ارائه پیش‌نویس چهار پاراگرافی واشنگتن

اما روز چهارشنبه خبری منتشر شد مبنی بر اینکه آمریکا در متن پیش‌نویس تازه فقط چهار پاراگراف دارد و خواهان تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران می‌شود، تا زمانی که «شورای امنیت برخلاف آن تصمیم بگیرد». متن جدید همچنین تاکید دارد که تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران «برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی ضرورت دارد». این درحالی است که پیش‌نویس اولیه یک سند چند صفحه‌ای ۳۵ پاراگرافی بود که شامل یک مقدمه طولانی در متهم کردن ایران به صدور سلاح به گروه‌های هم‌پیمان شیعه در عراق، سوریه، لبنان و یمن بود. پیش‌نویس اولیه همچنین خواهان آن بود که کشورها محموله‌ هواپیماها و کشتی‌ها را که «با دلیل منطقی» مشکوک به نقض تحریم تسلیحاتی ایران باشند بازرسی کنند. سند مذکور ضمیمه‌ای از اسامی مقامات ایرانی برای تحریم‌های هدفمند سازمان ملل متحد نیز پیشنهاد کرده بود.

هشدار روحانی

حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران نیز روز گذشته به تلاش‌های آمریکا با هدف تمدید تحریم تسلیحاتی ایران اشاره کرد و گفت: «آمریکا روز گذشته (سه‌شنبه) قطعنامه‌ای را برای ضربه زدن به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ مطرح کرده است چراکه براساس برجام و این قطعنامه از اواخر مهرماه تحریم تسلیحاتی ایران برداشته می‌شود و ایران می‌تواند سلاح خرید و فروش کند، بنابراین آمریکا قطعنامه‌ای را علیه این بخش از قطعنامه ۲۲۳۱ طرح کرده تا آن را نقض کند البته امید فراوان داریم که آمریکا در این طرح نیز دچار شکست خواهد شد و یک بار دیگر شکست و انزوای خود را خواهد دید.» رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه موضع ما در قبال این قطعنامه روشن است، تاکید کرد: «اگر قطعنامه‌ای علیه بخشی از قطعنامه ۲۲۳۱ تصویب شود به معنای نقض فاحش برجام بوده و عواقب آن بر عهده بانیان آن است.» همچنین محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران در مقاله‌ای در ایران دیلی آنلاین با اشاره به تلاش‌های آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران تاکید کرد: «اطمینان دارم که - در هفته‌ها و ماه‌های حساس بعدی- اعضای شورای امنیت تلاش مذبوحانه‌ انتخاباتی دولت مستاصل ایالات‌متحده برای نابودسازی موفقیت دیپلماتیک قرن بیست و یکم را ناکام می‌سازند.» به گزارش «ایسنا» ظریف نوشت: «آنچه ما در ایران- که هدف شرورانه‌ترین و کورترین تحریم‌ها قرار گرفته‌ایم- از رژیم فعلی ایالات‌متحده مشاهده کرده‌ایم کاملا واضح است: این دولت هیچ چشم‌انداز روشنی برای آینده جامعه جهانی ندارد.»

احتمال شکست آمریکا

در این بین خبرگزاری فرانسه روز شنبه گذشته به نقل از منابع دیپلماتیک خود گزارش داده بود که میزان مخالفت با پیش‌نویس آمریکا «به شکل فعلی» به حدی بوده است که آمریکا احتمالا نخواهد توانست ۹ رای لازم برای واداشتن روسیه و چین برای استفاده از حق وتو به دست بیاورد. تحریم تسلیحاتی شورای امنیت قرار است ۲۷‌مهرماه امسال به پایان برسد و این پیش‌نویس جدید قرار بود سه‌شنبه شب مورد بررسی نمایندگان ۱۵ عضو شورای امنیت قرار بگیرد.

رای‌گیری؛ هفته‌آینده

همچنین دولت آمریکا در تلاش است متن این پیش‌نویس را در هفته جاری در شورای امنیت به رای بگذارد؛ تاریخ دقیق رای‌گیری هنوز اعلام نشده است. در این خصوص به گزارش «ایسنا» ، کلی کرفت، نماینده آمریکا در سازمان ملل سه‌شنبه شب در گفت‌وگو با شبکه سعودی العربیه، اعلام کرد رای‌گیری شورای امنیت در رابطه با تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران هفته آینده انجام می‌شود.

توسل به مکانیزم ماشه

مقامات ارشد دولت دونالد ترامپ بارها هشدار داده‌اند که در صورت عدم تمدید تحریم تسلیحاتی ایران از مکانیزم موسوم به «ماشه» در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت برای بازگرداندن همه تحریم‌های این نهاد علیه ایران که در چارچوب توافق هسته‌ای برجام لغو شده بودند، استفاده خواهند کرد. این درحالی است که چین و روسیه می‌گویند آمریکا از آنجا که برجام را ترک کرده است اجازه توسل به مکانیزم «ماشه» را ندارد. آمریکا این استدلال را رد می‌کند.

مخالفت روسیه و چین پابرجاست

در همین رابطه خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت که آمریکا طرحش برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را خلاصه‌تر کرد اما این، نمی‌تواند بر مخالفت روسیه و چین غلبه کند. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز از نظر دیپلمات‌ها و تحلیلگران، پیش‌نویس پیشین قطعنامه ارائه شده توسط آمریکا «افراطی بود.»  دیپلمات‌ها گفته‌اند درحالی‌که پیش‌نویس مختصر جدید ممکن است موجب جمع شدن رای بیشتری برای واشنگتن شود، مشخص نیست که آمریکا بتواند حداقل رای لازم(۹ رای) را کسب کند. همچنین این دیپلمات‌ها گفتند که به نظر می‌رسد نشود روسیه و چین را متقاعد کرد که از رای دادن خودداری کنند.

ریچاردگوان مدیر گروه بحران جهانی در این باره در صفحه توییترش نوشت: «نگذارید اختصار پیش‌نویس جدید آمریکا شما را فریب دهد. نکته اصلی این است که این پیش‌نویس اجازه می‌دهد که تحریم تسلیحاتی ایران به‌طور نامحدود اعمال شود و چین و روسیه از آن خوششان نخواهد آمد. بنابراین فرصت خوبی است که این پیش‌نویس آمریکا تا روز جمعه رد شود.» آمریکا از کشورهای عضو شورای امنیت خواسته است تا صبح چهارشنبه نظرات‌شان را اعلام کنند. شورای امنیت درحال تداوم فعالیتش به‌صورت مجازی است و زمانی که رای‌گیری اعلام شود، کشورهای عضو ۲۴ ساعت زمان دارند تا نظرشان را اعلام کنند. نتیجه در یک نشست علنی اعلام خواهد شد. همچنین روزنامه فایننشال‌تایمز خلاصه شدن پیش‌نویس قطعنامه ارائه شده از سوی آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را موردتوجه قرار داده و جوانب مختلف آن را بررسی کرده است. به گزارش «ایسنا» روزنامه فایننشال‌تایمز نوشت: به‌رغم تغییرات ایجاد شده در پیش‌نویس قطعنامه، هنوز انتظار می‌رود که اعضای شورای امنیت پیش‌نویس این قطعنامه را رد کنند. یک دیپلمات سازمان ملل گفته است که بیان جدید پیش‌نویس قطعنامه آمریکا هدف آرام کردن متحدان اروپایی و به انزوا کشاندن روسیه و چین به‌خاطر مخالفتشان را در بر دارد. این دیپلمات افزود که آمریکا هنوز باور ندارد پیش‌نویس قطعنامه‌اش رای لازم برای تصویب شدن را کسب کند. در این میان، انگلیس، آلمان و فرانسه که هر سه آنها از اعضای توافق هسته ای ایران هستند، ماه‌ها در تلاش بوده‌اند واشنگتن را قانع کنند که لحن مخالفت‌آمیزش را کنار بگذارد تا تمدید تحریم تسلیحاتی شکل قابل قبول‌تری برای چین و روسیه داشته باشد.

عقب‌نشینی واشنگتن

همزمان در واکنش به این تصمیم واشنگتن، مجید تخت‌روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل گفت: «آمریکا پس از مخالفت اعضای شورای امنیت، مجبور به عقب‌نشینی از پیش‌نویس قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران شد.»

به گزارش «ایسنا» مجید تخت‌روانچی در توییتی نوشت: «آمریکا پس از مخالفت اعضای شورای امنیت، مجبور به عقب‌نشینی از پیش‌نویس قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران شد و امروز (به وقت آمریکا) نسخه دیگری را ارائه داد- که آن هم نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است. پیش‌نویس جدید در ماهیت و هدف مشابه پیش‌نویس قبلی است. به‌طور حتم شورا این پیش‌نویس را هم دوباره رد خواهد کرد.»