احتمال دخالت عناصر داخلی در حادثه نطنز

از آن تاریخ تاکنون فرضیه‌های مختلفی درخصوص عوامل این خرابکاری مطرح شده است. در تازه‌ترین تحول، علی ربیعی سخنگوی دولت ایران با بیان اینکه در این ماجرا خرابکاری قطعی است و خرابکاری صورت گرفته، اظهار کرد: به علت پیچیدگی در این خرابکاری، فرضیه‌های زیادی در مورد حادثه نطنز وجود دارد و چند دستگاه امنیتی در بخش‌های مختلف موضوع را بررسی می‌کنند. به گزارش «انتخاب»، علی ربیعی در نشست خبری خود در پاسخ به سوالی درباره جزئیات خرابکاری نیروگاه نطنز و اینکه گفته شده چند نفر در این رابطه شناسایی شدند، ابراز کرد: یکی از فرضیه‌های قوی متکی بر این است که عناصر داخلی در این ماجرا دست داشته‌اند. این موضوع تحت نظارت جدی دستگاه‌های امنیتی کشور است و پس از روشن شدن جدی ماجرا موضوع را بررسی و اعلام می‌کنیم.

پیش‌تر و اوایل شهریور ماه، سخنگوی سازمان انرژی اتمی از شناسایی عوامل خرابکاری در حادثه نطنز توسط دستگاه‌های امنیتی خبر داده بود و اظهار کرد: موضوع در دست پیگیری است. بهروز کمالوندی در گفت‌وگویی تلویزیونی درباره احتمال اینکه بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جاسوس باشند، افزود: ما غیر از بازرس، بارها حملات سایبری داشتیم و آنها را دفع کردیم. تعداد زیادی خرابکاری صنعتی داشتیم و از موارد زیادی که کشف کردیم، نمایشگاهی داریم که البته همه اینها مواردی نیست که بخواهیم به بازرس انتساب دهیم اما می‌تواند بازرس هم عامل باشد. باید مراقبت کنیم و می‌توانم بگویم مراقبت خوبی هم شده و اشراف کامل وجود دارد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه حادثه نطنز متاسفانه جنبه خرابکاری دارد، گفت: این سازمان‌های امنیتی هستند که باید دقیق بررسی کنند و قرار هم بر این بوده که آنها در این‌باره اظهارنظر کنند و تحقیقاتشان ادامه دارد و تا آنجا که اطلاع داریم عوامل را کشف کرده‌اند و دلایل، روش و چگونگی را هم می‌دانند و نسبت به این موضوع اشراف دارند. کمالوندی با تشبیه کردن صحنه فعلی به صحنه جنگ گفت: ممکن است در این صحنه ضربه‌ای بخوریم ولی این صحنه انگیزه ما برای دفاع و کار را بیشتر کرده است.  همزمان سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز درباره اظهارات کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره حادثه نطنز و اینکه خرابکاری بوده است، گفت: منتظر گزارش رسمی هستیم و هنوز گزارش رسمی دریافت نکردیم که منشأ داخلی یا خارجی بوده است. در صورتی که منشأ خارجی بوده واکنش نشان خواهیم داد. وی تاکید کرد: مصالحه در باب امنیت و منافع ملت در دستورکار نبوده و نخواهد بود.

یک عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم با بیان اینکه بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۶ مرتبه از سایت هسته‌ای آسیب‌دیده نطنز بازدید کرده بودند، گفت: به نظر بخشی از خرابکاری به دلیل حضور مستمر بازرسان آژانس در این منطقه بوده است. جواد کریمی‌قدوسی ۱۹ تیر ماه در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه‌ملت، در توضیح حادثه سایت هسته‌ای نطنز گفت: رخداد نطنز ابعاد مختلفی دارد که به لحاظ امنیتی امکان رسانه‌ای شدن ندارد، اما کمیسیون امنیت ملی در نشستی با وزیر اطلاعات به بررسی بیشتر ابعاد حادثه خواهد پرداخت.

از سوی دیگر مجتبی ذوالنوری، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران ۳۱ جولای ۲۰۲۰ اظهار کرد: «بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد هیچ‌گونه حمله موشکی، پهپادی و امثال آن به تاسیسات هسته‌ای نظنز صورت نگرفته است. این بررسی‌ها حاکی از آن است که این انفجار بیشتر توسط عناصر داخلی بوده که فعلا از بیان جزئیات آن معذوریم.» چند روز پس از حادثه انفجار در نطنز، سایت نورنیوز نزدیک به شورای‌عالی امنیت ملی نیز در دو گزارش مجزا با محوریت حادثه نطنز در قالب ۱۰ سوال، احتمال خرابکاری در نطنز را مطرح و بررسی کرده بود.  اگرچه محل وقوع حادثه، فاصله قابل‌توجهی با بخش‌های فعال در حوزه غنی‌سازی اورانیوم داشته و براساس اعلام مسوولان سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، این حادثه با نشت اورانیوم همراه نبوده، اما شکل‌گیری این رخداد در یک مجتمع هسته‌ای به تنهایی برای ایجاد حساسیت و جلب توجه جهانی کفایت می‌کند. متناسب با حساسیت‌های بین‌المللی ایجاد شده پیرامون این حادثه، گمانه‌زنی‌ها در مورد دلایل وقوع آن نیز به‌عنوان اصلی‌ترین محور مورد سوال از سوی رسانه‌های مختلف همچنان مطرح است.  از اولین ساعات وقوع این حادثه و حتی قبل از آن برخی منابع رسانه‌ای که عمدتا مرتبط با رژیم صهیونیستی بودند جریان خبری مربوط به‌دست داشتن رژیم صهیونیستی در این حادثه را آغاز کردند و گزاره‌های مختلفی چون حمله هوایی به این مجتمع از سوی جنگنده‌های اف-۱۶ و اف-۳۵، انجام عملیات ویژه، خرابکاری صنعتی و... را با درون‌مایه «قدرتمندنمایی» رژیم صهیونیستی مطرح کردند. اگرچه رسانه‌های رژیم صهیونیستی و غربی از ابتدای وقوع حادثه، فعالیت گسترده‌ای را برای پوشش خبری و تحلیلی این رخداد و مرتبط کردن آن به توان اطلاعاتی و عملیاتی اسرائیل آغاز کردند اما مقامات رسمی این رژیم رویکرد کاملا متفاوتی را در پیش گرفتند.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از اظهارنظر شفاف درخصوص دخالت این رژیم در حادثه سایت نطنز خودداری کرد و صرفا به بیان گزاره کلی «ما نمی‌توانیم اظهارنظری روشن در این خصوص داشته باشیم»، اکتفا کرد. بنی گانتس، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی نیز در پاسخ به این سوال که آیا اسرائیل در یکسری از انفجارهای اخیر در سایت و نیروگاه‌های هسته‌ای ایران دخالت داشته است یا خیر، گفت: «ایران اتمی تهدیدی برای ماست اما نباید این را به هر اتفاقی مرتبط کرد.» گابی اشکنازی، وزیرخارجه رژیم صهیونیستی نیز در اظهاراتی مشابه و در واکنش به حادثه هفته گذشته در سایت هسته‌ای نطنز مدعی شد: «اسرائیل اقداماتی را برای متوقف کردن تهدیدات هسته‌ای ایران اتخاذ می‌کند؛ اما بهتر است اقدامات این رژیم علیه ایران ناگفته بماند.»

این اظهارات و قوت گرفتن فرضیه خرابکاری توسط اسرائیل باعث شد تا کاظم غریب‌آبادی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در سخنانی در نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، انفجار در تاسیسات هسته‌ای نطنز را نتیجه خرابکاری بداند و نسبت به چنین ماجراجویی خطرناکی هشدار دهد.

غریب‌آبادی اواسط شهریور ماه درخصوص گزارش پادمانی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزود: «جمهوری اسلامی ایران، اهمیت بالایی برای امنیت هسته‌ای قائل است. در این زمینه، توجه شما را به یک موضوع مهم درخصوص انفجار اخیر در تاسیسات هسته‌ای شهید احمدی روشن (نطنز) جلب می‌کنم که همان‌طور که قبلا اعلام شد، نتیجه خرابکاری بود. ما نسبت به چنین ماجراجویی خطرناکی هشدار می‌دهیم. این اقدامات بدخواهانه باید توسط آژانس و اعضای آن قویا محکوم شوند.»

همزمان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز ۳۱ شهریور ماه با سخنرانی در شصت و چهارمین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌طور مجازی، با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران اهمیت بالایی برای ایمنی هسته‌ای قائل است، گفت: «اخیرا تهدیدهای جدیدی از سوی طرف‌های بدخواه توسط ابزارهای سایبری و سایر ابزارهای فناوری، مشاهده شده است. در این رابطه، به انفجار اخیر در تاسیسات هسته‌ای شهید احمدی‌روشن‌ (نطنز) اشاره می‌کنم که همان‌طور که قبلا هم اعلام شد، در اثر خرابکاری بود. »