اولین خوانش جعبه ­سیاه «اوکراینی»

سازمان هواپیمایی ایران نتیجه بازخوانی اطلاعات جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی را اعلام کرد؛ هواپیمایی که روز ۱۸ دی‌ سال ۹۸ دقایقی پس از برخاستن از فرودگاه بین‌المللی امام(ره) به اشتباه هدف شلیک پدافند هوایی ایران قرار گرفت و در آخرین روزهای تیرماه امسال، عملیات خوانش اطلاعات جعبه‌ سیاه آن در کشور فرانسه آغاز شد. دیروز تورج دهقانی‌زنگنه رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در نشستی برای اعلام نتیجه این بازخوانی اطلاعات با بیان اینکه جعبه سیاه از تاریخ ۲۷ تیر ۹۹ تا ۳ مرداد ۹۹ در آزمایشگاه بررسی سانحه دفتر تحقیقات و تحلیل ایمنی هواپیمای کشوری در فرانسه بازخوانی شد، گفت: این کار تحت مسوولیت سازمان هواپیمایی کشوری و مسوول بررسی سانحه و با امکانات و مساعدت فنی کشور فرانسه انجام شد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه داده‌های هر دو جعبه سیاه به خوبی و بدون مشکل فنی بازیابی و به اطلاعات قابل‌تحلیل تبدیل شدند، گفت: همزمان با زمان محاسبه شده توسط تیم بررسی سانحه درخصوص عمل کردن مجاورتی موشک، ثبت اطلاعات و ضبط‌کننده داده‌های پروازی در زمان ۶ و ۱۴ دقیقه و ۵۶ ثانیه متوقف شده است. به گفته دهقانی زنگنه تا این زمان، تمام متغیرهای پروازی ثبت شده شرایط عادی داشته و هواپیما تا قبل از این شرایط در شرایط پروازی فنی نرمال بود و در پروفایل پروازی پیش‌بینی شده قرار داشت.

ضبط صدا تا ۱۹ ثانیه پس از انفجار

نکته دیگر از این بازخوانی که دهقانی زنگنه به آن اشاره کرده، آن است که جعبه سیاه ضبط‌کننده صدای درون کابین تا ۱۹ ثانیه پس از انفجار موشک مکالمات را ضبط کرده است.

به گفته او، در کابین پرواز سه نفر گروه پرواز حضور داشتند که یکی از آنها معلم بوده که هر سه متوجه شرایط غیرعادی بودند و متناسب با صدای غیرعادی کابین، تا آخرین لحظه مشغول کنترل و هدایت هواپیما بودند. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در ادامه افزود: معلم خلبان درون کابین برخی راهنمایی‌های لازم را می‌دهد از این مکالمه می‌توان نتیجه گرفت که هواپیما دچار مشکل الکتریکی شده که باعث می‌شود گروه پروازی واحد برق کمکی را روشن بکند و معلم خلبان تشخیص خود مبنی بر فعال بودن هر دو موتور هواپیما را در ثانیه‌های پس از انفجار به خلبانان اعلام می‌کند.

دهقانی‌زنگنه همچنین گفت که هیچ صدا یا نشانه‌ای از وضعیت کابین مسافران در صداها و اطلاعات ضبط شده وجود ندارد و نحوه صحبت و واکنش گروه پروازی نشان از سلامت جسمانی آنها در این لحظات داشته است. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری افزود: با توجه به اینکه ضبط صدای کابین در ۱۹ ثانیه بعد از انفجار متوقف شده است و حداقل ۲۵ ثانیه بعد از انفجار اول موشک دوم به مجاورت هواپیما رسیده است تحلیلی درباره عملکرد و آثار موشک شلیک شده دوم از اطلاعات جعبه سیاه به دست نیامد.

او گفت: انفجار موشک اول باعث آسیب قابل‌توجهی به هواپیما شده و برخورد قطعاتی ناشی از آن به هواپیما باعث قطع FDR و CVR در مدت زمان ۱۹ ثانیه بعد از آن شده است. اقدامات و مشارکت‌های صورت پذیرفته در فرآیند بازخوانی جعبه سیاه کاملا حرفه‌ای و براساس انطباق با استانداردهای ایکائو بوده است.

دهقانی‌زنگنه تصریح کرد: سازمان هواپیمایی کشوری ایران از دفتر تحقیقات و تحلیل ایمنی هواپیمایی کشوری فرانسه جهت پذیرش درخواست کمک فنی و اجرای مناسب آن تشکر و قدردانی می‌کند.

دهقانی زنگنه گفت: اطلاعات استخراج شده در اختیار نمایندگان کشورهای ذی‌ربط قرار گرفته تا تحلیل‌های ایمنی و فنی خود را در چارچوب استانداردهای ایکائو به مسوول بررسی سانحه ارائه کنند. این اقدامات و این اطلاعات تنها با هدف ایمنی و پرهیز از رخداد مشابه ‌صورت می‌پذیرد و هر نوع استفاده سیاسی از این فرآیند ضمن اینکه در تعارض با اهداف موردنظر و مورد تصدیق ایکائو است روند رسیدگی به سانحه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و سازمان هواپیمای کشوری از تمام علاقه‌مندان و ذی‌نفعان درخواست می‌کند که از هر نوع تحلیل یا استفاده از این اطلاعات و اقدامات که در راستای اهداف ایمنی نباشد خودداری کنند و در اینجا به کلیه شرکت‌های هواپیمایی که در گذشته از آسمان ایران استفاده می‌کردند و الان نمی‌کنند یا کشورهایی که هم اکنون از آسمان ایران استفاده می‌کنند اطمینان می‌دهیم که پرواز بر فراز آسمان ایران مطمئن و ایمن خواهد بود.

دهقانی‌زنگنه همانند آنکه پیش از این اعلام شده بود، تاکید کرد که در عملیات خوانش جعبه سیاه در کشور فرانسه، نمایندگان کشورهایی از جمله آمریکا به‌عنوان سازنده هواپیما و کشور اوکراین به‌عنوان بهره‌بردار و فرانسه به‌عنوان کشور ارائه دهنده خدمات و مشاوره فنی حاضر بودند و در این فرآیند سازمان هواپیمایی کشوری را کمک کردند. او همچنین گفت: نمایندگانی از کشورهای کانادا، انگلستان و سوئد به‌عنوان کشورهایی که اتباع آنها در این حادثه جان باختند جهت مشاهده و اطلاع در این فرآیند شرکت داشتند. نماینده‌ای از سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری جهت تسهیل همکاری‌های بین کشورها در این ماموریت شرکت داشت.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری البته در کنار توضیحات فنی این بازخوانی، گفت: گزارش مستقل درباره پروازها بالاخص توصیف اطلاعاتی آنها از نظر فنی و تخصصی برای عموم مردم امری مرسوم نبود در هیچ سانحه‌ای چنین اتفاقی نیفتاد لکن به‌دلیل موضوعات مربوط به سانحه ۷۵۲ و دستور صریح ریاست محترم جمهور و وزیر محترم راه‌وشهرسازی درخصوص شفافیت صرف با مردم و به خصوص با داغدیدگان این سانحه سازمان هواپیمایی کشوری به‌عنوان مرجع رسیدگی به این سانحه نتایج حاصل از بازخوانی اطلاعاتی را که دریافت کرده، آن دسته از اطلاعاتی که موردتوجه عموم مردم است به سمع و نظر مردم شریف ایران می‌رساند.

جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی یکی از موضوعات جنجالی پس از ساقط شدن این هواپیما بود و چند هفته پیش، پس از مدت‌ها جدال لفظی میان ایران و کشورهای اوکراین و کانادا به‌عنوان کشورهای درگیر در این حادثه، قرار بر این شد تا کار فنی این جعبه سیاه، از ۲۰ جولای (۳۰ تیرماه) در فرانسه آغاز شود؛ قراری که در همین تاریخ به واقعیت تبدیل و عملیات خوانش در فرانسه آغاز شد.