جلسه مشترک ایران و افغانستان درباره حادثه مرگ ۱۸ افغان در مرز دو کشور
پایگاه خبری پلیس در تشریح این جلسه مشترک اعلام کرد: با توجه به قرارداد کمیساریای سرحدی (مرزبانان) ۱۳۳۵ صبح روز پنج‌شنبه ۲۵ اردیبهشت ماه، هیاتی متشکل از کارشناسان مرزبانی کشور افغانستان وارد ایران شده و با حضور در محل مورد ادعا، موضوعات را میدانی مورد بررسی قرار دادند و در جلسه مشترک با مرزبانان ایران، کشورمان را به مقصد افغانستان ترک کردند. بنابر این گزارش، در این جلسه مشترک، مرزبان درجه یک ایران با تاکید بر نقاط مشترک و تعلقات فرهنگی، دینی و قومی بین مردم دو کشور از مرزبانان افغانستانی درخواست کرد ضمن کنترل بیشتر بر مرزهای مشترک، پاسگاه‌های مرزی غیرفعال در کشور افغانستان به‌منظور کنترل بیشتر هر چه زودتر فعال شوند. همچنین هیات افغانستانی نتیجه بررسی‌های خود را موکول به مشورت با مسوولان عالی‌رتبه افغانستان در چند روز آینده کردند.
این جلسه مشترک درحالی برگزار شد که پس از ادعای برخی از شبکه‌های خبری مبنی بر غرق شدن تعدادی از اتباع افغانستانی توسط مرزبانان جمهوری اسلامی ایران در مرز مشترک ایران با افغانستان، موضوع در دستور کار مرزبانان ایران قرار گرفت و بعد از بررسی اولیه و اعزام تیم‌های کارشناسی، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران رسما این خبر را تکذیب کرد. البته پیش از برگزاری نشست مشترک روز پنج‌شنبه، مرزبانی ایران طبق پروتکل‌های بین‌المللی چند بار به‌صورت کتبی از کشور افغانستان تقاضا کرد با اعزام هیات کارشناسی موضوع را بررسی کند.
حادثه در خاک افغانستان رخ داده است
با این همه، دیروز یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی اعلام کرد حادثه اتفاق افتاده برای شهروندان افغانستان در خاک این کشور رخ داده است، نه ایران. ابوالفضل حسن‌بیگی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با «ایلنا» با اعلام این موضوع توضیح داد: شهروندان افغانستان نه در خاک ایران بلکه در خاک خود افغانستان جان خودشان را از دست داده‌اند، منطقه‌ای که گفته می‌شود این اتفاق در آن رخ داده جایی ناامن است که نیروهای سازمان ملل در آن حضور ندارند. این نماینده مجلس افزود: بهانه‌های ایجاد شده بسیار پیش پا افتاده اما بسیار زیرکانه و موذیانه است. منطقه‌ای که گفته می‌شود این اتفاق در آن رخ داده جایی ناامن است که نیروهای سازمان ملل در آن حضور ندارند و در واقع آنان جایی را انتخاب کرده‌اند که اثباتش برای عدم یک اقدام نظامی توسط ایران به طول بینجامد.
حسن‌بیگی در گفت‌وگو با «ایلنا» درباره اتفاقات رخ داده درباره مهاجران و شهروندان کشور افغانستان و اینکه چرا در این برهه از زمان عده‌ای سعی می‌کنند روابط دیرینه میان این کشور و کشورمان را برهم بزنند، گفت: آمریکایی‌ها در خاورمیانه و غرب آسیا شکست خوردند؛ امروز هم در وضعیت بسیار وخیمی در این منطقه قرار دارند بنابراین دست به اقداماتی می‌زنند که دور از ذهن نیست. این کشور در افغانستان بالغ بر ۵ تریلیون دلار هزینه کرد اما منافعی را که به‌دنبالش بود پیدا نکرد.
در حادثه‌ای که روز ۱۲ اردیبهشت رخ داد، دست‌کم ۱۸ شهروند افغانستان در رودخانه مرزی هریرود جان باختند. گرچه فرماندار گلران در استان مرزی هرات مدعی شده بود که آثار بر جای مانده بر روی پیکر این اجساد، حکایت از آن دارد که آنها مورد ضرب و شتم واقع شده بودند اما سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت‌خارجه ۲۲ اردیبهشت در گفت‌وگویی اعلام کرد براساس تحقیقات کمیته حقیقت‌یاب ایرانی وقوع حادثه برای تعدادی از اتباع افغانستان نه در قلمرو ایران بوده و نه نیروهای ایرانی دخالتی داشته‌اند.
او توضیح داده بود به لحاظ واقعیات عینی، براساس گزارش‌های تایید شده که از مرزبانی جمهوری اسلامی ایران دریافت شده است در تاریخ موردنظر و در محدوده ادعایی نه‌تنها چنان واقعه‌ای رخ نداده و مواجهه‌ای از هیچ نوع بین نیروهای جمهوری اسلامی ایران با اتباع افغان رخ نداده- چه رسد به ادعاهای ناظر بر انتقال افراد به اردوگاه یا رفتارهای دور از شأن انسانی- بلکه در آن زمان به‌دلیل شرایط خاص جوی در منطقه حتی هیچ‌گونه ورود اتباع افغان به خاک جمهوری اسلامی ایران ثبت نشده است. در عین حال، به سبب احترام به درخواست‌های دولت دوست و همسایه افغانستان، به‌رغم اطمینان کامل به گزارش مرزبانان ایرانی، مجددا به کلیه دستگاه‌های ذی‌ربط دستورات لازم جهت بررسی دقیق و جامع موضوع صادر شد که نتیجه بررسی‌های تکمیلی سایر دستگاه‌ها نیز موید گزارش مرزبانی بوده و وقوع حادثه و دخالت ادعایی را به‌طور کامل رد کرده است.
