«نه» سنا به جنگ‌طلبی ترامپ

دو هفته پس از تصویب طرح کاهش اختیارات جنگی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا توسط مجلس نمایندگان، سنای آمریکا نیز به محدود کردن اختیارات ترامپ برای آغاز جنگ با ایران رای داد. این نهاد قانون‌گذاری آمریکا که در آن جمهوری‌خواهان همقطار ترامپ اکثریت را در اختیار دارند، پنج‌شنبه ۲۴ بهمن‌ماه طرح محدود کردن اختیارات رئیس‌جمهوری برای آغاز جنگ با ایران را به رای گذاشت که با «۵۵ رای موافق در مقابل ۴۵ رای مخالف» تصویب شد. هشت جمهوری‌خواه به همراه دموکرات‌ها موافق قانون محدود شدن اختیارات ریاست‌جمهوری برای شروع جنگ با ایران بوده‌اند. درواقع دموکرات‌ها که پیشنهاددهنده این قطعنامه بودند توانستند با جذب ۸ سناتور جمهوری‌خواه به اکثریت ۵۵ رای موافق برسند. مایک لی، رند پال، جری موران، لمار الکساندر، بیل‌ کسیدی، سوزان کالینز، لیزا مرکوفسکی و تاد یانگ هشت سناتور جمهوری‌خواهی هستند که به این طرح رای مثبت دادند.  قبلا مجلس نمایندگان آمریکا که اکثریت آن در اختیار دموکرات‌ها است، ۱۰ بهمن با ۲۲۸ رای موافق در مقابل ۱۷۵ رای مخالف دو طرح را جهت محدود کردن اختیارات ترامپ، برای حمله نظامی به ایران تصویب کرده بودند. براساس یکی از این دو طرح، هرگونه استفاده از وجوه فدرال برای نیروهای نظامی در تهاجم احتمالی علیه ایران بدون تصویب کنگره ممنوع خواهد بود. طرح دیگر، مجوز سال ۲۰۰۲ را که برای اقدام نظامی به منظور سرنگونی صدام حسین، دیکتاتور سابق عراق، مورد استفاده قرار گرفت، لغو می‌کند.طرح یاد شده از رئیس‌جمهور آمریکا می‌خواهد «به استفاده از نیروهای مسلح ایالات‌متحده» علیه ایران پایان دهد مگر آنکه از کنگره مجوز گرفته باشد. این طرح برای مواقعی که «دفاع در برابر حملات مسلحانه قریب‌الوقوع» ضروری است استثنا قائل می‌شود. این طرح به قانون اختیارات جنگی ۱۹۷۳ استناد می‌کند که به کنگره آمریکا امکان می‌دهد قدرت رئیس‌جمهور در وارد کردن نیروهای مسلح به مناقشه‌های نظامی را مهار کند.

احتمال وتو

از آنجا که تعداد آرای موافق با تصویب مصوبه کاهش اختیارات جنگی رئیس‌جمهور به دو سوم (۶۷ رای) نرسیده، این مصوبه در صورت وتوی احتمالی دونالد ترامپ به قانون تبدیل نخواهد شد. درواقع انتظار می‌رود که دونالد ترامپ این مصوبه را «وتو» کند. نمایندگان کنگره برای جلوگیری از وتوی مصوبه خود به دو سوم آرای اعضای مجلس نمایندگان و سنا نیاز داشتند که این امر محقق نشد.

همچنین کاخ سفید روز چهارشنبه ۹ بهمن ماه با صدور دو بیانیه‌ مجزا اعلام کرده بود که طرح‌های مجلس نمایندگان آمریکا برای «قطع بودجه اقدام نظامی علیه ایران» و «لغو مجوز جنگی سال ۲۰۰۲ برای مقابله با تهدیدات برآمده از عراق» را وتو خواهد کرد. کاخ سفید در این دو بیانیه ادعا کرده بود که تهدید ایران همچنان به قوت خود باقی است و اختیارات ترامپ برای «مقابله با ایران و گروه‌های نیابتی‌اش» نباید کاهش یابد. کاخ سفید همچنین مدعی شده بود که لغو مجوز جنگی برای مقابله با تهدیدات در عراق نیز امنیت ملی آمریکا را به خطر می‌اندازد «چراکه نیروهای حامی ایران در این کشور فعالیت دارند.» پیش از تصویب این طرح در مجلس نمایندگان، دونالد ترامپ مدعی شده بود که دموکرات‌ها می‌خواهند دفاع از آمریکا در برابر کشورهایی همچون ایران را سخت‌تر کنند. به گزارش «ایسنا» رئیس‌جمهور آمریکا با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توییتر از رای‌گیری مجلس نمایندگان درباره طرح کاهش اختیارات جنگی او به‌شدت انتقاد و ناراحتی خود را از این اقدام ابراز کرد. وی در ادامه انتقادات خود به این طرح در پیامی دیگر نوشت: «نانسی پلوسی (رئیس مجلس نمایندگان آمریکا) خواستار این است که کنگره اختیار رئیس‌جمهور را برای ایستادن مقابل سایر کشورها و دفاع از آمریکایی‌ها بگیرد. در کنار فرمانده کل قوای خود بایستید.»

هشدار ترامپ به کنگره

ترامپ روز چهارشنبه ۲۳ بهمن نیز درباره تصویب این طرح‌ها در سنای آمریکا هشدار داد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در توییت‌هایی نوشته بود که این حرکت سنا «علامت بدی» به ایران می‌فرستد و به تهران اجازه می‌دهد که بدون ترس از مجازات دست به اقدام بزند. ترامپ گفته بود: «ما در ارتباط با ایران خوب پیش می‌رویم و زمان آن نیست که از خود ضعف نشان بدهیم.» به گزارش خبرگزاری مهر وی افزود: «اگر دستان من بسته باشد، ایران وضع خوبی خواهد داشت. این قطعنامه سیگنال بسیار بدی ارسال می‌کند. دموکرات‌ها دارند این کار را فقط به‌خاطر ضربه زدن به حزب جمهوری‌خواه انجام می‌دهند. اجازه ندهید این اتفاق روی دهد.»

روابط تنش‌آلود تهران و واشنگتن

از زمان خروج ایالات‌متحده از توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی با ایران، مناسبات تهران و واشنگتن وارد دوره بسیار تنش‌آلودی شده است و دو کشور در مقاطع مختلف منافع یکدیگر را هدف قرار داده‌اند.سرنگونی پهپاد آمریکایی توسط یگان موشکی سپاه پاسداران، حمله پهپادی ارتش آمریکا به سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و ترور و شهادت او و همچنین حمله موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد در عراق که مقر نیروهای نظامی آمریکاست، از جمله درگیری‌های مستقیم دو کشور در ماه‌های اخیر بوده است. اوایل تیر ماه بود که دموکرات‌های سنا تلاش‌شان را برای ارائه طرحی درخصوص محدود کردن اختیارات جنگی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در صحن سنا آغاز کردند. در آن مقطع دموکرات‌های سنا تهدید کرده‌ بودند که اگر درباره یک متمم پیشنهادی سناتور «تام اودال» و سناتور «تیم کین» رای‌گیری نشود مانع از تصویب لایحه بودجه خواهند شد. صحبت از ارائه چنین طرحی پس از آن مطرح شد که در ۳۰ خرداد ماه یک فروند پهپاد جاسوسی «گلوبال هاوک» موسوم به «آر ‌کیو ۴ سی ترایتن» یا همان عقاب جهانی در آب‌های ایران پس از تجاوز به حریم سرزمینی کشورمان ساقط شد. کمتر از ۲۴ ساعت پس از سرنگونی پهپاد آمریکایی، دونالد ترامپ گفت که خواهان جنگ با ایران نیست و برای گفت‌و‌گو هیچ شرطی ندارد. رئیس‌جمهور آمریکا در دوم تیر ماه در مصاحبه با شبکه خبری ان‌بی‌سی گفته بود که هیچ شرطی برای گفت‌و‌گو با ایران ندارد و همزمان مدعی شد: «خواهان جنگ با ایران نیستم اما اگر درگیری با ایران پیش آید، این کشور «ویران خواهد شد». تنش‌ها میان ایران و آمریکا زمانی به اوج خود رسید که سردار حاج قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نخستین ساعات صبح روز ۱۳ دی ماه در حمله بالگردهای آمریکایی در فرودگاه بغداد به شهادت رسید. با گذشت کمتر از یک هفته از این اقدام آمریکا در نخستین ساعات بامداد روز چهارشنبه ۱۸ دی ماه، نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، طی عملیاتی موفق با نام «عملیات شهید سلیمانی» و با رمز مقدس یا‌زهرا(س)، با شلیک ده‌ها فروند موشک زمین به زمین، پایگاه هوایی آمریکا موسوم به «عین‌الاسد» واقع در استان الانبار عراق را در هم کوبیدند. در شرایطی که مقامات آمریکا در ابتدا تلاش داشتند وانمود کنند که این حمله تلفاتی نداشته است اما پنتاگون در آخرین گزارش خود که چند روز پیش منتشر شد، اعلام کرد تعداد سربازانی که بر اثر حمله موشکی ماه گذشته ایران به پایگاه عین‌الاسد در عراق دچار آسیب مغزی شده‌اند، به ۱۰۹ نفر رسیده است. پیش‌تر پنتاگون اعلام‌ کرده ‌بود که ۶۴ نفر از سربازان آمریکایی دچار آسیب‌های مغزی شده‌اند. درحال‌حاضر دمکرات‌ها نگران هستند که رویارویی بین ایران و آمریکا باعث شود که ایالات‌متحده وارد جنگی جدید در خاورمیانه شود. سناتور تیم کین از نویسندگان طرح محدودیت اختیارات ریاست‌جمهوری برای جنگ با ایران می‌گوید این مصوبه، نه علیه ترامپ و نه حتی (مقامات آتی) ریاست‌جمهوری است، بلکه ابزاری برای قدرت بخشیدن به کنگره برای اعلام جنگ است. وی گفت: «هر نوع تهاجمی باید نیازمند مذاکره با کنگره و رای نمایندگان باشد.»