عین‌الاسد و پایان انحصار آمریکا

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، پایگاه آمریکایی و محافظه‌کار «نشنال اینترست» با تحلیل اهمیت حمله موشکی ایران به پایگاه عین الاسد آمریکا نسبت به تهدید تسلیحات نقطه‌زن ایران برای نیروهای آمریکا در منطقه هشدار داد و نوشت: «حمله موشکی ایران به پایگاه عین الاسد در ماه ژانویه، به‌ نخستین باری در تاریخ بدل شد که‌‌ نیروهای آمریکایی یک حمله موشکی در مقیاس گسترده و با دقت بالا را دریافت‌ می‌کنند. حقیقتی در ورای تیترهای رنگارنگ خبری وجود دارد که کنگره، مقامات پنتاگون و اذهان عمومی آمریکا باید به آن آگاه شوند: «انحصار آمریکا در استفاده از تسلیحات نقطه زن و آزادی عمل بی‌سابقه از زمان پایان جنگ سرد، رسما پایان یافته است. حمله بی‌سابقه به نیروهای آمریکایی را باید به منزله یک هشدار دانست و رهبران آمریکا را وادار به ارزیابی و رفع آسیب‌پذیری پایگاه‌های آن در منطقه کند.»

با خاموش شدن شعله‌های جنگ سرد، ایالات‌متحده آمریکا با تصور اینکه به انتخاب خود می‌تواند مکان و زمان ساخت پایگاه‌های نظامی متعدد را در سراسر جهان تعیین کند، عمل کرد. این استراتژی به آمریکا توان لازم را می‌دهد تا تعداد زیادی از نیروهای خود را در سراسر یک‌ عملیات نظامی حرکت دهد.

این پیش‌فرض در حالی که آمریکا خود را برای تمرکز بر منازعات نظامی غیرمتقارن و مبارزه با تروریسم پس از یازده سپتامبر آماده می‌کرد، درست از آب درآمد. وزارت دفاع آمریکا در پایگاه‌های نظامی سرمایه‌گذاری کرده است تا بتواند جابه‌جایی سریع تسلیحات نقطه‌زن را در یک فضای بدون خطر تسهیل کند.

تصاویر ماهواره‌ای در دسترس عمومی از نیروهای آمریکایی مستقر در عین الاسد که نشان از وجود هلیکوپترها و پهپادها دارد، مهر تاییدی بر اتخاذ همین رویکرد نظامی توسط آمریکا است. با این حال رقبای بالقوه آمریکا نظیر ایران مدت‌ها است که استراتژی نظامی واشنگتن را رصد می‌کنند.

از بیش از ۶۰ هزار سرباز کنونی آمریکا در خاورمیانه، اغلب آنها در پایگاه‌های نزدیک به ایران نظیر کویت، بحرین و قطر هستند. ‌بسیاری از این‌ پایگاه‌ها نظیر مرکز مشترک عملیات هوایی العدید، میزبان افزایش حمایت‌های غیر‌عملیاتی از شهرها هستند.

با تجربه بیش از ۱۰ سال خدمت نظامی در پایگاه‌های خاورمیانه و آشنایی با وضعیت این پایگاه‌ها، باید توجه داشت که هم اکنون تعداد زیادی از پرسنل ذخیره نظامی در فضاهای آزاد، آسیب‌پذیر و قابل رویت حضور دارند که این نوع وضعیت استقرار نشان از ادامه پیش‌فرض از زمانی است که تهدید حمله به این‌ پایگاه‌ها توسط تسلیحات نقطه‌زن وجود نداشت. ایران نشان داد که هم توانایی و هم عزم لازم را برای انجام‌ اینگونه حملات دارد. اغلب فناوری‌‌هایی که برای توسعه تسلیحات نقطه‌زن نظیر ریزپردازنده‌ها، ارتباطات و تصاویر ماهواره‌ای سال‌ها است که تجاری‌سازی شده‌است و در دسترس همگان قرار دارد.‌ ایران، کشوری که بیست و هشتمین تولید ناخالص داخلی در جهان را دارد نیز این فناوری‌ها را برای تولید موشک‌های بالستیکی به کار گرفته است که توانایی حمل کلاهک‌های ۷۰۰ کیلوگرمی و پیمایش مسافت بیش از ۸۰۰ کیلومتر را دارند و از دقت خوبی نیز برخوردار هستند. با این حال، پایگاه هوایی که چند روز پیش از حمله به عین‌الاسد، تدارک ترور سردار قاسم سلیمانی را دید، هیچگونه آمادگی را برای حمله تلافی‌جویانه از سوی ایران نداشته است. اگر ایرانی‌ها به دیگر پایگاه‌های آمریکا حمله می‌کردند و پیش‌تر از قصد خود به مقامات عراق خبر نمی‌دادند، آمار تکان‌دهنده‌ای از تلفات برجای می‌ماند.

حمله ایران به‌پایگاه عین الاسد باید زنگ هشداری برای واشنگتن باشد تا دریابد که چشم‌انداز عملیاتی در خاورمیانه برای آمریکا در زمانی که دشمنان آن نظیر ایران دارای تسلیحات نقطه‌زن هستند، تغییر کرده است.

برای بیش از یک دهه، تحلیلگران دفاعی انتقاداتی را نسبت به آسیب‌پذیری پایگاه‌های نظامی آمریکا در سراسر جهان مطرح کرده‌اند و از رهبران خواسته‌اند تا طرح عملیاتی جدیدی را همزمان با دستیابی دشمنان آمریکا به تسلیحات پیشرفته نقطه‌زن اجرایی کنند. مطالعه مرکز ارزیابی استراتژیک و بودجه‌ای در سال ۲۰۱۱ نشان داد که پایگاه‌های آمریکایی در منطقه، در تیررس و تهدید تسلیحات موشکی ایران قرار دارند. یک مطالعه جدیدتر توسط مرکز امنیت آمریکای نوین که در سال ۲۰۱۷ انجام شد نسبت به آسیب‌پذیری پایگاه‌های نظامی ایالات متحده در غرب اقیانوس آرام هشدار داد. این مطالعه نشان داد که چین اگر به نیروهای آمریکا حمله موشکی کند، در مقیاس بسیار بزرگ‌تر از حمله ژاپنی‌ها به «پرل هاربر» در جنگ جهانی دوم، صدمات مهلکی به پایگاه‌های آمریکا وارد خواهد کرد.

بسیاری از این دست مطالعات طی سال‌های گذشته این نکته را یادآور می‌شوند که باید با به‌کارگیری روش‌های عملیاتی متنوع‌تری نظیر تقسیم نیروهای متمرکز، به‌کارگیری عملیات فریب، استقرار پدافندهای ضدموشک بالستیک و کروز جدید و تکنیک‌هایی نظیر استتار از آسیب‌پذیری پایگاه‌ها و سربازان آمریکایی در منطقه خاورمیانه کاست.