کشورهایی نظیر آلمان و فرانسه نیز که متحدان دیرینه ایالات‌متحده بوده‌اند در کنار روسیه و چین با بازگرداندن تحریم‌های سازمان‌ملل علیه ایران به شدت مخالفت و اعلام کردند که واشنگتن حقی در این زمینه ندارد.  به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، نشریه فارن پالیسی در تازه‌ترین گزارش خود از نشست اعضای شورای امنیت سازمان‌ملل که بررسی ممنوعیت فروش تسلیحات به ایران را در دستور کار داشت، نوشت: مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا روز سه‌شنبه تلاش کرد تا بار دیگر از نفوذ روبه‌کاهش جهانی واشنگتن در عرصه بین‌الملل استفاده کند تا بتواند قطعنامه شورای امنیت در مورد ممنوعیت فروش تسلیحات به ایران را که قرار است در ماه اکتبر منقضی شود تمدید کند. در عوض اما آنچه نصیب دیپلمات ارشد آمریکایی شد، سرزنش متحدان و دشمنان ایالات‌متحده در میان ۱۵ عضو شورای امنیت بود و به‌طور جمعی از اقدام آمریکا در خروج از توافق هسته‌ای با ایران در دو سال پیش انتقاد کردند.  در همان روزی که اتحادیه‌اروپا، ایالات‌متحده را از فهرست کشورهای امن خود برای سفر شهروندان ۲۷ کشور عضو حذف کرد، از مایک پمپئو نیز با یک فضای سرد و بی‌روح در این شورا استقبال شد. مقامات دولت ترامپ رفتار انتقادی کشورهای شورا آن هم در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را دست کم گرفته بودند. لحن انتقادی که بر این شورا حاکم بود از جمله صحبت‌های نماینده آلمان را در بر می‌گرفت که واشنگتن را به دلیل خروج از توافق هسته‌ای به نقض قوانین بین‌المللی متهم کرد و همراه با چین بر این موضع تاکید داشت که ایالات‌متحده حقی برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان‌ملل علیه ایران ندارد. نماینده روسیه در شورا نیز تحریم‌های ضد ایرانی آمریکا را به قتل جورج فلوید سیاهپوست تشبیه کرد و گفت که این تحریم‌ها با هدف قرار دادن زانو بر گردن ایران وضع شده‌اند.  تمرکز مباحث این نشست اغلب بر سرنوشت توافق هسته‌ای روبه مرگ معطوف بود؛ توافقی که برنامه هسته‌ای ایران را محدود می‌کرد و ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد. طرف‌های اروپایی در توافق، نظیر ایران خواستار حفظ بقای برجام هستند در حالی که دولت ترامپ تلاش دارد تا پیش از انتخابات نوامبر به‌طور کامل آن را از میان بردارد تا درصورت پیروزی جو بایدن دموکرات، او نتواند برجام را بازگرداند. آخرین دور اختلافات در مورد برجام مربوط به بندی است که ممنوعیت فروش تسلیحات به ایران را در ماه اکتبر لغو می‌کند. متحدان آمریکا نظیر پنج دولت اروپایی عضو شورای امنیت نیز از تجارت تسلیحاتی با ایران ابراز نگرانی کرده‌اند و ممنوعیت خود اتحادیه اروپا در این زمینه قرار است تا سال ۲۰۲۳ ادامه یابد. اما آنها نگرانند که تمدید ممنوعیت سازمان‌ملل که نقض واضح برجام است، تهران را وادار ‌کند تا بازرسان بین‌المللی را از تاسیسات هسته‌ای خود اخراج کند و توانایی این کشور برای ساخت سلاح هسته‌ای احتمالی را افزایش دهد.

نماینده فرانسه در شورای امنیت در اظهاراتش گفت: «توافق هسته‌‌ای ایران که نتیجه مسامحه است، در واقع می‌تواند نوعی ابزار باشد تا به بهبود توافق منجر شود. تا امروز هیچ جایگزین جدی برای ممانعت از دسترسی احتمالی ایران به سلاح هسته‌ای وجود ندارد و از بین رفتن این توافق نه می‌تواند به شرایط منطقه کمکی کند و نه به امنیت جمعیت ما.» از زمانی که دونالد ترامپ آمریکا را از برجام خارج ساخت، ایران نیز در پاسخ و از یک سال بعد، برخی از مفاد برجام را نقض کرده است. در آغاز نشست مجازی شورای امنیت، معاون کل سازمان ملل در امور سیاسی تاکید کرد که توافق هسته‌ای یک دستاورد چشمگیر برای دیپلماسی چندجانبه و گفت‌و‌گو بوده است و نسبت به تصمیم دولت آمریکا برای خروج از آن ابزار تاسف کرد و یادآور شد که ایران تا پیش از ضربه مهلک ترامپ به برجام، به‌طور کامل به توافق پایبند مانده بود.  وی همچنین در رابطه با نقض برخی از مفاد برجام از جولای ۲۰۱۹ نیز ابراز تاسف کرد که شامل عبور از محدودیت انباشت اورانیوم غنی‌شده در خاک ایران است. او البته در ادامه از ایران به دلیل آنچه ارسال تسلیحات به حوثی‌های یمن و در تضاد با قطعنامه شورای امنیت خواند، انتقاد کرد. با این حال محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز که در این جلسه حضور یافته بود، ادعای ارسال سلاح به یمن یا دیگر مناطق را رد کرد.  ظریف در ادامه خطاب به این شورا گفت: «جامعه بین‌الملل به‌طور عام و شورای امنیت به‌طور خاص در این روزها با یک تصمیم مهم مواجه هستند. آیا ما قرار است به حکومت قانون احترام بگذاریم یا اینکه قصد داریم با تسلیم در برابر هوس‌های یک قلدر، به قوانین جنگل بازگردیم؟» دولت ترامپ این ماه متن پیش‌نویس یک قطعنامه را برای تمدید ممنوعیت تسلیحاتی ایران آماده کرد اما دو کشور چین و روسیه اعلام کردند که از طرح آمریکا حمایت نخواهند کرد. قدرت‌های اروپایی نیز با سردی نسبت به این طرح برخورد کردند و انتظار می‌رود تا آنها نیز نسخه پیش‌نویس پیشنهادی خود را برای تمدید برخی از عناصر تحریم تسلیحاتی ایران تا ۶ ماه معرفی کنند.  دولت ترامپ ایران را متهم به ایفای نقش ثبات‌زدایی در منطقه از طریق گروه‌های هم‌پیمانش می‌کند. پمپئو گفت که اگر شورای امنیت ممنوعیت‌های تسلیحاتی علیه ایران را تمدید نکند، مسیر ایران برای دریافت تسلیحات پیشرفته نظامی از روسیه و چین هموار می‌شود و این موضوع خود موجب تضعیف امنیت منطقه‌ای می‌شود و احتمالا پایتخت‌های اروپایی نیز در تیررس موشک‌های بالستیک روس و چینی قرار می‌گیرند.  پمپئو در ادامه ادعاهایش گفت: «اگر نتوان ایران را متوقف کرد، این کشور قادر خواهد بود تا جنگنده‌های روسی را با شعاع عملیاتی سه هزار کیلومتری خریداری کند که در این صورت بسیاری از شهرها نظیر ریاض، دهلی نو و حتی ورشو زیر چتر هوایی ایران قرار خواهند داشت.» وی مدعی شد: «این تنها حرف ایالات‌متحده نیست و بهتر است در این مورد به سخنان کشورهایی نظیر اسرائیل، کشورهای عربی حاشیه خلیج [فارس] و خاورمیانه که بیشترین تهدید متوجه آنان خواهد بود توجه شود. همه آنان خواستار تمدید ممنوعیت فروش تسلیحات به ایران هستند.»

اخبار مرتبط