آخرین گمانه‌ها از کرسی ریاست پارلمان

نامزدی وزیر اقتصاد احمدی‌نژاد

روز گذشته سیدشمس‌الدین حسینی از توافق بر سر نامزدی او برای ریاست پارلمان یازدهم خبر داد و گفت که کاندیدای ریاست مجلس است. شمس‌الدین حسینی در گفت‌وگوی روز گذشته خود با «ایلنا» به جلسه هفت نفر از منتخبان مجلس یازدهم اشاره کرد و با بیان اینکه بین خودمان نیز توافق کرده‌ایم که یک نفر از ما برای ریاست مجلس کاندیدا شود، گفت: از آنجا که اولویت و مطالبه اصلی مردم، مشکلات اقتصادی است و تعدادی از منتخبان تأکید داشتند که باید به مسائل اقتصادی مردم بپردازیم، من قطعا کاندیدا خواهم شد چون فکر می‌کنم مجلس باید با اولویت و نگاه اقتصادی اداره و مدیریت شود. او در عین حال تاکید کرد که مجلس رئیس از پیش تعیین شده ندارد؛ اینکه گروهی فکر کنند از قبل می‌توانند کسی را به‌عنوان رئیس یا هیات رئیسه یا رؤسای کمیسیون‌ها القا کنند، خلاف قانون اساسی و مشی پارلمانی و مردم‌سالاری است.

از زمان اعلام نتیجه انتخابات دوم اسفندماه مجلس یازدهم، برخی گروه‌های اصولگرا محمدباقر قالیباف را به‌عنوان گزینه اصلی ریاست این دور از پارلمان معرفی کرده‌اند؛ موضوعی که واکنش برخی دیگر از منتخبان انتخابات اخیر را برانگیخت. ازجمله مصطفی میرسلیم که از منظر رای‌آوری، در رتبه دوم ایستاده است. او که از زمان بسته شدن لیست ائتلاف اصولگرایان در تهران و اعلام نام قالیباف به‌عنوان سرلیست، به این موضوع انتقاد کرده و آن را ساخته هواداران قالیباف خوانده، پس از انتخابات نامش در زمره نخستین رقبای قالیباف برای ریاست مجلس مطرح شد. دوم اردیبهشت ماه امسال هم در گفت وگویی با روزنامه شرق با بیان اینکه «ساده‌لوحانه است بگوییم به عملکرد قالیباف در شهرداری خدشه‌ای وارد نیست»، تاکید کرد که «اگر نمایندگان بخواهند»، «نامزد ریاست مجلس» خواهد شد.

به میدان آمدن حاجی‌بابایی

حالا برخی گمانه‌زنی‌ها از کمرنگ شدن رقابت قالیباف- میرسلیم حکایت دارند و زمزمه‌هایی از جدی شدن رقابت میان حاجی‌بابایی- قالیباف شنیده می‌شود. حاجی‌بابایی منتخب همدان در مجلس یازدهم که سابقه وزارت آموزش و پرورش در دولت محمود احمدی‌نژاد را علاوه بر ۵ دوره نمایندگی در کارنامه دارد، حالا به یکی از رقبای جدی قالیباف تبدیل شده است. این رقابت‌ها تا حدی جدی است که قالیباف را بر آن داشته تا خود با حضور در استان‌های مختلف، رای منتخبان استان‌ها را به دست آورد. او فارغ از تلاش‌هایی که در تهران دارد، در سفرهای استانی خود تلاش دارد نظر نمایندگان دیگر استان‌ها را جلب کند و این در شرایطی است که حامیان او، پیش‌تر از بالا بودن رای او در مجلس یازدهم برای ریاست پارلمان سخن می‌گفتند.

با این همه، نامزدهای ریاست پارلمان یازدهم اما تنها به این چهار نام خلاصه نمی‌شود. علاوه بر قالیباف، میرسلیم، حاجی‌بابایی و شمس‌الدین حسینی، افراد دیگری نیز هستند که سودای ریاست پارلمان یازدهم را در سر دارند. علی نیکزاد و فریدون عباسی از منتخبان این دور از پارلمان که نامشان در ذیل وزرا و مدیران دولت‌های نهم و دهم قرار دارد هم ازجمله افرادی هستند که برای کرسی ریاست مجلس مطرح شده‌اند. از سوی دیگر، جبهه پایداری هم که در رقابت‌های انتخاباتی به سختی توانست به فهرست ائتلافی تهران بپیوندد و رضایت دهد، حالا گزینه‌های خود را برای ریاست مجلس یازدهم دارد؛ بر اساس گمانه‌های موجود، علیرضا زاکانی و مرتضی آقاتهرانی فعلا نامزدهای این جبهه برای ریاست پارلمان هستند و به نظر نمی‌رسد پایداری‌ها بتوانند با قالیبافی‌ها بر سر این کرسی اجماع کنند.

اوج گرفتن اختلافات اصولگرایان

اوج اختلاف‌نظرهای درون جریان اصولگرا بر سر این کرسی پرحاشیه را می‌توان در مطرح بودن نامزدهای متعدد از گروه وزرا و مدیران دولت‌های نهم و دهم دریافت؛ آنها که هنوز به‌صورت رسمی اعلام نکرده‌اند به نامزدی واحد برای ریاست پارلمان یازدهم رسیده‌اند. از سوی دیگر، با توجه به زیربار نرفتن آنان به وحدت با ابزار فهرست ائتلافی در زمان انتخابات، احتمال همگرایی این گروه با سایر گروه‌های مجلس یازدهم بسیار بعید است. آنها احتمالا با نواصولگرایان قالیبافی همگرا نخواهند شد و همان اندازه که با این طیف فاصله دارند، می‌توانند به پایداری‌ها نزدیک شده و با آنها همگرا شوند.

اصولگرایان که در انتخابات دوم اسفندماه، به مدد ردصلاحیت نیروهای اصلی جریان رقیب (اصلاح‌طلبان) و قرار گرفتن در رقابتی که بیشتر درون‌جریانی بود، کرسی‌های مجلس یازدهم را فتح کردند، حالا به‌نظر راهی صعب در پیش دارند. گرچه آنها پیروزمندانه از تشکیل مجلس یکدست اصولگرایی سخن گفتند اما هر روز که به آغاز به کار مجلس یازدهم در خردادماه امسال نزدیک‌تر می‌شویم، پس‌لرزه‌های ائتلاف دقیقه نودی در انتخابات، بیش از هر زمانی نمایان می‌شود.

در این زمینه یک نکته قابل‌توجه است؛ غیبت رقبای اصلی اصولگرایان در مجلس پیش رو یکی از موارد موثر در مسیر سخت منتخبان اصولگرا در همگرایی بر سر کرسی‌های هیات‌رئیسه مجلس و همچنین هیات‌رئیسه کمیسیون‌های تخصصی و سایر رده‌های مهم در پارلمان است. تجربه ادوار مختلف به‌ویژه مجلس دهم که با سه فراکسیون تقریبا هم‌وزن اصلاح‌طلبان، اصولگرایان نزدیک به علی لاریجانی و اصولگرایان تندرو نزدیک به جبهه پایداری تشکیل شد، نشان می‌دهد که وحدت جریانی در غیاب رقیب یا رقبای اصلی به سختی رخ می‌دهد. وضعیت مجلس یازدهم از این دست است؛ مجلسی که پیش‌بینی می‌شود از منظر همگرایی نیروهای درونی‌اش، با همه ادوار پارلمان متفاوت باشد و رقابت‌ها در آن در غیبت جریان اصلاح‌طلب، به رقابتی درون‌جریانی تبدل شده و محصول این رقابت، احتمالا شکل‌گیری شکاف میان گروه‌های مختلف اصولگرایی راه یافته به پارلمان باشد؛ موضوعی که در رقابت بر سر کرسی ریاست این روزها به وضوح قابل مشاهده است.

نشست منتخبان برای هیات رئیسه

با این همه دیروز ابوالفضل ابوترابی، نماینده اصولگرای نجف‌آباد در مجلس در گفت‌وگویی با خبرگزاری فارس، از نشستی خبر داد که صبح دیروز با حضور جمعی از نمایندگان مجلس دهم که به مجلس یازدهم هم راه یافته‌اند، برگزار شد. او گفت که در این نشست بنا بر این شد تا در روز چهارشنبه با حضور ۵۶ نفر از منتخبان مجلس یازدهم مقدمات تدوین اساسنامه فراکسیون انقلاب را فراهم کنند؛ فراکسیونی که به گفته ابوترابی حدود ۲۲۰ نفر از منتخبان مجلس یازدهم را در بر می‌گیرد و قرار است در این جلسه درباره رئیس و هیات رئیسه مجلس یازدهم رأی‌گیری شود.