از این پس، برنامه هسته‌ای خود را فقط براساس نیازهای فنی‌اش پیش خواهد برد و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز طبق روال ادامه می‌یابد.
واکنش‌ها به تحریم صالحی
به‌دنبال تحریم رئیس‌سازمان انرژی اتمی و این سازمان، سید عباس عراقچی در واکنش به این موضوع گفت که تحریم دکتر صالحی تنها عصبانیت و استیصال آمریکا از به بن‌بست رسیدن سیاست فشار حداکثری را اثبات می‌کند. به گزارش «ایسنا» سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه کشورمان در واکنش به تحریم علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از سوی آمریکا در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «دکتر صالحی شخصیت برجسته سیاسی و دانشمند تراز اول هسته‌ای ایران است و دانش هسته‌ای کشورمان امروز تحت مدیریت ایشان عالی‌ترین مدارج علمی و عملی را طی می‌کند.»
وی نوشت: «اقدامات اخیر در کاهش تعهدات هسته‌ای نشان داد، بر خلاف آنچه برخی ادعا می‌کردند، نه‌تنها تمامی ظرفیت‌های هسته‌ای (از جمله غنی‌سازی و آب سنگین) دست نخورده باقی مانده‌اند، بلکه امروز توانمندی‌های ایران در حوزه فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای اصولا قابل مقایسه با قبل از برجام نیست.» همچنین سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امورخارجه با اشاره به تحریم دکتر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان گفت: «دکتر صالحی شخصیت برجسته علمی و سیاسی کشور است و تحریم ایشان که تنها از سر استیصال صورت می‌گیرد هیچ تاثیری بر پیشرفت برنامه‌های هسته‌ای صلح آمیز ایران نخواهد داشت.»
به گزارش «ایسنا» سیدعباس موسوی گفت: «بار اول نیست که ایشان در فهرست تحریم‌های یک‌جانبه و غیرقانونی قرار می‌گیرد؛ همان‌طور که بار اول نیست دانشمندان هسته‌ای ایران هدف کینه‌توزی‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار می‌گیرند. دکتر صالحی شخصیت برجسته علمی و سیاسی کشور است و تحریم ایشان که تنها از سر استیصال صورت می‌گیرد هیچ تاثیری بر پیشرفت برنامه‌های هسته‌ای صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران نخواهد داشت.» سخنگوی وزارت امورخارجه با محکوم کردن این اقدام نابخردانه همچنین اظهار کرد: «به نظر می‌رسد مقامات رژیم آمریکا برای انحراف افکار عمومی از تحولات داخلی ناشی از استیضاح ترامپ و نیز شکست زودهنگام طرح به اصطلاح معامله قرن، چنین تحرکات ناشیانه و پوچی را علیه ملت ایران در دستورکار خود قرار داده‌اند.» موسوی افزود: «از یکسو وزیر خارجه این رژیم به لندن رفته و در نشستی با وزیر خارجه انگلیس مجددا مطالبی بی‌محتوا و تکراری بیان می‌کند و از سوی دیگر نماینده به اصطلاح ویژه‌شان در حرکتی نمایشی و غیرجذاب مصاحبه‌ای بی‌خاصیت‌تر برگزار می‌کند؛ غافل از آنکه سیاست فشار حداکثری مدتها است که به بن بست رسیده و حرکت پوینده ایران به سمت استقلال و خودکفایی با چنین اقدامات سخیفی متوقف نخواهد شد.»
بیانیه سازمان انرژی اتمی
همزمان سازمان انرژی اتمی نیز در بیانیه‌ای به تحریم این سازمان و علی‌اکبر صالحی واکنش نشان داد. به گزارش خبرگزاری فارس، سازمان انرژی اتمی ایران در پی تحریم‌های روز پنج‌شنبه دولت آمریکا درباره علی‌اکبر صالحی و این سازمان، در صفحه توییترش اعلام کرد: «اقدام نابخردانه ترامپ در تحریم دکتر صالحی و سازمان انرژی اتمی ایران، خللی در فعالیت‌ها و سیاست‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایجاد نخواهد کرد.» سازمان انرژی اتمی تصریح کرده است: «تحریم‌های ظالمانه، انگیزه دانشمندان هسته‌ای را بیش از پیش در بی‌اثر کردن سیاست‌های متخاصمانه کشور آمریکا استوار خواهد کرد.»
دنباله‌روی انگلیس از آمریکا
در تحولی دیگر، وزرای خارجه انگلیس و آمریکا در دیدارشان فعالیت‌های ایران را مایه نگرانی کشورهای غربی توصیف کردند. به گزارش «ایسنا» به نقل از وبگاه تله‌تریدر، دومنیک راب، وزیر خارجه انگلیس روز پنج‌شنبه در دیدار با مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا در اعلام مواضعی کاملا وابسته به کاخ سفید با ادعای اینکه ایران روزبه‌روز بیشتر از جامعه بین‌المللی فاصله می‌گیرد، افزود که باید برای چنین رفتارهایی مجازاتی متناسب در نظر گرفته شود.
مایک پمپئو نیز در اظهاراتی واهی ایران را «بزرگ‌ترین حامی تروریسم» خواند و مدعی شد که فشار حداکثری آمریکا علیه اقتصاد ایران، از توانایی‌های جمهوری اسلامی کاسته است و آنها را مجبور کرده تا تصمیمات سختی اتخاذ کنند.
این دو همچنین در ادعاهایی شبیه به هم فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران را مایه نگرانی کشورهای غربی قلمداد کردند.
